< Previous28 OCAK 2023 daha yüksek oranda yavaşlamasına yol açtı. Aralıkta imalat sanayi sektörünün üretiminde düşüş hız keserek Şubat 2022’den beri en ılımlı düzeyinde kaydedildi. Benzer şekilde, girdi alımları kasım ayına kıyasla çok daha düşük bir azalma gösterdi. Söz konusu iyileşme belirtileri, istihdamın üst üste ikinci ay genişlemesinde de rol oynadı. İstihdam düzeyindeki artış son 10 ayın en yüksek hızında kaydedildi. Kasımda son üç yılın en düşük düzeyine gerileyen girdi maliyetleri enflasyonu, aralıkta da nispeten hafif seyretti. Buna bağlı olarak, nihai ürün fiyatlarında da artış bir önceki anket dönemi ile aynı hızda gerçekleşti ve enflasyon yılın ilk dönemlerine göre çok daha düşük oranda kaydedildi. Yine kasım ayında olduğu gibi tedarikçilerin teslim süreleri, yılın son ayında da anket tarihinin rekoruna yakın bir iyileşme sergiledi. Anket katılımcılarına göre bu durum, zayıf girdi talebinin yanı sıra limanlardaki aksamaların azalmasından kaynaklandı. Son olarak, nihai ürün stoklarında üst üste 8’inci artışla E konomik büyümenin öncü göstergesi olan imalat sanayi performansında en hızlı ve güvenilir referans kabul edilen İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat PMI (Satın Alma Yöneticileri Endeksi) anketinin Aralık 2022 dönemi sonuçları açıklandı. Eşik değer olan 50,0’nin üzerinde ölçülen tüm rakamların sektörde iyileşmeye işaret ettiği anket sonuçlarına göre, kasım ayında 45,7 olan manşet PMI aralıkta 48,1’e yükseldi. Söz konusu rakam faaliyet koşullarındaki yavaşlamanın sürdüğüne işaret etse de hazirandan bu yana en yüksek düzeyde gerçekleşti ve sektör performansında zayıflamanın ılımlı düzeyde olduğunu gösterdi. Talep tarafında iyileşme belirtilerinin görüldüğü aralık ayında, toplam yeni siparişlerdeki azalma yaklaşık bir yıllık dönemin en düşük hızında gerçekleşti. Diğer taraftan, bazı anket katılımcıları enflasyonist baskıların talebi olumsuz etkilemeye devam ettiğini bildirdi. Küresel piyasalardaki zayıflık, yeni ihracat siparişlerinin toplam yeni siparişlerden MAKRO İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat PMI İSO TÜRKİYE İMALAT PMI ARALIKTA 48,1’E YÜKSELDİ ! ' %. "& " ! %& " $ $$! " ! ) ) ) )/) ) -/ - ! İSO SANAYİ29 Bir önceki ay üretim artışı sağlayıp bunu aralıkta da devam ettiren tek sektör, giyim ve deri ürünleri oldu. Üretim artışında başı çeken elektrikli ve elektronik ürünlerde büyüme son iki buçuk yılın en yüksek hızında gerçekleşti. Üretimde en keskin yavaşlama ise ağaç ve kağıt ürünleri sektöründe yaşandı. Elektrikli ve elektronik ürünler sektörü, yeni sipariş artışında da en üst sırada yer aldı. Yeni siparişler 5 sektörde yeniden büyümeye geçti. Kara ve deniz taşıtları ile giyim ve deri ürünlerinde ise kasımdaki artışların ardından yavaşladı. Küresel ekonomideki zorlu koşullar nedeniyle toplam yeni siparişlere göre daha olumsuz bir tablonun ortaya çıktığı yeni ihracat siparişlerinde sadece 3 sektör artış sağlayabildi. Üretim ve yeni siparişlerdeki toparlanma işaretleri, firmaları ek personel almaya teşvik etti. İstihdamda artış gerçekleştiren sektör sayısı kasımda 5 iken, aralıkta 6’ya yükseldi. Takip edilen tüm sektörlerde girdi maliyetleri artmaya devam etti ancak artış hızı 5 sektörde düşüş gösterdi. Girdi fiyatlarındaki en hızlı artış kağıt ve ağaç ürünlerinde gerçekleşti. Sektörde nihai ürün fiyatları son 3 yılda ilk kez geriledi. Diğer sektörlerde ise nihai ürün fiyatları kasım ayına kıyasla yavaş olmakla birlikte artışını sürdürdü. Tedarikçilerin teslimat süreleri çoğu sektörde kısaldı. birlikte anket tarihinin en uzun genişleme dönemi gerçekleşti. Ancak aralık ayındaki artış çok hafif düzeyde kaydedildi. İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat PMI anket verileri hakkında değerlendirmede bulunan S&P Global Market Intelligence Ekonomi Direktörü Andrew Harker, şunları söyledi: “Son PMI anketinde ortaya çıkan kısmi iyileşme sinyallerinin yeni yıla taşınabilmesi halinde, Türk imalat sektörü için daha güçlü bir tablo ortaya çıkabilir. Talep özellikle yurt dışında kırılganlığını sürdürüyor. Ancak maliyet baskıları 2022 başlarındaki kadar olağanüstü seviyelerde değil ve tedarik zinciri koşullarında da iyileşme gözleniyor. Bu gelişmelerin 2023’e girerken sektöre destek sağlayacağını ümit ediyoruz.” TAKİP EDİLEN 10 SEKTÖRÜN YARISINDA YENİ SİPARİŞLER VE ÜRETİM ARTTI İstanbul Sanayi Odası Türkiye Sektörel PMI aralık raporuna göre, anket kapsamında takip edilen 10 sektörün yarısında yeni siparişler artış kaydetti ve bu durum üretimde de geçerli oldu. Aralıkta üretimi artan 5 sektörden 4’ünde büyüme, kasım ayındaki yavaşlamayı takip etti. Sektörel PMI Genel Bakış30 OCAK 2023 İ stanbul Sanayi Odası (İSO), dünyadaki Küresel İmalat Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) gelişmeleri ile ilgili Kasım 2022 raporunu yayımladı. Küresel PMI kasım ayında 0,6 puan düşüşle son 29 ayın en düşük değeri olan 48,8’e geriledi. Yeni siparişlerde beşinci aya ulaşan zayıflama, uluslararası ticaretteki gerileme ve yüksek maliyetler imalat sektörünü olumsuz etkiledi. Üretimdeki daralma bir önceki aya göre hızlandı. İmalat PMI hesaplanan 31 ulusal ekonomiden 23’ünde imalat sanayiinin faaliyet koşulları kötüleşti. Öte yandan 23 ülkeden 12’sinde bozulma, önceki aya göre daha hafif seyretti. MAKRO İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat PMI İSO, DÜNYADAKİ İMALAT PMI GELİŞMELERİ İLE İLGİLİ KASIM 2022 RAPORUNU YAYINLADIİSO SANAYİ31 ve Mısır’da ise üretim daralma gösterdi. Orta Doğu haricinde, Hindistan son üç ayın en yüksek büyüme oranını kaydederek talepteki iyileşmenin kaynaklarından biri olmaya devam etti. Takip edilen ekonomiler içerisinde en keskin üretim daralması Tayvan’da yaşandı. Bu ülkede imalat sanayi üretimi belirgin bir şekilde azaldı ve düşüş eğilimi sekizinci aya ulaştı. Ancak kasımdaki gerilime ekim ayına göre daha ılımlı düzeyde gerçekleşti. “TÜRK İMALATÇILARI YENİ SİPARİŞ TALEBİ YÖNÜNDEN ZORLANMAYA DEVAM EDECEK” İstanbul Sanayi Odası Türkiye İhracat İklimi Endeksi hakkında değerlendirmede bulunan S&P Global Market Intelligence Ekonomi Direktörü Andrew Harker, şunları söyledi: “Türkiye İmalat Sektörü İhracat İklimi Endeksi’ne ilişkin son veriler, yakın dönemde izlenen eğilimlerin devamına işaret etti. Başka bir ifadeyle, Avrupa ve ABD’de ekonomik aktivite daralırken Orta Doğu’da talebin gösterdiği iyileşme bu durumu kısmen telafi etmeyi sürdürdü. Bununla birlikte, Türk imalatçıları bazı önemli ihracat pazarlarında yaşanan küçülmelerin derinliği nedeniyle bir süre daha yeni sipariş talebi yönünden zorlanmaya devam edecek gibi görünüyor.” İstanbul Sanayi Odası Türkiye İhracat İklim Endeksi Kasım 2022 raporlarının tamamına ekteki dosyalardan ulaşabilirsiniz. T ürkiye imalat sektörünün ana ihracat pazarlarındaki faaliyet koşullarını ölçen İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat Sektörü İhracat İklimi Endeksi’nin Kasım 2022 dönemi sonuçları açıklandı. Endekste eşik değer olan 50,0’nin üzerinde ölçülen tüm rakamlar ihracat ikliminde iyileşmeye, 50’nin altındaki değerler ise bozulmaya işaret ediyor. Ekimde 47,9 olan İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat Sektörü İhracat İklimi Endeksi kasımda hafif bir düşüşle 47,8 olarak gerçekleşti ve Türk imalatçılarının ihracat ikliminde üst üste dördüncü ay bozulmaya işaret etti. Talep koşullarındaki zayıflama ılımlı düzeyde olmakla birlikte Haziran 2020’den bu yana en yüksek oranda kaydedildi. Türk imalat sektörü ihracatındaki payı yaklaşık yüzde 7 olan ABD’de üretim kasım ayında belirgin bir şekilde azaldı ve söz konusu düşüş, ağustostan bu yana en yüksek hızda gerçekleşti. PMI verilerinin kapsadığı ve Türk imalat sanayi ihracatı içerisindeki payı yaklaşık yüzde 39 düzeyinde olan Avrupa’nın büyük bir bölümünde ekonomik aktivite yavaşladı. Birleşik Krallık, Fransa ve Hollanda, daralmanın ekim ayına göre belirginleştiği ülkeler arasında yer aldı. Almanya, İtalya ve İspanya’da ise hafifleyerek de olsa düşüş devam etti. ORTA DOĞU, YİNE BÜYÜMENİN MERKEZİ Orta Doğu, küresel ekonomide büyümenin merkezi olma özelliğini kasım ayında da sürdürdü. Rapor kapsamında takip edilen beş Orta Doğu ülkesi, imalat sektörü ihracat pazarının yüzde 6’sını oluşturuyor. Bunlar içerisinde en büyük pazar konumunda bulunan BAE’de petrol dışı ekonomik aktivite kasımda son 10 ayın en düşük oranında da olsa güçlü şekilde artmaya devam etti. Benzer şekilde Katar ve Suudi Arabistan’da büyüme kaydedilirken; Lübnan İSO TÜRKİYE İHRACAT İKLİMİ ENDEKSİ KASIMDA 47,8 OLDU32 OCAK 2023 T ÜİK tarafından açıklanan takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretim endeksi, Ekim 2022’de yıllık %2,5 artış göstererek Eylül’deki %0,5’lik performansa göre ivme kazandı ve böylece %0,3 daralma yönündeki piyasa beklentilerinin çok üzerinde gerçekleşti. 2022’nin ilk 10 ayında yıllık üretim artışı %6,4 oldu. Bir önceki aya göre kıyaslanan mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış (MTA) sanayi üretim endeksi ise eylüldeki %1,6’lık daralmayı takiben ekimde %2,4 büyüme kaydetti. İmalatta %3,7 olan büyümeyi üç sektör sürükledi. Ekimde bir önceki yılın aynı ayına göre madencilik ve taşocakçılığı %7,4, elektrik-gaz-buhar sektörü %4,8 daraldı ve toplam sanayinin büyümesini toplam 0,7 puan sınırladı. İmalat sektörü ise %3,7 büyümeyle sürükleyici rol oynadı (yıllık büyümeye katkı: +3,2 puan). MAKRO GÜNDEM Takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretim endeksi, Ekim 2022’de yıllık %2,5 artış göstererek, Eylül’deki %0,5’lik performansa göre ivme kazandı ve %0,3 daralma yönündeki piyasa beklentilerinin çok üzerinde gerçekleşti. Buna göre 2022 Ekim’de sanayi üretim endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre %2,5, bir önceki aya göre ise %2,4 arttı. EKİMDE SANAYİ ÜRETİMİ BEKLENTİLERİ AŞTIİSO SANAYİ33 İmalat sanayi kapsamındaki 24 alt sektörden 16’sı yıllık, 17’si ise aylık bazda üretimini artırdı. Diğer yandan sektörler arasında büyük bir ayrışma söz konusu. İmalat sektöründeki %3,7’lik yıllık büyüme oranına, savunma sanayiini kapsayan “diğer ulaşım araçları” sektörü yıllık %121 üretim artışıyla 2,3 puanlık katkı sağladı. Aynı dönemde %15,4 artan giyim eşyaları üretiminden 1 puan, %19 artan makine-teçhizat üretiminden 0,8 puanlık katkılar eklendiğinde, üç sektörün toplam 4,2 puan katkısıyla imalat sanayiindeki büyümeyi sürüklediği görülmekte. Diğer yandan tekstilde %16,1, ana metalde %14,2 ve gıdada %3,2 yıllık daralma yaşandı ve bu üç sektör imalat sektörü yıllık üretim artışı oranını toplam 3,6 puan sınırladı. Aylık bazda %2,5 olan imalat sanayi üretim artışında ise diğer ulaşım araçları, bilgisayar-elektronik, elektrikli teçhizat ve makine-ekipmanların kurulumu-onarımı sektörleri toplam 2,5 puan olumlu katkı sağlarken tekstil, kimyasallar, otomotiv, gıda, mineral ürünler gibi önemli sektörlerde üretim düşüş sergiledi. Mal gruplarına göre bakıldığında sanayi üretimindeki %2,5’lik artışı sürükleyen sermaye malı imalatındaki %26,6’lık yükseliş olurken, dayanıklı tüketim malı imalatı da %5,5 ile ortalamanın üzerinde arttı. Buna karşılık ara malı imalatı %5, enerji üretimi %3,6 oranında daraldı. İÇ TALEBİN DİRENCİ SÜRÜYOR, BOZULMADA DIŞ TALEP BELİRLEYİCİ Açıklanan diğer göstergeler, iç talepteki dirençli görünümün ivme kazanarak sürdüğünü gösteriyor. Perakende satışlarda yıllık büyüme Eylülde %9,2 iken Ekimde %9,7’ye yükselerek son çeyreğe de güçlü bir başlangıç yaptı. Buna karşılık ihracat rakamları ve sanayi sektörünün yurt dışı ciro endeksleri ise son aylarda ana ihracat pazarlarında yaşanan talep zayıflamasının sanayi sektörü performansını sınırladığını göstermekte. Türk lirasının birkaç aydır Yİ-ÜFE bazında gösterdiği reel değerlenme eğilimi de sektörün dış rekabet gücü açısından yakından izlenmekte. DIŞ TALEP KAYNAKLI YAVAŞLAMA DEVAM EDİYOR Ekim’de sanayi üretimi beklenenden güçlü gerçekleşse de az sayıda sektörün belirgin pozitif ayrışması genel tabloyu etkiledi ve tekstil, ana metal, gıda, kimyasallar gibi bazı temel sektörlerdeki dış talep kaynaklı zayıflamayı gizledi. Öncü göstergelere bakıldığında Kasım ayı küresel imalat PMI 45,7 ile yavaşlamanın derinleştiğine işaret ediyor. Kapasite kullanım oranı ve reel kesim güvenindeki hafif düşüşler de ekimdeki pozitif tablonun kasıma yansımayabileceğini ifade ediyor. Diğer yandan Kasım’da otomotiv sektörü üretimindeki %15,8’lik artış olumlu bir sinyal olarak dikkat çekiyor. Önümüzdeki aylarda küresel yavaşlamanın mamul mal talebine olumsuz etkisinin sürmesi bekleniyor. Bununla birlikte, talepteki ivme kaybı, ham madde ve nakliye gibi temel maliyet kalemlerinde ve tedarik sürelerinde iyileşme sağlamakta. Avrupa’da mevsim normallerinin üzerinde seyreden hava koşulları ve doğalgaz stoklarında gelinen seviyeler enerji krizinin öngörülenden daha hafif geçebileceğini gösteriyor. Fed’in para politikasına ilişkin piyasa fiyatlamaları, Euro/dolar kuru üzerindeki baskıyı hafifleterek ihracattaki parite kaybını sınırlıyor. Yurt içinde ise yüksek seyrini koruyan enflasyon beklentisinin tetiklediği güçlü iç tüketim ve seçimler öncesi uygulanması öngörülen gevşek maliye politikası beklentisi sanayide talebi destekleyecek gibi görünüyor. Takvim Etkilerinden ArındırılmıȜ Sanayi Üretim Endeksi (Yıllık DeǞiȜim, %) Kaynak: TÜİK.34 ARALIK 2022 MECLİSİSO SANAYİ35 İSO Meclisi’nin aralık ayı olağan toplantısı, “2022’yi Geride Bırakırken Dünyada ve Türkiye’de Ekonomik Görünüm, Sanayimiz Adına 2023’ten Beklentiler” ana gündemi ile gerçekleştirildi. Toplantıda konuşan İSO Başkanı Erdal Bahçıvan, küresel büyümenin 2023’te yaklaşık son 20 yılın en düşük düzeyine gerileyeceğinin öngörüldüğüne dikkat çekerek “Gerek ekonomik gerekse siyasi risk ve belirsizlikler çok yüksek. Bunlar, küresel koşulların 2023’te Türkiye ekonomisini desteklemeyeceğine ve negatif dış etkenlere hazırlıklı olmamız gerektiğine işaret ediyor” dedi. “RİSK VE BELİRSİZLİKLER YÜKSEK, NEGATİF DIŞ ETKENLERE HAZIRLIKLI OLMALIYIZ” ARALIK AYI MECLİS TOPLANTISINDA 2023 BEKLENTİLERİ GÖRÜŞÜLDÜ İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahç ı van: İ stanbul Sanayi Odası (İSO) Meclisi’nin aralık ayı olağan toplantısı, “2022’yi Geride Bırakırken Dünyada ve Türkiye’de Ekonomik Görünüm, Sanayimiz Adına 2023’ten Beklentiler” ana gündemi ile Odakule Fazıl Zobu Meclis Salonu’nda gerçekleştirildi. İSO Meclis Başkanı Ender Yılmaz’ın başkanlık ettiği Meclis toplantısı İSO Yönetim Kurulu Üyeleri, İSO Meclis Üyeleri ve basın mensuplarının katılımıyla gerçekleştirildi. Meclis toplantısında İSO’nun 2023 bütçesi de görüşülerek Meclis üyelerinin görüş ve onayına sunuldu. Yapılan oylamada İSO 2023 bütçesi oy birliği ile kabul edildi. İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan, meclis konuşmasında, küresel büyümenin 2023’te yaklaşık son 20 yılın en düşük düzeyine gerileyeceğinin öngörüldüğüne dikkat çekerek “Gerek ekonomik gerekse siyasi risk ve belirsizlikler çok yüksek. Bunlar, küresel koşulların 2023’te Türkiye ekonomisini desteklemeyeceğine ve negatif dış etkenlere hazırlıklı olmamız gerektiğine işaret ediyor” dedi. 2023 yılında temkinli iyimserliğin en doğru tutum olacağına da vurgu yapan Bahçıvan, “2023 yılında temkinli iyimserlik en doğru tutum olacaktır. Hayallerimiz, yatırım ve büyüme iştahımız dinamizmini mutlaka korumalı ama kontrolü de elden kaçırmamak gerekiyor” dedi.36 ARALIK 2022 MECLİS “2022 BİRÇOK RİSK BAŞLIĞINI 2023’E DEVRETTİ” Konuşmasında Cumhuriyetimizin 100’üncü yılının kutlanacağı 2023 yılının dünyaya, ülkemize ve sanayicilere refah, bereket, barış ve mutluluk getirmesi temennisinde de bulunan Bahçıvan, kaotik bir yıl olan 2022’nin pandemiden ve savaştan çıkan derslerle birlikte ülkelerin hem tedarik zincirlerine hem de sanayi ve ticaret politikalarına dönük gözden geçirme süreçlerini hızlandırdıkları bir dönem olduğuna, birçok risk başlığını da 2023’e devrettiğine dikkat çekti. Bahçıvan, özellikle ABD’nin yıl içerisinde devreye aldığı Enflasyonu Düşürme Yasası, yarı iletkenlerin üretimine dönük CHIPS yasası ve Çin’e teknoloji ihracatına getirdiği kısıtlamaların, önümüzdeki yıllarda ekonominin şekillenişi açısından çok tartışılacağını, yine Avrupa’nın karşı karşıya kaldığı enerji krizinin ardından, enerji güvenliğinin de öncelikli gündemlerinden biri olacağını vurguladı. “ÇOK DAHA SERT BİR KÜRESEL REKABET ORTAMINA TANIK OLACAĞIZ” “Kısacası, yeşil enerji dönüşümü ile dijitalleşme gibi alanlarda, spesifik olarak yarı iletkenler gibi kritik ürünlerde ve teknolojik dönüşümün gerektirdiği nitelikli insan gücü üzerinde çok daha sert bir küresel rekabet ortamına tanık olacağız” ifadesini kullanan Bahçıvan, şöyle devam etti: “Dünyanın önde gelen ekonomileri arasında başta doğal kaynaklar, siber güvenlik ve savunma alanları olmak üzere ‘kendine yeterlilik’ için çok daha yoğun bir mücadelenin yaşanması ve bu alanlarda büyük ölçekli yatırımlara devasa kaynakların ayrılması kimseyi şaşırtmamalı. Bu bağlamda, sanayi politikalarının ülkeler açısından taşıdığı önemin çok daha fazla artması kaçınılmaz. 2022’nin bize gösterdiği bir başka gerçek de bu. Özetle, yeni yıla ilişkin öngörüler küresel büyümenin 2009 ve 2020 hariç yaklaşık son 20 yılın en düşük düzeyine gerileyeceğini gösterirken, ekonomik-siyasi risk ve belirsizliklerin ise çok yüksek olduğu görülüyor. Tüm bunlar, küresel koşulların 2023’te ekonomimiz açısından ülke ekonomisini pek de destekleyici olmayacağına, bunun ötesinde dışarıdan gelecek negatif etkenlere hazırlıklı olmamız gerektiğine işaret ediyor.”İSO Meclis toplantısı Meclis Başkanı Ender Yılmaz, “2022’yi Geride Bırakırken Dünyada ve Türkiye’de Ekonomik Görünüm, Sanayimiz Adına 2023’ten Beklentiler” olan aralık ayı olağan Meclis toplantısının ana gündem başlığına yönelik şu değerlendirmelerde bulundu: “Dünyada yaşanmakta olan ekonomik durgunluk, gelişmekte olan ülkeleri olumsuz etkilerken, birtakım fırsatları da barındırıyor. Akılcı çözüm önerileriyle teknoloji odaklı yatırımlar ve bilgi teknolojilerine öncelik verilerek ortaya çıkarılacak ortak çalışmalar neticesinde küresel rekabet ortamında hızlı hareket etmek önem arz ediyor. Sanayi alanındaki deneyimlerimiz, üretimdeki hafızalarımız ile dış kaynaklardan elde edilecek veriler ışığında sanayide ileri teknoloji tabanlı ekonomik dönüşüme hazırlıklı olmanın gerekliliği ortadadır. Covid pandemisi ve ardından yaşanan Rusya-Ukrayna savaşı ekonomik düzende istenmeyen sıkıntılara neden oldu. Bununla birlikte başta ABD, AB ve dünya ticaretine yön veren ülkelerde faizler ve enflasyonun istenmeyen şekilde yükselmesi, küresel ekonomiyi alışık olmadığışekilde etkiledi. Bu gelişmeler ışığında fiyat istikrarının sağlanamaması 2023 yılı için öngörülemezlik yaratmaktadır. 2023 yılının, katma değeri ve ihracatın yüksek, istikrarlı hedeflere emin adımlarla ilerlenen bir yıl olmasını diliyorum. İSO Meclis Başkanı Ender Y ılmaz: “REEL SEKTÖRDE FİNANSMAN SORUNU ARTARAK DEVAM ETTİ” İSO Başkanı Bahçıvan, 2022’de Türkiye ekonomisinin en önemli sorunu olan enflasyonda baz etkisi ve emtia fiyatlarındaki geri çekilmenin desteklediği düşüşün, aralık ve ocakta hızlanmasının ve en az 2023 ortalarına kadar sürmesinin beklendiğini dile getirdi. Türkiye Ekonomi Modeli çerçevesinde politika faizinin yılı yüzde 9 ile tek haneli seviyede tamamladığını ve kredi mekanizmasına dönük çok sayıda düzenleyici adımın devreye alındığını belirten Bahçıvan, şu değerlendirmede bulundu: “İSO olarak kredilerin üretim, yatırım, istihdam ve ihracat gibi sürdürülebilir büyüme açısından yaşamsal alanlarda kullandırılması hedefini destekliyoruz. Diğer yandan yine aynı tedbirler, sanayicilerimizin finansmana erişimini zorlaştırdı, 2022’de genel olarak reel sektörde finansman sorunu da artarak devam etti. Nitekim kullandırılan tüm krediler içerisinde KOBİ’lerimizin payı artsa da bilhassa Eximbank ve özel bankaların ticari kredi büyüme ivmesinin çok düşük seyri, sanayicimizin krediye erişimde büyük oranda zorlandığını açıkça gösteriyor. Özetle, 2022 yılında para politikamız finansman maliyetinin düşürülmesi itibarıyla ‘gevşek’, ancak kredi akışının sınırlandırılması bakımından da ‘sıkı’ olmak üzere ikili bir görünüm sundu. Bu durum ne yazık ki öngörülebilirliği azaltmış ve belirsizliği de artırdı.” “KGF’NİN FİNANSMAN TEMİNİ SORUNUNA BİR NEBZE DE OLSA ÇÖZÜM SAĞLAYACAĞINI UMUYORUZ” Yakın zamanda açıklanacak olan Kredi Garanti Fonu destekli finansman paketlerinin, özellikle KOBİ’leri ciddi ölçüde rahatlatacağını belirten Bahçıvan, “Finansman temini sorununa bir nebze de olsa çözüm sağlayacağını umuyoruz” dedi ve reel sektör açısından bu meselede kalıcı çözümün ise belirsizliklerin ortadan kalkması ve öngörülebilirliğin tesis edilmesi olacağını vurguladı. İSO SANAYİ37Next >