< Previous663 6 HAZİRAN 2021 İÇİNDEKİLER 32 İSO TÜRKİYE’NİN 500 BÜYÜK SANAYİ KURULUŞU 2020 AÇIKLANDI İSO’nun sanayi sektörünün en değerli verilerini oluşturan “Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu” araştırmasına göre, 2020 yılının zirvesinde yine TÜPRAŞ yer aldı. 52 İSO MECLİSİ VİDEO KONFERANS YÖNTEMİYLE YAPILDI Mayıs Meclisinde İSO 500 büyük konuşuldu. 64 TÜRK İŞ DÜNYASINA TACİKİSTAN’DAKİ İŞ FIRSATLARI ANLATILDI İSO tarafından düzenlenen Tacikistan ülke günü seminerinde, Türk iş dünyasına ülkedeki iş fırsatları anlatıldı. 76 YENİ ÇAĞIN EKONOMİ VE İŞ MODELLERİ Tarihte yaşamış çeşitli toplumların farklı ihtiyaçlar için farklı olarak uyguladığı alışveriş yöntemlerinin uygulama ve ilkeler bütününe ekonomi sistemleri, bu ekonomi sistemleri uygulanırken ortaya çıkan farklı yollara ise iş modelleri denir. 80 SÜRDÜRÜLEBİLİR FİNANSAL UYGULAMALAR Yapılan çalışmalar iklim değişikliğinin küresel anlamda oldukça yüklü maliyetleri olduğunu ve gerekli adımlar atılmazsa olmaya da devam edeceğini gösteriyor. 84 PANDEMİ, DİJİTALLEŞMEYİ HIZLANDIRDI Deloitte’un bu yıl 12’ncisi yayımlanan Teknoloji Trendleri Raporu’na göre, işletmeler zorlu geçen 2020 yılında dalgalanmalara adapte oldu, dijital dönüşümü hızlandırdı ve daha dayanıklı hale geldi. 88 MAKRO GÖSTERGELER Tescil Faaliyetleri HAZ İ RAN 2021 32 52İSO SANAYİ 7 İSTANBUL SANAYİ ODASI DERGİSİ HAZİRAN 2021 • YIL 56 SAYI 663 ISSN 1303-1333 • e-ISSN: 2636-7831 İMTİYAZ SAHİBİ İSTANBUL SANAYİ ODASI ADINA YÖNETİM KURULU BAŞKANI Erdal Bahçıvan YAYIN KURULU Sultan Tepe, Ayşegül Çapan, Ramazan Güven, Sadettin Kaşıkırık, Sabahattin Şen SORUMLU GENEL YAYIN MÜDÜRÜ Haktan Akın GENEL YAYIN KOORDİNATÖRÜ Asım Aslan İDARE YERİ VE REKLAM REZERVASYON DÜNYA EKO BASIM YAYIN DAĞITIM TİC. VE SAN. A.Ş. Maslak Mah. Eski Büyükdere Cad. No: 37 Kat: 4 Maslak İş Merkezi 34485 Sarıyer / İstanbul Tel: 0 (212) 285 10 12/14 Dahili: 1150 e-mail: ozgur.hascelik@dunyaeko.com YAYINA HAZIRLIK Genel Yönetmen Gürhan Demirbaş Editör Nilgün Özdemir / nilgun.ozdemir@dunyaeko.com Grafik & Sayfa Tasarım Erdal Bayraktar Fotoğraf Editörü İbrahim Karadeniz Pazarlama Müdürü Sait Ravanoğlu / sait.ravanoglu@dunyaeko.com (0212) 285 10 12 - (0212) 285 10 14 Dahili 1137 Proje ve İş Geliştirme Uzmanı Özlem Adaş /ozlem.adas@dunyaeko.com E-posta ajansd@dunyaeko.com ● www.ajansd.com.tr Reklam Satış Uzmanı Özgür Hasçelik / ozgur.hascelik@dunyaeko.com Tel.: 0 (212) 285 10 12/14 Dahili: 1150 Baskı WPC Matbaacılık San. Tic. A.Ş. Sertifika No. 35428 Tel. (0212) 886 83 30 Baskı Tarihi 01.06.2021 Aylık Sanayi ve Ekonomi Dergisi. Ayda Bir Yayımlanır. Yerel ve Süreli Yayındır. 64 65 81 84 808 HAZİRAN 2021 aşının bulunması ve insanlığın kullanımına sunulmasıyla birlikte tünelin ucunda ışığın görünmeye başladığını ama dünya genelinde tedbir ve kısıtlamalara dayalı hayatın devam ettiğini kaydetti. Bahçıvan, Genel Kurul toplantısını elektronik ortamda yapmalarının da bunun somut ifadesi olduğunu dile getirdi. Dünyanın insanlık için unutulmayacak tarihi bir dönemden geçtiğine dikkat çeken Bahçıvan, devletler, toplumsal kurumlar, ihracat, turizm, ticaret ve üretim hayatı, aileler, toplumsal ilişkiler ve daha pek çok alanın virüsün ortaya çıkardığı hasardan olumsuz etkilendiğini ifade etti. Bahçıvan, olayın büyüklüğünün ve vahametinin ne olduğunu ileriki yıllarda çok daha iyi anlayabileceklerini belirtti. Türkiye’de, vatandaşlardan tüm kurum ve kuruluşlara kadar bu süreçten en az hasarla çıkmayı esas alan bir anlayış birliği içinde olduklarını vurgulayan Bahçıvan, bunu sabırla sürdürmenin gayreti içinde olmaları gerektiğini aktardı. Bahçıvan, öte yandan, yaşadıklarını T ürkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin (TOBB) 76.-77. Genel Kurulu, Covid-19 tedbirleri nedeniyle 28 Mayıs 2021 tarihinde elektronik ortamda gerçekleştirildi. TOBB Yönetim Kurulu Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu’nun ev sahipliğinde yapılan Genel Kurulun Başkanlığını İstanbul Sanayi Odası (İSO) Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan yaptı. TOBB Başkanı Hisarcıklıoğlu, TOBB 76. - 77. Genel Kurulu kapsamında, TOBB Genel Kurul Divanı ve TOBB Yönetim Kurulu üyeleri ile birlikte Anıtkabir’i ziyaret ederek, Ata’nın huzurunda saygı duruşunda bulundu. TOBB Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu, Genel Kurul sonrası sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, “81 il ve ilçelerden katılan tüm delegelerimize teşekkür ediyorum. Yapılması gereken çok iş var! Oda ve Borsalarımızla birlikte üyelerimizin sıkıntılarını takip etmeye, dile getirmeye ve çözüm üretmeye devam edeceğiz” dedi. TOBB 76-77. Genel Kurulu’nun Başkanlığını yapan İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan, yaptığı konuşmada Covid-19 nedeniyle bir yılı çoktan aşan süre boyunca tüm dünya ve Türkiye’nin zorlu bir dönemden geçtiğini söyledi. 2020 yılında virüsün ortaya çıkmasıyla birlikte her şeyin çok hızlı geliştiğini ve bu nedenle yönetilmesi de kabullenilmesi de hakikaten çok zor olan bir gelişmeyle karşılaştıklarını belirten Bahçıvan, TOBB 76-77. GENEL KURULU ANKARA’DA GERÇEKLEŞTİRİLDİ TOBB Yönetim Kurulu Başkanı Rifat HisarcıklıoğluİSO SANAYİ 9 bir kazaya benzetecek olursak, kaza sonrası tedavi ve rehabilitasyon çalışmalarına da başlamaları gerektiğine dikkat çekti. Bahçıvan şöyle devam etti: “Aşılama sevindirici bir şekilde giderek yaygınlaşıyor. Tünele girdiğimiz noktadaki gerçeklerle tünelden çıkacağımız noktadaki gerçekler aynı olmayacak. Ekonomik hayatımızda, ulaşımdan hizmete, alışverişten ticarete kadar yeni disiplinlere tanıklık edeceğiz. O halde, bizim yeni normale dönüşü, bu rehabilitasyon dönemini iyi planlayarak hazırlanmamız gerekiyor. Sayın Başkanımız Rifat Hisarcıklıoğlu liderliğinde çatı Kurumumuz TOBB, sanayi ve ticaret odaları olarak hepimiz bu zorlu dönemde takdire şayan özverili gayretler sergiledik ve sergilemeye devam ediyoruz. Camiamızdan hepimizi çok üzen can kayıplarımız oldu. Vefat eden dostlarımıza Allah’tan rahmet, virüsü atlatmış olanlara da geçmiş olsun dileklerimi sunuyorum. Yüz yüze görüşme ve buluşmalara en kısa sürede kavuşmamız temennisiyle genel kurulumuzun başarılı geçmesini diliyorum.” İstanbul Sanayi Odası’nın TOBB Genel Kurul Delegeleri, Odakule’de kurulan özel bir sistemle elektronik ortamda TOBB’un Ankara’da yapılan 76.-77. Genel Kurulu’na katıldı.10 HAZİRAN 2021 alınması gerektiğini söyledi. Sanayi sektörünün pandeminin başından beri üretim ve Türkiye ekonomisi için canla başla fedakarca çaba sergilemeye devam ettiğini belirten Bahçıvan, aşılama takviminde bazı sektörlerin ayrımcılık yapılarak öne çıkarılmasının kendilerini vicdanen yaraladığını anlattı. Ülke ihracatına, üretimine ve vergi kaynaklarına en büyük katkıyı ve desteği sağlayan sanayi çalışanlarının böyle bir ayrımcılığı asla hak etmediğine değinen Bahçıvan, bu haksız uygulamanın en kısa zamanda düzeltilmesini sanayi sektörü adına şiddetle talep ettiklerini kaydetti. Bahçıvan, şirketlerimizin bu süreci en az hasarla atlatabilmeleri için vergi ve SGK prim ödemelerinin makul bir süre ertelenmesi gerektiğini de vurguladı. T ürkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), Ege ve Marmara Bölge toplantısında bölgedeki Oda ve Borsa Başkanlarını bir araya getirdi. 30 Nisan 2021’de TOBB Yönetim Kurulu Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu’nun başkanlığındaki toplantıya İstanbul Sanayi Odası (İSO) Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan da katıldı. TOBB Başkanı Hisarcıklıoğlu, pandeminin başlangıcından bu yana tüm oda/borsa başkanlarının üyelerinin nabzını tuttuğunu, kendisinin de Bölge Oda ve Borsa Başkanlarından bilgi alarak Türk iş dünyasının sıkıntılarını ilgili makamlara aktardığını anlattı. Toplantıda konuşan İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan, faizlerin bu denli yüksek, kur hareketliliğinin bu kadar fazla olduğu, dolayısıyla öngörüde bulunmanın bu kadar güç olduğu ve finansmanın çok daha önemli hale geldiği bu dönemde sanayicilerin uygun koşullarla finansman ihtiyacının karşılanması için KGF teminatlı kredi mekanizmasının ivedilikle tekrar uygulamaya TOBB, EGE VE MARMARA BÖLGE TOPLANTISINDA ODA VE BORSA BAŞKANLARINI BİR ARAYA GETİRDİ TOBB Yönetim Kurulu Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu12 HAZİRAN 2021 İSO, “ÇİN İLE İŞ YAPMAK & TİCARET VE YATIRIM FIRSATLARI SEMİNERİ” DÜZENLEDİ dünyanın yapay zeka yenilik merkezi olmayı hedeflediğini ifade eden Bahçıvan, tüm bu gelişmelerin artık Çin’in üretimin niceliğinden çok niteliğine vurgu yaparak, teknolojiyi her şeyin önüne aldığını gösterdiğini kaydetti. Bahçıvan, Asya bölgesindeki diğer ülkelerin de teknoloji ve AR-GE’ye önem veren politikalar ile katma değer üreterek ve bölgesel ekonomik entegrasyon yoluyla yeni pazarlar, bloklar oluşturarak; her geçen gün dünyanın geri kalanı ile rekabet gücünü artırdığını vurguladı. Konuşmasında gerçekleştirecekleri bu faaliyetin en önemli özelliğinin, bir süre önce Çin pazarı ile ilgili olarak sanayicilere hizmet vermek adına “EU China SME Centre” ile gerçekleştirdikleri iş birliği protokolü kapsamında yaptıkları ilk toplantı olduğunu vurgulayan Bahçıvan, bu protokol ile sanayicileri Çin pazarına hazırlayacak bir eğitim sürecine başlatmak istediklerini söyledi. Bahçıvan konuşmasında AB ve Çin arasında 30 Aralık 2020 tarihinde prensipte ana hatlarıyla anlaşılan ve taraflar arası pazar İ stanbul Sanayi Odası (İSO), Çin ile Türkiye arasındaki ekonomik iş birliğini artırmak amacıyla Çin ile İş Yapmak & Ticaret ve Yatırım Fırsatları Semineri düzenledi. 5 Mayıs 2021 tarihinde İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan´ın ev sahipliğinde video konferans olarak yapılan etkinliğe EU China SME Center Direktörü Renzo Isler ve Türkiye’nin Pekin Büyükelçisi Abdulkadir Emin Önen de katıldı. Semineri Çin ile iş birliği ve yatırım fırsatlarını değerlendirmek isteyen iş insanları ve sanayiciler takip etti. Etkinliğin açılışında konuşan İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan, dünya ticaretinin yeni ağırlık merkezinin Asya olduğunu ve Asya’nın ağırlık merkezinin ise Çin olduğunu söyledi. Çin 2000’li yılların başından itibaren kalkınma stratejisini değiştirerek, üretiminin niteliğini dönüştüren yeni bir politika benimsediğine dikkat çeken Bahçıvan, bu doğrultuda; nanoteknoloji, biyoteknoloji, uzay teknolojisi ve yapay zekanın ülkenin temel politikaları haline geldiğini dile getirdi. Bahçıvan, “Made in China 2025” stratejisinin nihai hedefinin ise Çin ürünlerinin niteliğini ve küresel algısını değiştirdiğini ekledi. Küresel yapay zekâ yatırımlarında en büyük paya sahip Çin’in 2030’a kadar 1,5 trilyon dolarlık harcamayla İSO SANAYİ 13 erişiminde mütekabiliyet esasının gerçekleştirilmesini hedefleyen AB-Çin Kapsamlı Yatırım Anlaşmasına dikkat çekti. İmzalanması durumunda Avrupalı şirketlerin Çin pazarına erişimini kolaylaştıracak olan anlaşmanın Türkiye’yi yakından ilgilendirdiğini söyleyen Bahçıvan, “Son 30 yılda ortalama yüzde 6’lık oranla dünyanın en hızlı büyüyen ekonomisi olan Çin, yine dünyanın en hızlı büyüyen tüketici pazarı ve en büyük imalat sektörüne sahip ülkesi durumunda. Türkiye ile Çin arasındaki ticari ilişkilere baktığımızda, Çin, toplam dış ticaret açığımızın neredeyse yarısını verdiğimiz bir ülke. Yaklaşık 3 milyar dolar ihracat yaptığımız Çin’den 23 milyar dolar ithalat yapıyoruz. Ticaret açığının telafi edilmesi noktasında; Türkiye´nin Çin´e ihracatında artış potansiyeli taşıyan ve rekabet üstünlüğü olan ürünlere odaklanarak, ihracatımızı artırmak ve bu pazarda yer almak biz sanayicilerin en önemli hedeflerinden biri olmalıdır” diye konuştu. ISLER: “AVRUPALI KOBİ’LERE YARDIMCI OLUYORUZ” Açılışta konuşan EU China SME Center Direktörü Renzo Isler, EU SME Center hakkında bir sunum yaptı. AB Komisyonu’nun EU China SME Center’i 2010’dan beri fonladığını belirten Isler, Çin ile iş yapmak isteyen Avrupalı KOBİ’lere yardımcı olduklarını ifade etti. Merkezin 270 devlet ajansı ile ortaklıkları olduğunu ve birlikte çalıştıklarını anlatan Isler, Beijing’de de yerel bir merkezleri olduğunu dile getirdi. Merkez olarak Çin pazarı hakkında raporlar hazırladıklarını ve bugüne kadar 200 pazar yayınladıklarını belirten Isler, ülkede yatırım yapmak isteyen KOBİ’lere danışmanlık hizmeti verdiklerini kaydetti. ÖNEN: “TÜRKİYE İLE ÇİN ARASINDAKİ İLİŞKİ GÜÇLENİYOR” Türkiye’nin Pekin Büyükelçisi Abdulkadir Emin Önen, konuşmasında Türkiye ve Çin arasındaki karşılıklı anlayış, görüş birliği ve ilişkilerin her geçen gün güçlendiğini söyledi. Türkiye ve Çin ilişkilerini daha ileri taşıma çabalarını sürdüreceklerini anlatan Önen, Asya’nın dünya ekonomisi ve siyasetinde ağırlık merkezi haline geldiğini aktardı. Dışişleri Bakanlığı’nın Yeniden Asya girişimini 2019’da açıkladığını hatırlatan Önen, bu girişimin kamu, özel sektör ve sivil toplum ile olgunlaşmaya devam ettiğini anlattı. Önen, Asya kıtasıyla bağlarını derinleştirmeyi hedeflediklerini kaydetti. Çin ekonomisinin 2020’nin ikinci yarısında toparlandığını ve 2021’in ilk çeyreğinde ise yüzde 18,3 büyüdüğünü belirten Önen, 2020’de G-20 içinde sadece Çin ve Türkiye’nin pozitif büyüdüğünü dile getirdi. Önen, bunun iki ülkenin bölgesinde yükselişte olduğunu gösterdiğini sözlerine ekledi. 2001’de 1.1 milyar dolar olan dış ticaret hacminin 2020 yılında 26 milyar dolara ulaştığını dile getiren Önen, bu rakamın iki ülkenin potansiyelinin çok altında olduğunu ve en az 50 milyar dolar olması gerektiğini ifade etti. Çin’in 2020’de Rusya’yı geçip Türkiye’nin ikinci büyük ticaret ortağı olduğunun bilgisini veren Önen, Çin ile iş yapmak isteyen firmaların yanında olduklarını ve Çin pazarının önemini firmalara aktarmaya çalıştıklarını anlattı. Sonrasında Çin Pazarına Giriş: Fırsatlar ve Tehditler başlıklı sunumu ile EU China SME Centre’dan Woodburn Accountants & Advisory Danışmanlık Bölümü Başkanı Kristina Koehler-Coluccia konuştu. Koehler- Coluccia, IMF’nin tahminlerine göre dünyanın en çok büyüyen bölgesinin Asya bölgesi olacağını söyledi. 2021’de 8,4, 2022’de ise yüze 5,6 büyüme beklendiğini belirten Koehler-Coluccia, özellikle yüksek teknolojili sanayi ürünlerinde Çin’de üretimin toparlandığını ifade etti. Koehler-Coluccia, perakende tarafında ise e-ticaret yoluyla büyüme yaşandığını anlattı. Ardından moderatörlüğünü Atlı Global Danışmanlık Kurucu Direktörü Dr. Altay Atlı’nın yaptığı Çin ile İş Yapmak ve Türk Firmaların Çin’deki Deneyimleri başlıklı bir panel yapıldı. Panelde Ata Holding Koordinatörü ve Holding Şirketleri Yönetim Kurulu Üyesi Tuncer Köklü ve Aksa Power Generation (China) Co. Ltd. Genel Müdürü Gürhan Atakan, Çin pazarında yaşadıkları deneyimleri aktardı. Panelin ardından izleyicilerden gelen sorular panelistler tarafından yanıtlandı. İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan EU China SME Center Direktörü Renzo Isler Türkiye’nin Pekin Büyükelçisi Abdulkadir Emin Önen14 HAZİRAN 2021 İSTANBUL SANAYİ ODASI JAPONYA ÜLKE GÜNÜ SEMİNERİ DÜZENLEDİ İ stanbul Sanayi Odası (İSO), dünyanın en büyük ekonomilerinden Japonya ile ekonomik iş birliği ve yatırım fırsatlarını ele almak amacıyla Japonya Ülke Günü & Ticaret ve Yatırım Fırsatları Semineri etkinliği düzenledi. 27 Mayıs 2021 tarihinde İSO Yönetim Kurulu Üyesi Mustafa Tacir’in ev sahipliğinde video konferans olarak yapılan etkinliğe Japonya’nın İstanbul Başkonsolosu Hisao Nishimaki de katıldı. Toplantıda Japonya’daki yatırım ve iş fırsatlarını değerlendirmek isteyen çok sayıda iş insanı ve sanayici de yer aldı. Etkinliğin açılışında konuşan İSO Yönetim Kurulu Üyesi Mustafa Tacir, dünyanın en gelişmiş ekonomilerinden biri olan Japonya’nın Türkiye’nin önemli ticaret ve yatırım ortaklarından biri olduğunu söyledi. Tacir, ABD ve Çin Halk Cumhuriyeti’nden sonra dünyanın üçüncü büyük ekonomisi olan Japonya’nın 125 milyon nüfusuyla dünyanın da en kalabalık 11’inci ülkesi olduğunu bildirdi. Japonya’nın kendi gelişmiş pazarının yanı sıra kurduğu iş birlikleri ile geniş bir coğrafyaya hitap ettiğini belirten Tacir, bu noktada, Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği (ASEAN) ile birliğin diyalog ortaklarından Çin, Japonya, Güney Kore, Avustralya ve Yeni Zelanda arasında imzalanan Bölgesel Kapsamlı Ekonomik Ortaklık Anlaşması‘nın (RCEP) 2.2 milyarlık nüfus ve 26 trilyon dolara ulaşan ekonomik büyüklüğü ile bugüne kadar imzalanan en büyük serbest ticaret anlaşması olduğunu anlattı. Tacir, ayrıca Çin, Japonya ve Güney Kore’nin arasındaki en kapsamlı serbest ticaret anlaşması olarak da dikkat çektiğini belirtti. TACİR: “TÜRKİYE, JAPONYA’YA İHRACATINI ARTIRMALI” Türkiye’nin 2020 yılında bu anlaşma kapsamındaki 15 ülkeden ithalatının yaklaşık 40 milyar dolarken, ihracatının yaklaşık 7 milyar dolar düzeyinde olduğuna değinen Tacir, bu miktarın, toplam ithalatlarının yaklaşık yüzde 18’ini, ihracatlarının ise yalnızca yüzde 4’ünü oluşturduğunu ifade etti. Japonya-Türkiye ticareti açısından bakıldığında 2020 yılında Japonya’ya 441 milyon dolar ihracat yaparken, 3.7 milyar dolar ithalat gerçekleştirdiklerini anlatan Tacir, ticaret açığının telafi edilmesi noktasında; Türkiye’nin Japonya’ya ihracatında artış potansiyeli taşıyan ve rekabet üstünlüğü olan ürünlere odaklanarak, ihracatlarını artırmanın ve bu pazarda yer almanın sanayicilerin en önemli hedeflerinden biri olması gerektiğini dile getirdi. Ticaret hacminin arzu ettikleri seviyenin altında kalmasının en önemli nedeninin, iki ülke arasındaki coğrafi uzaklık olarak düşünüldüğünü belirten Tacir, oysa küreselleşen dünyada, coğrafi uzaklığın olumsuz bir unsur olmaktan çıktığına işaret etti. Tacir, iki ülke arasında ulaşım ve iletişim imkanlarını daha da geliştirerek, ülkeleri birbirine yaklaştırmaları gerektiğine değindi. Dünyada ticaret kurallarının müzakere edilen İSO SANAYİ 15 büyük serbest ticaret anlaşmaları ile yeniden belirlendiğini hatırlatan Tacir, 2016 yılında gerçekleştirdikleri Japonya ülke gününde de vurguladıkları gibi, Türkiye ile Japonya arasındaki serbest ticaret anlaşması müzakerelerinin bir an önce sonuçlanmasının ülkeler arasındaki ticari ilişkilerin gelişmesine büyük katkıda bulunacağı yönündeki temennilerini yineledi. Günümüzün zorlu küresel rekabet koşullarında sanayisini yüksek teknolojili bir yapıya kavuşturan ülkelerin kazandığını vurgulayan Tacir, küresel bir güç olarak Japonya’nın ekonomideki başarısının hiç kuşkusuz teknolojiyi sanayinin odağına koymasından ileri geldiğini dile getirdi. Türkiye’nin de rekabet yarışında güç kazanması için sanayide katma değer ve teknolojinin başrolde olması gerektiğine işaret eden Tacir, bu çerçevede, ülkeler arasında teknoloji alanında yeni iş birliklerinin geliştirilmesi gerektiğini sözlerine ekledi. NISHIMAKI: “JAPON ORTAKLI ŞİRKETLER TÜRKİYE’YE TEKNOLOJİ TRANSFERİ YAPIYOR” Sonrasında Japonya’nın İstanbul Başkonsolosu Hisao Nishimaki iki ülke arasında ticaret açısından vurgulanması gereken noktaları şöyle sıraladı: “Birincisi, faaliyetleri için Türkiye’yi merkez seçen yüzde 100 Japon sermayeli veya diğer Japon ortaklı şirketler Türkiye’ye teknoloji transferi yapıyor. İkincisi, Türklere iş verip, iş başında ve iş sırasında eğitim sunarak onları daha donanımlı hale getiriyor. Üçüncüsü, Japonya’dan getirdikleri kaliteli, ileri teknoloji ve dayanıklı tüketime yönelik ara ürünler Türkiye’de montaj ediliyor. Katma değeri artan bu ürünler Türkiye’den yurt dışına ihraç edilmekte ve bu da Türkiye ekonomisine büyük kar sağlıyor. Özetle, bu da dış ticaret dengesinin aslında Türkiye’nin lehine olduğunu ve Türkiye’de faaliyet gösteren Japon firmalarının Türk ihracat rakamlarına önemli katkı sunduğunu gösteriyor.” Sadece ihracat değil üçüncü ülkelerde Türk ve Japon şirketleri arasında kuvvetlenerek artan iş birliklerinin ortaya çıktığını belirten Nishimaki, Orta Asya, Afrika ve Orta Doğu ülkelerinde Türk ve Japon şirketlerinin birlikte projeler gerçekleştirdiklerini anlattı. YAPICI: “JAPONYA DÜNYANIN DÖRDÜNCÜ BÜYÜK İTHALAT PAZARI” Ardından Japonya Ticaret, İş Birliği ve Yatırım Fırsatları başlıklı bölümde Ticaret Bakanlığı, Tokyo Ticaret Başmüşaviri Murat Yapıcı ve JETRO (Japan External Trade Organization) İstanbul Kıdemli Direktörü Mitsuaki Sano, Japonya ekonomisi ve pazarı hakkında bilgiler verdi. Ticaret Bakanlığı, Tokyo Ticaret Başmüşaviri Murat Yapıcı, Japonya’nın dünyanın dördüncü büyük ithalat pazarı olduğunu söyledi. Türkiye’nin en çok balık, makarna ve binek araçları ihraç ettiğini ve en çok da otomobil, otomotiv yan sanayi, akü ve transformatör ithal ettiğini anlatan Yapıcı, potansiyel olarak tavuk eti, donmuş sebze ve meyve, narenciye ve soda külü ihraç edilebileceğini sözlerin ekledi. SANO: “GÜVENE DAYALI İLİŞKİ JAPONYA TOPLUMU İÇİN ÇOK ÖNEMLİ” JETRO (Japan External Trade Organization) İstanbul Kıdemli Direktörü Mitsuaki Sano ise Japonya’da 100 yıldan eski 10 bin, 200 yıllık ise 3 bin KOBİ bulunduğunu söyleyerek güvene dayalı ilişkinin Japonya toplumunda çok önemli olduğunu söyledi. Kişiye özel ayrıntılı düşünülmüş ürünlerin çok rağbet gördüğünü vurgulayan Sano, tüketicinin kaliteye çok önem verdiğini anlattı. 2050 yılına kadar Japonya’nın karbon emisyonunu sıfıra indirme hedefi koyduğunu hatırlatan Sano, yaşlı bir nüfusa sahip Japonya’da sağlık ve akıllı şehir teknolojilerine ihtiyaç duyulduğunu kaydetti. Konuşmaların ardından İSO AB ve Uluslararası İlişkiler Şubesi Müdür Yardımcısı Mehmet Akif Meral’in moderatörlüğünde “Japonya’da İş Yapan Firma Deneyimleri” başlıklı bir panel yapıldı. Panelde DEİK Türkiye- Japonya İş Konseyi Başkan Yardımcısı Zeki Sarıbekir, Çilek Mobilya Yönetim Kurulu Üyesi Muharrem Çilek, Aksan Hukuk Bürosu Japonya Masası Sorumlu Ortak Mehmet Taş, Japonya pazarındaki yaşadıkları deneyimleri dinleyicilerle paylaştı. Ardından dinleyicilerden gelen sorular panelistler tarafından yanıtlandı. İSO Yönetim Kurulu Üyesi Mustafa Tacir Japonya İstanbul Başkonsolosu Hisao Nishimaki Tokyo Ticaret Başmüşaviri Murat Yapıcı JETRO İstanbul Kıdemli Direktörü Mitsuaki SanoNext >