< Previous68 HAZİRAN 2023 DOSYA Akıllı MağazalarİSO SANAYİ 69 MAĞAZALAR AKILLANIYOR VERİMLİLİK ARTIYOR Teknolojik gelişim ve müşteri beklentileri, markaları rekabette bir adım geçirmek için mağazacılık trendlerinde önemli değişimlere yol açıyor. Bu değişimlerden biri de salgın ile birlikte hız kazanan akıllı mağazacılık alanında kendini gösteriyor. Perakende sektöründe teknoloji ve veri analitiğini kullanarak mağaza deneyimini bir üst aşamaya geçiren akıllı mağazacılık ile online alışveriş ile offline alışveriş arasındaki sınır da ortadan kalkıyor… 70 HAZİRAN 2023 DOSYA Akıllı Mağazalar S on yıllarda perakende sektörü, gelişen teknoloji ile birlikte büyük bir dönüşüme uğradı. Akıllı mağazacılık, bu dönüşümün önemli bir parçası olarak ortaya çıktı ve salgın döneminde daha da hızlanarak gelişmesi ile birlikte perakende sektöründe yeni bir dönemi başlatıyor. Akıllı mağazacılık teknolojileri, müşteri deneyimini geliştirmek, satışları artırmak ve operasyonel verimliliği yükseltmek için kullanılıyor. Birçok perakende markası, akıllı mağazacılık teknolojilerini benimseyerek müşterilerine interaktif ve kişiselleştirilmiş deneyimler sunuyor. Artırılmış gerçeklik (AR) ve sanal gerçeklik (VR) teknolojileri, müşterilere ürünleri sanal olarak deneme ve farklı kombinasyonları görme imkanı sağlıyor. Bu, müşterilerin daha bilinçli satın alma kararları vermelerini ve mağaza içinde daha fazla zaman geçirmelerini sağlıyor. VERİMLİLİĞİ ÜST SEVİYEYE TAŞIYOR Bunun yanı sıra, nesnelerin interneti (IoT) entegrasyonu, mağazalarda stok yönetimini ve operasyonel süreçleri optimize etmeye yardımcı oluyor. Akıllı sensörler ve etiketlerle donatılmış ürünler, stok seviyelerini gerçek zamanlı olarak izleyebilme imkanı sağlıyor ve stok eksikliklerinin önüne geçiliyor. Ayrıca, yapay zeka (YZ) ve veri analitiği, müşteri davranışlarını anlama ve kişiselleştirilmiş pazarlama stratejileri geliştirme konusunda perakende markalarına yardımcı oluyor. Akıllı mağazacılığın bir diğer önemli bileşeni ise mobil ödeme sistemleri ve kasiyersiz mağaza modelleri. Mobil cihazlar aracılığıyla yapılan ödemelerin yaygınlaşması, müşterilere hızlı ve kolay bir alışveriş deneyimi sunuyor. Bazı mağazalar ise kasiyerlerin yerini otomatik ödeme sistemleri ve akıllı alışveriş sepetleriyle değiştiriyor, böylece müşteriler ürünleri seçip ödeme yapabiliyorlar. Bir akıllı mağazada, müşterilerin satın alma alışkanlıkları ve tercihleri hakkında veri toplanır ve analiz edilir. Bu veriler, müşterilere kişiselleştirilmiş teklifler sunmak, satış noktalarını optimize etmek ve stok yönetimini geliştirmek için kullanılabilir. Ayrıca, mağazada akıllı etiketler ve interaktif ekranlar gibi teknolojiler kullanılarak müşterilerin ürünler hakkında daha fazla bilgi edinmesi ve etkileşimde bulunması sağlanır. Akıllı mağazacılık, dünya genelinde yaygın olarak uygulanıyor. Özellikle büyük şehirlerde, teknolojinin ve dijital yeniliklerin daha yaygın olduğu bölgelerde akıllı mağazalar daha sık görülüyor. Örneğin, ABD, Avrupa, Çin, Japonya ve Güney Kore gibi gelişmiş ekonomilere sahip ülkelerde akıllı mağazaların sayısı her geçen gün artıyor. Müşteriler için mağazaları bir alışveriş alanı olmaktan çıkarıp aynı AKILLI MAĞAZALARIN TÜKETİCİLERE FAYDALARI Akıllı mağazalar, markalara olduğu kadar tüketicilere de önemli faydalar sağlıyor. İşte bu faydalardan öne çıkanlar şöyle sıralanıyor: AKILLI MAĞAZALARI GELECEKTE NELER BEKLİYOR İSO SANAYİ 71 Akıllı mağazacılık, perakende sektöründeki teknolojik gelişmelerin hızla ilerlemesiyle birlikte sürekli olarak yenileniyor. Yapılan araştırmalar ve öngörülere göre gelecekte akıllı mağazacılıkta beklenen bazı yenilikler şunlar olarak öne çıkıyor: NESNELERİN İNTERNETİ (IOT) TEKNOLOJİSİNİN DAHA YAYGIN KULLANIMI: IoT, akıllı mağazalarda daha fazla cihazın birbirleriyle iletişim kurmasına ve veri toplamasına olanak sağlıyor. Bu sayede, mağazalar müşterilerin tercihlerine göre kişiselleştirilmiş hizmetler sunabilir hale gelecek. YAPAY ZEKA (AI) TEKNOLOJİSİ: Yapay zeka, müşterilerin alışveriş davranışları hakkında daha fazla veri toplayarak, alışveriş deneyimlerini daha da kişiselleştirebilecek. AI teknolojisi, mağazaların stok takibini ve envanter yönetimini otomatikleştirerek verimliliği artırabiliyor. ARTIRILMIŞ GERÇEKLİK (AR) TEKNOLOJİSİ: AR teknolojisi, müşterilerin ürünleri daha gerçekçi bir şekilde denemelerine olanak sağlayarak, satın alma kararlarını kolaylaştırabilecek. AR teknolojisi ayrıca müşterilerin mağazaları daha da etkileşimli hale getirebiliyor. DİJİTAL ÖDEMELER: Dijital ödeme sistemlerinin, akıllı mağazacılıkta daha yaygın hale gelmesi bekleniyor. Yapılan araştırmalar gösteriyor ki mobil ödeme sistemleri, akıllı cüzdanlar ve kripto para birimleri, müşterilerin alışverişlerini hızlandırabilir ve daha güvenli hale getirebilir. ROBOTİK TEKNOLOJİLER: Robotlar, müşteri hizmetleri, envanter yönetimi, temizlik ve diğer görevler için kullanılabilir hale gelecek. Bu sayede, mağazalarda personel sayısını azaltabilir ve verimliliği artırabilir. Söz konusu alanda birçok marka şimdiden robot kullanmaya başladı bile. 1. KİŞİSELLEŞTİRİLMİŞ DENEYİM: Akıllı mağazalar, müşterilere daha kişiselleştirilmiş deneyimler sunarak ihtiyaçlarına ve tercihlerine uygun ürünleri bulmalarına yardımcı oluyor. 2. HIZLI VE KOLAY ALIŞVERİŞ: Akıllı mağazalar, müşterilerin alışveriş sürecini hızlandırabilir ve kolaylaştırabilir. Ödeme süreçlerini basitleştirerek ve satın alma işlemlerini otomatikleştirerek zaman tasarrufu sağlarlar. 3. DAHA FAZLA ÜRÜN ÇEŞİTLİLİĞİ: Akıllı mağazalar genellikle fiziksel mağazalardan daha fazla ürün çeşitliliği sunabilir. Müşteriler, geniş bir ürün yelpazesinden seçim yapabilir ve istedikleri ürünleri bulmak konusunda daha fazla seçeneğe sahip olurlar. 4. İLERİ TEKNOLOJİ DENEYİMİ: Akıllı mağazalar, en son teknolojik yenilikleri kullanarak müşterilere benzersiz bir alışveriş deneyimi sunar. Örneğin, artırılmış gerçeklik veya sanal gerçeklik gibi teknolojileri kullanarak ürünleri daha interaktif bir şekilde deneyimleme imkanı sağlarlar. 5. MÜŞTERİ HİZMETLERİNDE İYİLEŞME: Akıllı mağazalar, yapay zeka ve otomatik müşteri hizmetleri ile müşteri memnuniyetini artırabilir. Soruları yanıtlayabilir, yönlendirmelerde bulunabilir ve hızlı bir şekilde sorunları çözebilirler. 6. VERİ ANALİZİ VE GERİ BİLDİRİM: Akıllı mağazalar, müşteri davranışları ve tercihleriyle ilgili verileri toplayarak bu verileri analiz edebilirler. Bu sayede, müşteri ihtiyaçlarını ve trendleri daha iyi anlayarak ürün seçimini ve hizmetleri iyileştirebilirler.72 HAZİRAN 2023 zamanda birer deneyim merkezi haline getiren akıllı mağazalar, satışların da önemli oranda artmasını sağlıyor. Bununla birlikte, akıllı mağazacılık küresel bir trend haline gelmekle birlikte daha fazla ülke ve bölgede benimseniyor. Teknolojinin gelişmesiyle birlikte, akıllı mağazacılığın yaygınlaşması ve yeni inovasyonların ortaya çıkması da kaçınılmaz oluyor. Bu kapsamda akıllı mağazacılık teknolojilerine geçiş yapan veya bu teknolojileri uygulamaya başlayan birkaç örneği şöyle sıralayabiliriz: • AMAZON GO: Amazon, müşterilerin giriş-çıkış yaparken kasaya ihtiyaç duymadan alışveriş yapabildiği otomatik ödeme sistemine sahip akıllı mağazalar olan Amazon Go’yu başlatmıştır. • ALİBABA HEMA: Çin merkezli Alibaba Group’un sahip olduğu Hema, online alışveriş ve geleneksel mağaza deneyimini birleştiren akıllı süpermarketler olarak biliniyor. Müşteriler, mobil uygulama aracılığıyla ürünleri tarayarak satın alabiliyor ve hızlı bir şekilde ödeme yapabiliyor. • ZARA: Zara, RFID (Radyo Frekansı Tanımlama) teknolojisi kullanarak mağaza içindeki ürünlerin izlenmesine ve envanterin gerçek zamanlı olarak takip edilmesine olanak sağlayan akıllı etiketleme sistemini benimsedi. • NİKE HOUSE OF INNOVATION: Nike House of Innovation, New York ve Şanghay gibi şehirlerde bulunan bir akıllı mağaza konseptidir. Bu mağazalar, müşterilere interaktif deneyimler sunar, ürün özelleştirmesi yapma imkanı sağlar ve mobil uygulama aracılığıyla kişiselleştirilmiş deneyimler sunar. Ayrıca, mağaza içinde bulunan büyük ekranlar ve dijital teknolojiler ile müşterilere daha fazla bilgi sunulur. • SEPHORA: Sephora, artırılmış gerçeklik (AR) teknolojisini kullanarak müşterilerine makyaj deneme imkanı sunan akıllı aynaları mağazalarında kullanıyor. Müşteriler, farklı makyaj ürünlerini sanal olarak deneyebiliyor ve sonuçları gerçek zamanlı olarak görebiliyor. ONLİNE İLE OFFLİNE ARASINDAKİ ÇİZGİLER KALKIYOR Akıllı mağazacılık konusunda sürekli olarak yeni gelişmeler ve yeni teknolojilerin ortaya çıktığını söylemek mümkün. Türkiye’de de akıllı mağaza örnekleri her geçen gün artıyor. Daha çok akıllı insansız kasalar ve mobil ödeme sistemlerinin hakim olduğu akıllı mağazacılığa son aylarda robot satış danışmanları, akıllı aynalar ve sanal gerçeklik gözlükleri de eklendi. Tüketiciler Türkiye’nin bir çok noktasında yer alan akıllı mağazalarda satın almak istedikleri ürünü kabinlerdeki akıllı aynalar sayesinde kolayca inceleyebiliyor. Ayrıca sanal gerçeklik gözlükleri (Virtual Reality) sayesinde sadece bir dakika içinde o ürünün farklı beden ve renk seçeneklerinin dijital kopyalarına bakıp, istedikleri kıyafeti üzerinde görebiliyor. Bu sayede hem dijital alışveriş deneyimi yaşanıyor hem de istenilen ürüne dokunma, deneme ve iletişim kurma imkanı bulunuyor. Yine akıllı mağazalarda herhangi bir kasa da yok. Müşteriler ödemelerini otomatik check-out veya kiosk’lardan yaparak, ürünleri satın alabiliyor. Satın alınan ürünleri bir gün içerisinde kargo ücreti ödenmeden ve poşet taşıma zahmeti olmadan tercih edilen noktaya iletilebiliyor. Bu şekilde online alışveriş ile offline alışveriş arasındaki sınırlar da ortadan kalkıyor. Söz konusu mağazalar hali hazırda bir çok markanın belirli lokasyonlarında faaliyette iken yakın gelecekte her bir fiziki mağazanın hızla akıllı mağazaya dönüşmesi bekleniyor. Yine yapılan araştırmalar ve teknolojik ilerlemeler gösteriyor ki akıllı mağazacılıkta yenilikler ve gelişmeler hızla ilerlemeye devam edecek. Mağazalar, müşterilerin alışveriş deneyimlerini geliştirmek ve rekabet avantajı sağlamak için bu teknolojileri benimsemeye devam edecek.74 HAZİRAN 2023 DOSYA Döngüsel Ekonomi Tüm dünyada yaşanan enflasyonist ortam karşısında sıfır ürünlere ulaşımın zorlaşması ve salgın ile birlikte artan sürdürülebilirlik bilinci, ekonomik yapıda da önemli değişimlere yol açtı. Söz konusu değişimlerden biri de al-kullan- at diye tabir edilen lineer ekonomiden döngüsel ekonomiye geçiş oldu. Bu alanda birçok sektörde birbiri ardına yeni oluşumlar hayata geçerken artan tüketici talebi söz konusu alanda büyümeyi geleneksel kanalların 2-3 katına çıkardı. Gelişme, sıfır ürün satan oyuncuların da iştahını kabarttı. Tüketici elektroniğinden giyim perakendesine kadar birçok alanda faaliyet gösteren markalar, yenileme pazarı aktörleri ile işbirliği yapmaya başladı. LİNEER EKONOMİ, YERİNİ DÖNGÜSEL EKONOMİYE BIRAKIYOR SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK BİLİNCİ, EKONOMİK YAPIDA DA ÖNEMLİ DEĞİŞİMLERE YOL AÇTI İSO SANAYİ 7576 HAZİRAN 2023 DOSYA Döngüsel Ekonomi T üm dünyayı etkisi altına alan gelir erozyonu ve enflasyonist baskı nedeniyle sıfır diye tabir edilen ürünlere erişilebilirliğin zorlaşması ve artan çevre bilinci şirketler ve tüketicileri farklı arayışlara itiyor. Bu arayışta öne çıkan çözümlerden biri de son yıllarda büyük hızla gelişen yenileme pazarı (refurbishment) olarak öne çıkıyor. Al-kullan-at diye tabir edilen lineer ekonominin tersine döngüsel ekonominin bir parçası olan yenilemenin elektronikte regülasyonlu ilk örneği Türkiye’de başlasa da diğer pek çok alanda yurtdışında çok daha gelişmiş örnekleri mevcut. Cep telefonundan hazır giyime, ayakkabıdan mobilyaya ve otomobile kadar pek çok alanda hem şirketler hem de tüketiciler, artık sıfır ürün yerine, yenilenen ürünlere yöneliyor ya da elindekini tadil ve tamir ettirerek yeniden kullanma yoluna gidiyor. Söz konusu alanda büyüme geleneksel kanalların 2-3 katına ulaşmış vaziyette. Türkiye’de cep telefonundan bilgisayara, kıyafetten otomobile birçok alanda faaliyet gösteren yenileme pazarı aktörleri, geride bıraktığımız yıl 2-3 kat büyüme ile kapattı. Gelişme, sıfır ürün satan oyuncuların da iştahını kabarttı. Tüketici elektroniğinden giyim perakendesine kadar birçok alanda faaliyet gösteren birçok marka, yenileme pazarı aktörleri ile işbirliği yapmaya başladı. EN BÜYÜK SEKTÖRLER DÖNGÜSEL EKONOMİYE DAHİL OLUYOR Yenileme, kullanılmış bir ürünün yenileme merkezleri tarafından tamir edilerek sıfıra yakın hale getirilip yeniden satışa sunulması ya da kullanılması olarak tanımlanıyor. Dünyanın en büyük mobilya ve ev dekorasyonu markalarından Ikea, kullanılmış mobilyaları geri alıp ikinci el olarak yeniden satmaya başladı. Şimdilik ABD, İngiltere, Avustralya ve Kanada’da başlatılan pilot programının Türkiye’de de uygulanması bekleniyor. Öte yandan dünyanın en yaygın hazır giyim markası İspanyol Zara da İngiltere’de tamir ve tadil hizmeti başlattı. Türkiye’de ise şimdilik cep telefonu giyim ve otomobilde benzer modeller hayata geçirildi. Sektör uzmanlarının verdiği bilgilere göre tüketicilerin alım gücünün düşmesi nedeniyle terzilerde yenileme işlemleri ikiye katlanmış vaziyette. Öte yandan sıfır cep telefonu satışları hızla azalırken, buna karşın yenilenmiş cep telefonu satışı ise hızla artıyor. Benzer şekilde otomobilden kıyafete kadar pek çok alanda yenileme pazarı sıfır ürün satışlarını büyüme açısından 3-4’e katlıyor. Bu da söz konusu alanda önemli fırsatları beraberinde getiriyor ve söz konusu alanda yeni aktörlerin faaliyete geçmesini döngüsel ekonominin bir anlamda kahramanlarının çoğalmasını sağlıyor. Örneğin sadece cep telefonunda 20’den fazla şirket yenileme alanında yetki belgesi almış durumda… SIFIR CEP TELEFONU SATIŞLARI DÜŞÜYOR Küresel analiz şirketi Canalys’e göre küresel akılı cep telefonu satışları bu yılın ilk çeyreğinde yüzde 12 oranında küçüldü. Sıfır cihaz satışlarında görülen azalmanın tersine yenilenmiş (refurbished) akıllı telefonlara olan talebin, gerek dünya çapında gerek ülkemizde hızla arttığını görüyoruz. Öyle ki bu artış özellikle Latin Amerika ülkeleri (LATAM) gibi gelişmekte olan ülkelerde yıllık yüzde 29’u buluyor. 2021 yılında dünya çapında 251 milyon adet yenilenmiş akıllı cep telefonu satıldığını belirten Mordor Intelligence, 2027 yılında bu rakamın 460 milyonu bulmasını öngörüyor. Özellikle üst segment cihazlara sahip olmak isteyen ancak sıfır ürün için yeterli bütçeye sahip olmayan kullanıcılar için yenilenmiş cihazlar uygun bir alternatif sunuyor. ÜRETİLEN KIYAFETLERİN YÜZDE 2,2’Sİ YENİDEN KULLANILABİLİYOR Teknolojik ürünler kadar olmasa da kıyafet ve ayakkabıda da benzer şekilde adımlar atılıyor. Yapılan araştırmalara göre dünyada her yıl 110 milyon ton konfeksiyon ürünü üretilirken bunun 40 milyon tonu atığa dönüşüyor. Tüm Al-kullan-at diye tabir edilen lineer ekonominin tersine döngüsel ekonominin bir parçası olan yenilemenin elektronikte regülasyonlu ilk örneği Türkiye’de başlasa da diğer pek çok alanda yurtdışında çok daha gelişmiş örnekleri mevcut. Söz konusu alanda büyüme geleneksel kanalların 2-3 katına ulaşmış vaziyette.İSO SANAYİ 77 KAYNAK VERİMLİLİĞİ: Döngüsel ekonomi, doğal kaynakların daha verimli bir şekilde kullanılmasını sağlar. Ürünlerin ömrü uzatılarak, kaynaklara olan talep azalır ve atık miktarı azalır. Kaynakların döngü içinde tekrar kullanılması ve geri dönüştürülmesi, yeni kaynaklar aramak ve çıkarmanın önüne geçer. ATIK AZALTMA: Döngüsel ekonomi, atık miktarını azaltır. Ürünlerin ömrünün uzatılması, onarılmaları ve tekrar kullanılmaları, atıkların oluşumunu önler. Ayrıca, ürünlerin geri dönüştürülmesi ve malzemelerin tekrar kullanılmasıyla, atıkların çevreye olan etkisi de azaltılır. İNOVASYON VE EKONOMİK BÜYÜME: Döngüsel ekonomi, yenilikçilik ve ekonomik büyümeyi teşvik eder. Yeni iş modelleri, ürün tasarımı ve geri dönüşüm teknolojileri gibi alanlarda inovasyonu teşvik eder. Bu da yeni iş fırsatları yaratır, ekonomik büyümeyi destekler ve sürdürülebilirlik odaklı bir rekabet avantajı sağlar. ÇEVRESEL KORUMA: Döngüsel ekonomi, çevresel koruma açısından büyük bir öneme sahiptir. Kaynakların daha etkili kullanılması, atık miktarının azalması ve doğal kaynakların korunmasıyla çevresel etki azaltılır. Bu da iklim değişikliği, su ve toprak kirliliği gibi çevresel sorunlarla mücadeleye katkı sağlar. MALİYET TASARRUFU: Döngüsel ekonomi, işletmelere ve tüketicilere maliyet tasarrufu sağlar. Ürünlerin onarılması ve tekrar kullanılması, yeni ürünlerin satın alınmasına göre daha ekonomik olabilir. Ayrıca, geri dönüşüm ve yeniden kullanım, hammadde maliyetlerini düşürerek işletmelere avantaj sağlar. DÖNGÜSEL EKONOMİNİN 5 FAYDASI Döngüsel ekonomi pazarı, bir dizi sektörde büyük fırsatlar sunmaktadır. Geri dönüşümlü malzemelerden üretilen ürünler, yenilikçi ambalaj çözümleri, geri kazanılan enerji teknolojileri ve atık yönetimi sistemleri gibi alanlarda faaliyet gösteren şirketler, pazardaki büyümeyi yakalamak için rekabetçi ürünler sunuyor. Teknoloji de döngüsel ekonomi alanında önemli bir rol oynamaktadır. Nesnelerin İnterneti (IoT), yapay zeka ve veri analitiği gibi teknolojiler, ürünlerin izlenebilirliğini artırırken, kaynakların daha verimli bir şekilde yönetilmesine yardımcı oluyor. Ayrıca, paylaşım ekonomisi modelleri ve ürün hizmet sistemleri gibi yenilikçi iş modelleri, ürünlerin kullanım süresini uzatmayı ve kaynakların paylaşılmasını teşvik ediyor. Bu kapsamda döngüsel ekonominin 5 faydasını şöyle sıralayabiliriz: Next >