< Previous18 MAYIS 2023 MAKRO İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat PMI sürelerinde üst üste dördüncü ay artış görüldü. İmalatçılar iş yüklerindeki artış nedeniyle satın alma faaliyetlerini yaklaşık bir buçuk yıldır ilk kez artırdı. Buna rağmen teslimatlarda ortaya çıkan gecikmeler girdi stoklarının artmasına engel oldu. Bazı firmalar ikinci çeyreğe çalışan sayılarını artırarak başladı. Bununla birlikte, erken emeklilik yasasının yürürlüğe girmesinin ardından gerçekleşen işten ayrılmalar, istihdamın hemen hemen yatay seyretmesine yol açtı. Ham madde maliyetlerindeki yükseliş ve liradaki zayıflığa bağlı olarak girdi fiyatlarındaki keskin artış Nisan ayında da devam etti. Yine de enflasyon oranı, yıl başından bu yana en düşük düzeye geriledi. Bazı firmalar bu gelişmeyi enerji fiyatlarındaki düşüşe bağladı. Benzer şekilde, nihai ürün fiyatlarındaki artış da Ağustos 2022’den bu yana en düşük oranda gerçekleşti. E konomik büyümenin öncü göstergesi olan imalat sanayi performansında en hızlı ve güvenilir referans kabul edilen İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat PMI (Satın Alma Yöneticileri Endeksi) anketinin Nisan 2023 dönemi sonuçları açıklandı. Eşik değer olan 50,0’nin üzerinde ölçülen tüm rakamların sektörde iyileşmeye işaret ettiği anket sonuçlarına göre, mart ayında 50,9 olan manşet PMI, nisanda 51,5’e yükselerek üst üste dördüncü ay 50,0’nin üzerinde gerçekleşti. Böylece sektörde Aralık 2021’den bu yana en belirgin iyileşme kaydedildi. Nisan ayında birçok firma, talep koşullarındaki güçlenme sonucu yeni siparişler ve üretimde artış bildirdi. Bazı anket katılımcıları, şubat ayındaki depremin ardından devam eden toparlanma nedeniyle iş yüklerinin arttığını belirtti. Bunlara ek olarak, toplam yeni işler, yeni ihracat siparişleri ve üretimdeki artışlar mart ayına göre daha hızlı gerçekleşti. Üretimdeki genişleme son 20 ayın en yüksek oranında kaydedildi. Hem yeni siparişlerdeki artış hem de deprem kaynaklı aksamalar, birikmiş işlerin son 14 ayda ilk kez artmasına yol açtı. HAMMADDE TEMİNİNDE ZORLUK DEVAM EDİYOR Nisanda depreme bağlı aksamaların doğrudan gözlendiği başlıca alan tedarik zincirleri oldu ve firmalar ham madde temininde yaşanan zorlukların devam ettiğini bildirdi. Teslimat İSO TÜRKİYE İMALAT PMI NİSANDA 51,5’E YÜKSELDİ İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat PMI, nisanda 51,5’e yükselerek üst üste dördüncü ay eşik değer olan 50,0’nin üzerinde gerçekleşti. Böylece Aralık 2021’den bu yana en belirgin iyileşme kaydedildi. Nisan ayında birçok firma, talep koşullarındaki güçlenme sonucu yeni siparişler ve üretimde artış bildirdi. Bazı anket katılımcıları, şubat ayındaki depremin ardından devam eden toparlanma nedeniyle iş yüklerinin arttığını belirtti. İSO Türkiye Sektörel PMI raporuna göre takip edilen tüm sektörlerde girdi maliyetleri nisanda artmayı sürdürdü ama çoğu sektörde enflasyon marta göre hız kaybetti. İSO SANAYİ 19 keskin yavaşlama ise ağaç ve kağıt ürünleri sektöründe kaydedildi. Nisanda sektörlerin çoğunluğu istihdamını artırırken diğerleri ise erken emeklilik yasasının yürürlüğe girmesinin ardından bazı çalışanların işten ayrılması nedeniyle işgücünü genişletmekte zorlandı. İstihdamdaki en güçlü büyüme kimyasal, plastik ve kauçuk kategorisinde kaydedildi ve bu sektör çalışan sayısını son 16 ayın en yüksek hızında artırdı. Yeni siparişlerin durağan seyrettiği sektörlerde ise istihdam daha zayıf bir görünüm sergiledi. Takip edilen 10 sektörün tamamında girdi fiyatları nisan ayında artmaya devam etse de bunların büyük bölümünde enflasyon hız kesti. Girdi maliyetlerindeki en belirgin yükseliş giyim ve deri ürünlerinde yaşanırken, en ılımlı artış ise kimyasal, plastik ve kauçuk sektörü firmalarında gerçekleşti. Hem yurt içi talepte hem de rekor artış sergileyen yeni ihracat siparişlerinde gözlenen güçlü seyrin fiyatlandırma gücünü desteklemesi sonucu, satış fiyatlarında en hızlı artış kara ve deniz taşıtları sektöründe kaydedildi. Nihai ürün fiyatlarının düşüş kaydettiği tek sektör, kimyasal, plastik ve kauçuk ürünleri oldu. Şubat ayındaki depreme bağlı olarak girdi temininde yaşanan sorunlar, takip edilen sektörlerin yarısında teslimat sürelerinin Nisan ayında da artmasına yol açtı. En belirgin bozulma, kara ve deniz taşıtlarında gerçekleşti. İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat PMI anket verileri hakkında değerlendirmede bulunan S&P Global Market Intelligence Ekonomi Direktörü Andrew Harker, şunları söyledi: “Türk imalat sektöründeki toparlanma nisan ayında ivme kazandı. Yeni siparişler ve üretimdeki artışların güçlenmesi, satın alma faaliyetlerinin yeniden büyümeye geçmesini sağladı. Firmalar her ne kadar istihdamı artırmaya çalışmış olsalar da emekliye ayrılmalar bunun önünde engel oluşturdu. Şubattaki depremin etkileri, özellikle tedarik zincirleri ve firmaların malzeme temininde yaşadığı zorluklar üzerinden Nisan ayında da devam etti. Buna bağlı olarak birikmiş işler uzun bir azalış döneminin ardından yeniden artmaya başladı.” 10 SEKTÖRÜN ÇOĞUNDA ENFLASYON MARTA GÖRE HIZ KAYBETTİ İSO Türkiye Sektörel PMI nisan ayı raporuna göre, şubat ayındaki depremin ardından bazı sektörler çok güçlü toparlanma eğilimi gösterirken, bazıları ise yeni sipariş alma ve üretim hacmini artırma konusunda zorluk yaşamaya devam etti. Girdi maliyetleri nisanda artmaya devam etmekle birlikte sektörlerin çoğunda enflasyon mart ayına göre hız kaybetti. Üretimin artış gösterdiği sektör sayısı altı oldu. Öte yandan, anket kapsamındaki sektörler belirgin şekilde farklı eğilimler sergiledi. Kara ve deniz taşıtları ile ana metal sanayiinde toparlanma hız kazandı ve üretimde güçlü genişleme kaydedildi. Buna karşılık, başta ağaç ve kağıt ürünleri ile giyim ve deri ürünleri olmak üzere kimi diğer sektörler zorlu faaliyet koşullarıyla karşılaşmaya devam etti. Yeni siparişler sektörlerin yarısında artış gösterirken, en güçlü artış ana metallerde, en 20 MAYIS 2023 MAKRO İstanbul Sanayi Odası Dünya İmalat PMI İ stanbul Sanayi Odası (İSO), dünyadaki Küresel İmalat Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) gelişmeleri ile ilgili Mart 2023 raporunu yayımladı. Küresel PMI, mart ayında aylık 0,3 puan düşüşle 49,6’ya geriledi. Öte yandan 2022’nin son çeyreğinde ortalama 48,9 olan endeks, 2023’ün ilk çeyreğinde 49,5 ile göreli bir iyileşme kaydetti. Mart ayında küresel sanayi üretimi, ılımlı büyüme eğilimini İSO, DÜNYADAKİ İMALAT PMI GELİŞMELERİ İLE İLGİLİ MART 2023 RAPORUNU YAYIMLADI korurken toplam yeni siparişlerdeki düşüşün yavaşlamaya devam etmesi olumlu sinyal verdi. İhracat siparişlerinde devam eden zayıflık, toparlanmanın ülkelerin kendi iç talep koşullarından kaynaklandığına işaret ediyor. Öte yandan tedarik zincirlerinde iyileşme ve enflasyonda gevşeme belirtileri sürüyor. Raporun ayrıntıları şu şekilde:22 MAYIS 2023 BAE VE S. ARABİSTAN’DA ARTIŞ SÜRÜYOR, ÇİN’DE TOPARLANMAYA DEVAM İlk çeyreğin sonunda Birleşik Arap Emirlikleri ve Suudi Arabistan, petrol dışı ekonomik aktivitede güçlü artışlar kaydetmeyi sürdürürken Katar’da da büyüme hızlandı. Mısır ve Lübnan’da üretimin azalmaya devam etmesi, Orta Doğu’daki görece olumsuz gelişmeler olarak dikkat çekti. Ancak söz konusu düşüşler sırasıyla beş ve yedi ayın en ılımlı düzeylerinde gerçekleşti. Yılın başlarında salgına yönelik kısıtlamaların gevşetilmesiyle birlikte Çin ekonomisinde gözlenen toparlanma, mart ayında da devam etti ve üretim geçen yılın haziran ayından bu yana en yüksek oranda arttı. Benzer şekilde, Rusya’daki büyüme iki buçuk yılı aşkın bir dönemin en yüksek hızında gerçekleşti. BRIC ekonomileri için olumlu geçen mart ayında Hindistan ekonomik aktivitede yine güçlü bir genişleme kaydederken, Brezilya ise son beş ayda ilk kez büyümeye geçti. Nijerya’da nakit krizi ekonomik aktivite üzerinde ciddi bir etki yaratmaya devam etti. Şubat’ta olduğu gibi Mart ayında da üretimdeki düşüş, anket kapsamında takip edilen ülkeler içerisinde açık ara en yüksek hızda gerçekleşti. İstanbul Sanayi Odası Türkiye İhracat İklimi Endeksi hakkında değerlendirmede bulunan S&P Global Market Intelligence Ekonomi Direktörü Andrew Harker, şunları söyledi: “Küresel talepteki toparlanmanın hızlanma sinyalleri vermesiyle birlikte Türk imalatçılarının ihracat ikliminde yaklaşık bir yıla yakın dönemin en belirgin iyileşmesi gerçekleşti. Avrupa’nın imalat sektöründe devam eden zayıflıklara rağmen en büyük 10 ihracat pazarının sekizinde üretim mart ayında artış kaydetti. Bu gelişmeler, firmaların önümüzdeki aylarda üzerine inşa edilebilecek sağlam bir temel üzerinde ikinci çeyreğe başladığına işaret ediyor.” T Türkiye imalat sektörünün ana ihracat pazarlarındaki faaliyet koşullarını ölçen İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat Sektörü İhracat İklimi Endeksi’nin Mart 2023 dönemi sonuçları açıklandı. Endekste eşik değer olan 50,0’nin üzerinde ölçülen tüm rakamlar ihracat ikliminde iyileşmeye, 50’nin altındaki değerler ise bozulmaya işaret ediyor. Şubat’ta 51,7 olan İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat Sektörü İhracat İklimi Endeksi, mart ayında üst üste ikinci ay artarak 52,6 seviyesinde gerçekleşti. Bu veri, ihracat ikliminde Mayıs 2022’den bu yana en belirgin güçlenmeye işaret etti. İhracatçıların talep koşullarının daha güçlü bir şekilde iyileşmesi, ana pazarlardaki toparlanmaların hız kazanmasından kaynaklandı. İKİ BÜYÜK EKONOMİ ALMANYA VE ABD’DE YÜKSEK ARTIŞ Türk imalat sanayi ihracatındaki payı yaklaşık yüzde 15 düzeyinde olan iki ekonomiden Almanya’da üretim üst üste ikinci ay arttı ve söz konusu artış son 10 ayın en yüksek oranında gerçekleşti. Diğer ülke ABD’de ise ekonomik aktivite son dokuz ayın en yüksek artışını kaydetti. Diğer Avrupa ülkeleri incelendiğinde, Fransa, İtalya, İspanya ve Yunanistan’da büyümenin mart ayında ivme kazandığı görüldü. Buna karşılık, Birleşik Krallık ve İrlanda’da ekonomik aktivitedeki artış hız keserken Hollanda, Avusturya, Polonya ve Çek Cumhuriyeti’nde ise imalat sanayi üretimi düşüş kaydetti. MAKRO İstanbul Sanayi Odası Türkiye İhracat İklimi Endeksi İSO TÜRKİYE İHRACAT İKLİMİ ENDEKSİ MARTTA 52,6’YA YÜKSELDİ Türkiye imalat sektörünün ana ihracat pazarlarındaki faaliyet koşullarını ölçen İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat Sektörü İhracat İklimi Endeksi martta üst üste ikinci ay artarak 52,6 seviyesinde gerçekleşti. Bu veri, ihracat ikliminde Mayıs 2022’den bu yana en belirgin güçlenmeye işaret etti. İhracatçıların talep koşullarının daha güçlü bir şekilde iyileşmesi, ana pazarlardaki toparlanmaların hız kazanmasından kaynaklandı. ENFLASYON ENERJİ VE BAZ ETKİLERİYLE DÜŞMEYE DEVAM ETTİ MAKRO GÜNDEM 24 MAYIS 2023 sınırlı bir gerileme kaydetti. Son olarak temel mallarda da enflasyon yumuşama eğilimi gösterirken, burada özellikle giyim fiyatlarındaki yüzse 1,92’lik düşüş etkili oldu. Buna karşılık hizmetlerde ise katılaşma eğiliminin sürdüğü görüldü. Mart’ta hizmet fiyatları bir önceki aya göre yüzde 3,08 artarken, yıllık hizmet enflasyonu yüzde 61,64’ten yüzde 59,93’e sınırlı bir düşüş gösterdi. Ulaştırma hizmetleri enflasyonundaki ivme kaybı hizmetler genel endeksindeki artışları sınırlarken, kira ile lokanta-otellerde aylık fiyat artışları görece yüksek bir patikada devam etti. ÇEKİRDEK ENFLASYONDA DÜŞÜŞ TEMEL MALLAR KAYNAKLI Mart ayında mevsimsel oynaklık içeren, küresel fiyat hareketlerine duyarlı veya kamunun yönettiği/yönlendirdiği fiyat kalemlerini dışlayan çekirdek göstergelere bakıldığında en çok takip edilen C endeksi, aylık bazda yüzde 2,15 arttı, böylece yıllık çekirdek enflasyon 3,22 puan düşüşle yüzde 47,36’ya geriledi. Tekilde, temel mal grubunda özellikle M art 2023’te tüketici fiyat endeksi (TÜFE) yüzde 2,75 civarındaki beklentilerin altında bir gerçekleşme ile aylık bazda yüzde 2,29 arttı. Yılın ilk çeyreğinde birikimli enflasyon yüzde 12,52 olurken, yıllık enflasyon ise yüzde 55,18’lik seviyesinden yüzde 50,51’e geriledi. Mart’ta aylık enflasyona en yüksek katkı 1,02 puan ile gıda ve alkolsüz içeceklerden gelirken, onu 0,32 puanla otel-restoran ve 0,31 puan ile konut grubu izledi. Geçen yıl Mart ayında katkısı 2,23 puan olan ulaştırma grubundan bu yılın Mart ayında 0,09 puan katkı gelmesi aylık enflasyonu sınırlandırırken, giyim ve ayakkabı fiyatları ise aylık enflasyona 0,11 puan düşürücü yönde etki yaptı. GIDA VE HİZMETLERDE KATILIK SÜRÜYOR Mart’ta mal grubunda yüzde 1,98 ile aylık enflasyon yumuşama eğilimini sürdürdü. Yıllık mal enflasyonu ise yüzde 52,72’den yüzde 47,10’a geriledi. Söz konusu düşüşte enerji fiyatları daha belirleyici olurken gıda fiyatlarında ise genel olarak katılık sürdü. Rakamlara bakıldığında, enerji fiyatları Mart’ta aylık yüzde 0,38 artarken, yıllık enerji enflasyonu Şubat’taki yüzde 50,01’den Mart’ta yüzde 35,66’ya geriledi. Gıdada ise aylık enflasyon yüzde 3,84 ile görece yüksek olurken, yıllık enflasyon yüzde 69,33’ten yüzde 67,89’a Mart 2023’te bir önceki aya göre TÜFE aylık yüzde 2,29, Yurtiçi ÜFE ise yüzde 0,44 artış kaydetti. Böylece yıllık enflasyon TÜFE’de yüzde 55,18’den yüzde 50,51’e, Yurtiçi ÜFE’de ise yüzde 76,61’den yüzde 62,45’e geriledi. İSO SANAYİ 25 Kaynak: TÜİK giyim ve ayakkabı fiyatlarındaki azalış çekirdek enflasyondaki düşüşte etkili olurken, hizmetler tarafı düşüşü sınırlandırdı. ENERJİ İNDİRİMLERİNDEN ÜFE’YE GÜÇLÜ DESTEK SÜRÜYOR Yurtiçi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) aylık enflasyonu ise Mart’ta yüzde 0,44 ile TÜFE’ye göre düşük gerçekleşmiş, yıllık enflasyon baz etkisinin desteğiyle Şubat’taki yüzde 76,61’lik seviyesinden belirgin bir düşüşle yüzde 62,45’e geriledi. Böylece Yİ-ÜFE ile TÜFE arasındaki makas da 21,43 puandan 11,94 puana indi. Yİ-ÜFE’deki düşük aylık artışta, enerji fiyatları belirleyici olmayı sürdürdü. Mart’ta enerji fiyatlarındaki yüzde 9,3’lük düşüş dikkat çekerken, Nisan’da sanayi doğalgaz ve elektriğine yapılan indirimler, bu seyrin önümüzdeki birkaç ay daha devam edeceğine işaret ediyor. Özetle, Mart’ta döviz kurlarındaki istikrarlı seyir ile küresel dezenflasyonist ortam enflasyonu sınırlamaya devam etti. Böylece enflasyon baz etkisi ile kademeli düşüşünü sürdürdü. Düşüşte mal fiyatları, özel olarak enerji ve giyim fiyatları etkili oldu, gıda fiyatları ise daha dirençli bir seyir izledi. Gıda fiyatlarının etkisi, konut piyasasına özgü koşullar, kur- ücret-enerji maliyetlerinin gecikmeli etkilerinin yanı sıra beklentiler kanalı ile bozulan fiyatlama davranışları hizmet enflasyonunun yüksek seyrini sürdürmesine yol açtı. Yılın ilk çeyreği itibarıyla, aylık fiyat artışlarının geçen yılın aynı dönemlerinden düşük gerçekleştiği, ancak tarihsel ortalamalarına göre de yüksek bir patikaya oturduğu görüldü. Bu durum enflasyonun kısa vadede baz etkisiyle düşüşünü sağlarken, devam etmesi halinde enflasyonun yüksek seviyelerde kalıcılaşma riskine işaret etti. Nisan itibarıyla TCMB Piyasa Katılımcıları Anketi, yüzde 37,78, piyasa anketleri ise yüzde 45 civarı bir yıl sonu enflasyon beklentisine işaret etti. TCMB’nin 4 Mayıs’ta açıklayacağı Enflasyon Raporu da orta vadeli enflasyona ilişkin resmi tahminleri içermesi nedeniyle yakından izlenecek. 26 MAYIS 2023 KAPAK MeclisİSO Nisan olağan Meclis toplantısı, “21. Yüzyılın Yeşil Ekonomisinde Sanayi ve İSO Yeşil Dönüşüm Ödülleri’nin Önemi” ana gündemiyle yapıldı. İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan meclis toplantısında Yeşil Ekonomi ve Sürdürülebilirlik için artık kaybedecek vakit kalmadığına dikkat çekerek, “Tüm kurumlarla harekete geçmek gerekiyor. Cumhuriyetimizin 100.yılındaki karbonsuzlaşma yolculuğunda temiz üretime geçişi destekleyecek her türlü politika ve teşvik hayata geçirmelidir. Özellikle KOBİ’lerin finansmana erişimi kolaylaştırılmalı, “Yeşil Dönüşüm Fonu” kurularak firmaların yeşil üretime uyum için yapacağı yatırımlar ve Ar-Ge harcamaları desteklenmelidir” dedi. KAYBEDECEK VAKİT KALMADI YEŞİL EKONOMİ İÇİN İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan: İ stanbul Sanayi Odası (İSO) Meclisi’nin nisan ayı olağan toplantısı, “21. Yüzyılın Yeşil Ekonomisinde Sanayi ve İSO Yeşil Dönüşüm Ödülleri’nin Önemi” ana gündemi ile Odakule Fazıl Zobu Meclis Salonu’nda gerçekleştirildi. İSO Meclis Başkan Yardımcısı Sadık Ayhan Saruhan başkanlığında İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan’ın açılış konuşmasıyla başlayan meclis toplantısında İSO Yeşil Dönüşüm Ödülleri de 18. kez sahiplerini buldu. Meclis toplantısına İSO Yönetim Kurulu Üyeleri, İSO Meclis Üyeleri ve çok sayıda basın mensubu katıldı. İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan meclis toplantısının açılışında yaptığı konuşmasa küresel rekabetin olmazsa olmazları Yeşil Ekonomi ve Sürdürülebilirlik için artık kaybedecek vakit kalmadığına dikkat çekerek “Tüm kurumlarla harekete geçmek gerekiyor. Cumhuriyetimizin 100. yılındaki karbonsuzlaşma yolculuğunda temiz üretime geçişi destekleyecek her türlü politika ve teşvik hayata geçirmelidir. Özellikle KOBİ’lerin finansmana erişimi kolaylaştırılmalı, “Yeşil Dönüşüm Fonu” kurularak firmaların yeşil üretime uyum için yapacağı yatırımlar ve Ar-Ge harcamaları desteklenmelidir” dedi. ÇOK BÜYÜK BİR DEĞİŞİMİN EŞİĞİNDEYİZ İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan meclis toplantısının açılışında yaptığı konuşmasında öncelikle yaklaşmakta olan 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Gününü kutlarken, 14 Mayıs’ta gerçekleştirilecek Cumhurbaşkanlığı ve 28. Dönem Milletvekili İSO SANAYİ 27Next >