< Previous38 MART 2023 KAPAK Deprem ortaya çıktı ve yalnızca yöresine değil, Türkiye’nin pek çok bölgesine ilham oldu. Ülkemiz sanayi işletmelerinin yüzde 3’ü il sınırları içerisinde bulunuyor. Gaziantep Birinci OSB 1969’da, Türkiye’nin ilk organize sanayi bölgelerinden biri olarak faaliyete geçti. Şehirde 5 organize bölge bulunuyor. 5 OSB’sinde bulunan bin 200 firma ve 250 bin çalışan ile Türkiye’nin en büyük sanayi merkezlerinin başında geliyor. 6’ncı OSB de kurulum aşamasında. Ön tahsis süreci başladı. Ayrıca Nizip, Islahiye ve Polateli’nde de OSB yatırımları ve kurulumları devam ediyor. Gaziantep, ülkemizin Ortadoğu pazarına ve dünyaya açılan ihracat üssü. İhraç edilen ürünler arasında makine halıları (Dünya makine halısında ikinci büyük ülke olan Türkiye’nin ihracatının yüzde 80’ini karşılıyor), pastacılık ürünleri, değirmencilik ürünleri, kumaşlar, iplikler, nebati yağlar, plastik ve mamulleri, ağaç ve orman ürünleri ve demir-çelik mamulleri var. Adana, pamuk ambarı olduğu gibi, ülke narenciye üretiminin 3’te 1’ini karşılıyor. Çukurova’nın kalbinde yer alan Adana ili; 1.4 milyon ton narenciye üretimi ile Türkiye üretimin % 28’ini karşılamakta olup, bu alanda Türkiye birincisi. Adana’da sanayi faaliyetlerinin gelişimi 19. yy ortalarında dünya pazarlarının pamuk talebine dayanmakta. 1960’larda büyük ölçekli pamuklu dokuma fabrikaları ve aile şirketleri Adana sanayisini temel öğeleri haline geldi. 1970’li yıllarda pamuk yöredeki ağırlığını yitirirken, sanayi çeşitlenmeye başladı. Lastik, kimya, makine alanında hızlı bir gelişme yaşandı. Yine aynı yıllarda Adana’da KOBİ sayısının artmasından dolayı üretim yapan firma sayısında da büyük bir artış yaşandı. Türkiye’nin dışa dönük üretime başladığı 1980’li yıllarda firmaların bu döneme uyum sağlama zorlukları nedeniyle 10 yıl süreyle sanayi gelişiminde bir durgunluk dönemi yaşandı. Fakat ikinci sanayi hamlesi olarak adlandırılan 1996 yılından itibaren, Hacı Sabancı Organize Sanayi Bölgesi altyapı çalışmalarının tamamlanmasından sonra kentte farklı sektörlerde yatırım yapılarak üretime geçildi. Halihazırda kentte Hacı Sabancı Organize Sanayi Bölgesi’nin dışında Ceyhan Organize Sanayi Bölgesi, Gıda İhtisas OSB, Kozan Organize Sanayi Bölgesi de bulunuyor. Bugün, OSB’lerinin dışında bölgeyi sulayan kanal ve kanaletler, enerji nakil hatları, uluslararası havalimanı, TEM otoyolu ve demiryolu, rezerv olarak genişleyebilecek İSO/DAYANIŞMA FAALİYETLERİİSO SANAYİ 39 olan Yumurtalık Serbest Sanayi Bölgesi, yetişmiş istihdam ve Çukurova Üniversitesi ile Adana, yatırım ve üretim kapasitesi olarak önemli bir yere sahip. Hatay’da bulunan ülkenin en büyük demir çelik fabrikası, aynı anda uzun ve yassı ürün üreten tek entegre tesisine sahip. Hatay, turunçgil üretiminin % 21’i, pamuğun % 12’si, havucun % 11’i ve zeytinin de % 8’ini üretiyor. Türkiye narenciye ihracatının yaklaşık %25’lik kısmını üstleniyor. İskenderun, Osmaniye ile birlikte önemli bir demir çelik kenti de aynı zamanda. Limanı, her ne kadar son depremin ardından yangın felaketi yaşadı ise de yaralar çabuk sarıldı. İskenderun Limanı, deprem yaralarının sarılması noktasında en kritik lojistik noktalardan bir tanesi. Liman, yeni yatırımlarla büyütülecek, daha modernize bir hale dönüştürülecek. Gerek deprem lojistiği ve gerekse ekonomik faaliyetlerin ana üssü olma özelliğini güçlenerek devam ettirecek. Şanlıurfa tarımın, turizmin ve gastronominin şehri... Türkiye fıstığının yüzde 50’sini Şanlıurfa yetiştiriyor. Pamuk ve mercimek üretiminde lider, fıstık ve mısır üretiminde 2. sırada, yağlı tohum üretimi, tahıl üretiminde ilk sıralarda yer alıyor. Malatya için ise kayısı, ülke, bölge ve il ekonomisinin en önemli ihracat ürünü. 2022’de kuru kayısı ihracatında 400 milyon doların üzerindeki gelirle ülke, bölge ve Malatya ekonomisine gelir kazandırıyor. Türkiye’de buğday ekimi ve veriminin en çok olduğu illerin başında ise Diyarbakır geliyor. Adıyaman ise ağırlıklı olarak tarıma dayalı olmakla birlikte son yıllarda özelikle tekstil, gıda ve mermer sektörü yatırımlarında sanayileşme eğilimi içinde. Ülkede üretilen fıstığın dörtte birlik bölümünü ise Osmaniye karşılıyor. 2022’de 186 bin 340 ton yer fıstığının 48 bin 328 tonu Osmaniye’de hasat edildi.40 MART 2023 KAPAK Deprem 10 ilin toplam GSYH’sı, 2021 verilerine göre 674.8 milyar TL ile yüzde 9,31. Bu da Türkiye ekonomisinin neredeyse yüzde 10’una denk geliyor. Gaziantep GSYH sıralamasında 10 il arasında 148.5 milyar TL ve yüzde 2,05’lik payıyla ilk sırada. 141.6 milyar TL’lik GSYH’sı ile Adana ise yüzde 1.95’lik payıyla ikinci en büyük il. Üçüncü sırada ise 101.4 milyar TL ve yüzde 1.40’lık payıyla Hatay geliyor. 10 İLİN GSYH’Sİ TÜRKİYE’NİN YÜZDE 9,3’ÜNE DENK GELİYORİSO SANAYİ 41 0 30 60 90 120 150 GAZİANTEPADANAHATAYK.MARAŞDİYARBAKIRŞ.URFAMALATYAOSMANİYEADIYAMANKİLİS 148.588 141.673 101.462 63.004 62.994 57.589 38.831 30.946 23.236 7.007 GSYH 2021 [MİLYAR TL] TOPLAM 674.830 TÜRKİYE7.248.789 GSYH 2021 PAY [%] GAZİANTEP ADANA HATAY K.MARAŞ DİYARBAKIR Ş.URFA MALATYA OSMANİYE ADIYAMAN KİLİS TOPLAM 9,31 2,05 1,95 1,40 0,87 0,86 0,79 0,54 0,43 0,32 0,10İmalat Sanayi Katma Değeri’ne bakıldığında da sıralama değişmiyor. İlk sırada yüzde 4’lük payı ve 64.3 milyar TL’lik katkısıyla Gaziantep geliyor. İkinci sırada yüzde 2,12’lik payı ve 34 milyar TL ile Adana, üçüncü sırada ise 30 milyar TL ve yüzde 1,87’lik payıyla Hatay geliyor. 10 ilin imalat sanayi toplam katma değeri 181.4 milyar TL ve toplamdan aldığı pay yüzde 11,27. 10 İLİN İMALAT SANAYİ TOPLAM KATMA DEĞERİ 181.4 MİLYAR TL 42 MART 2023 KAPAK DepremİSO SANAYİ 43 İMALAT SANAYİ KATMA DEĞERİ (2021) [MİLYAR TL] TOPLAM 181.438 TÜRKİYE1.609.779 0 10 20 30 40 50 60 70 80 GAZİANTEPADANAHATAYK.MARAŞDİYARBAKIRŞ.URFAMALATYAOSMANİYEADIYAMANKİLİS 64.370 34.083 30.065 20.580 11.896 8.083 5.113 3.296 2.977 975 GAZİANTEP ADANA HATAY K.MARAŞ DİYARBAKIR Ş.URFA MALATYA OSMANİYE ADIYAMAN KİLİS İMALAT SANAYİ KATMA DEĞERİ PAY [%] TOPLAM 11,27 4,00 2,12 1,87 1,28 0,74 0,50 0,32 0,20 0,18 0,0644 MART 2023 KAPAK Deprem 10 ilin toplam ihracatına bakıldığında da Gaziantep, Hatay ve Adana yine ilk üçte yer alıyor. Gaziantep, 11.2 milyar dolar ve yüzde 4,41’lik payı ile ilk sırada yer alıyor. Hatay 4 milyar dolarla ikinci ve payı 1,60. Adana ise 3.1 milyar dolar ve yüzde 1.23’lük payıyla üçüncü sırada. 10 ilin toplam ihracatı ise 21.5 milyar dolar. Bu ihracat rakamıyla deprem bölgesinin toplam ihracattaki payı yüzde 8,49. 10 İLİN TOPLAM İHRACATI 21.5 MİLYAR DOLARİSO SANAYİ 45 GAZİANTEPHATAYADANAK.MARAŞOSMANİYEDİYARBAKIRŞ.URFAMALATYAADIYAMANKİLİS 11.197 4.067 3.117 1.412 456422 375 313 122 97 TOPLAM İHRACAT 2022 [MİLYAR $] TOPLAM 21.579 TÜRKİYE254.172 GAZİANTEP HATAY ADANA K.MARAŞ MALATYA DİYARBAKIR OSMANİYE Ş.URFA KİLİS ADIYAMAN TOPLAM İHRACAT PAY [%] TOPLAM 8,49 4,41 1,60 1,23 0,56 0,18 0,17 0,15 0,05 0,04 0 2 4 6 8 10 1246 MART 2023 KAPAK Deprem İmalat sanayi ihracatına bakıldığında ise 2022 verilerine göre 10 ilin toplam ülke içindeki payının, 19.6 milyar dolarla yüzde 8,18 olduğu görülüyor. Gaziantep, 10.7 milyar dolar imalat sanayi ihracatı ve yüzde 4,46’lık payı ile afet bölgesinde yine ilk sırada. Hatay, 3.3 milyar dolar ve yüzde 1.39’luk payıyla ikinci sırada. Adana ise 2.7 milyar dolarlık imalat sanayi ihracatıyla toplamdan yüzde 1.16’lık paya sahip. İMALAT SANAYİ İHRACATINDA DA GAZİANTEP İLK SIRADAİSO SANAYİ 47 GAZİANTEPHATAYADANAK.MARAŞDİYARBAKIROSMANİYEŞ.URFAMALATYAADIYAMANKİLİS 10.732 3.349 2.788 1.332 423 368 279 226 80 75 İMALAT SANAYİ İHRACATI 2022 [MİLYAR $] TOPLAM 19.651 TÜRKİYE240.373 0 2 4 6 8 10 12 GAZİANTEP HATAY ADANA K.MARAŞ MALATYA OSMANİYE DİYARBAKIR Ş.URFA KİLİS ADIYAMAN 4,46 1,39 1,16 0,55 0,18 0,15 0,09 0,03 0,03 İMALAT SANAYİ İHRACATI PAY [%] TOPLAM 8,18Next >