İSTANBUL SANAYİ ODASI DERGİSİ l EYLÜL 2023 l YIL 58 l ISSN 1303-1333 İSO Başkanı Bahçıvan OVP toplantılarına katıldı İSO MECLİSİNE TİCARET BAKANI BOLAT KONUK OLDU TOGG İSO’DA “Serbest bölgelerin sayısını arttırıyoruz” TİCARET BAKANI ÖMER BOLAT: 30 Ağustosta 49,0 oldu İSO İMALAT PMI 22 1,2 milyar dolarlık ihracat geliri TÜRKİYE’NİN MADENİ BOR’DAN 46 Bu yıl gerileme yaşanıyor UZAK ÜLKELERE YAPILAN İHRACATTA 52 690 Dünyada korumacı politakalar arttı SERTLEŞEN KÜRESEL REKABET 58 “OVP kararlılıkla uygulanmalı” MECLİSTE KONUŞAN BAHÇIVAN: 36İSO SANAYİ 3 BAŞYAZI D ünyanın gerek ekonomik gerekse jeopolitik açıdan çok hızlı değişim içine girdiği bir dönemdeyiz. Ülke olarak bu değişim ve gelişmeleri çok sıkı takip etmemiz gerekiyor. Kaybedecek vaktimiz yok. Böylesine kritik bir dönemde ekonomimiz için yeni denge arayış ve çabaları sürüyor. Yeni hükümetimiz, İSO olarak bizim de içinde bulunduğumuz, toplumun her kesimini kapsayan güçlü istişarelerde bulunuyor. Ekonomimiz adına çok değerli bulduğumuz bu süreç kapsamında geçen ay farklı farklı toplantılarda, başta Cumhurbaşkanı Yardımcımız Sayın Cevdet Yılmaz olmak üzere bakanlarımızla birlikte olduk. Bu toplantılarımızdan bir tanesi de Ticaret Bakanlığımızda, Sayın Bakanımız Prof. Dr. Ömer Bolat’ın ev sahipliğinde “2023 yılı 2. Yarıyıl Ekonomi ve İstişare Toplantısı” gündemiyle yapıldı. Bunun ardından yine Ankara’da Cumhurbaşkanı Yardımcımız Sayın Cevdet Yılmaz Başkanlığında dokuz bakanımızın da bulunduğu Yatırım Ortamını İyileştirme Koordinasyon Kurulu toplantısında bulundum. Şunu memnuniyetle ifade etmek isterim ki bu süreçteki istişarelerde son derece açık ve verimli bir dönemin içinde bulunuyoruz. Bu nedenle üzerinde özenli bir çalışma yapıldığını gözlediğimiz, eylül ayında açıklanacak olan yeni Orta Vadeli Programı çok önemsiyoruz. Makro-finansal istikrarımızı güçlendirmek için bir yol haritası ortaya koyması, finansmana erişim gibi kısa vadeli sorunlarımıza gerçekçi çözümlere zemin hazırlaması ve belki de en önemlisi; mevcut küresel rekabet ortamında sanayici ve ihracatçımızın ihtiyaç duyduğu yapısal reformları içermesi, programdan en büyük beklentilerimizdir. Orta Vadeli Program konusunda vurgulamak istediğim bir diğer önemli husus da bu programın bu kez kararlılıkla uygulanması gerektiğidir. Burada şunu özellikle ifade etmek isterim ki; OVP oluşturulurken sanayinin yatırım motivasyonunu ve yatırım enerjisini kaynak yetersizliğinden dolayı sekteye uğratmamalıyız. Bu konuyu da, “Ekonomiyi Yeniden Yapılandırmaya Yönelik İstişareler ve OVP öncesi Süreçte; Sanayi/İhracat Dünyamızın Sorunları ve Çözüm Önerilerini Değerlendirmek” konulu ağustos ayı Meclisimizde konuk ettiğimiz Ticaret Bakanımız Sayın Bolat, Ticaret Bakan Yardımcılarımız Sayın Mahmut Gürcan, Sayın Mustafa Tuzcu, Sayın Volkan Ağar ve çalışma arkadaşları ile Meclis üyemiz sanayicilerimizle birlikte detaylı bir şekilde konuşma fırsatı bulduk. Ayrıntılarını dergimizin ilerleyen sayfalarında okuyabileceğiniz İSO Meclisimizde yaşadığımız bir mutluluğu da buradan sizlerle paylaşmak istiyorum. İstanbul Sanayi Odası olarak Türkiye’nin otomobili TOGG’umuza kavuştuk. TOGG aracımızı Meclis toplantımızdan bir gün önce Gemlik tesislerinden teslim aldık. Odamızın kuruluş yılını sembolize eden plakaya sahip olan TOGG’u, ülkemizin önemli bir başarısı ve diğer yerli yatırımlara ilham verecek bir vizyon olarak gördüğümü ifade etmek istiyorum. Geçen ayın sonunda, bu toprakları bize vatan yapan en büyük zaferlerden birisi olan 30 Ağustos Zaferi’nin 101. Yılını kutladık. 26 Ağustos 1922’de başlayan 30 Ağustos 1922 tarihine kadar beş gün beş gece devam eden Büyük Taarruz, Türk ordusunun kesin zaferi ile sonuçlanmıştı. Bugün birlik ve beraberliğimizin sembolü olan bu değerli bayramın kıymetini iyi bilmeliyiz. Bu zaferin kahramanları Mustafa Kemal Atatürk başta olmak üzere, tüm şehitlerimizi saygı ve rahmetle, gazilerimizi minnetle yad ediyorum. Hepinize iyi, sağlıklı ve huzurlu bir ay geçirmenizi diliyorum. OVP’den beklentilerimiz… Erdal Bahçıvan İstanbul Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı690 4 EYLÜL 2023 İÇİNDEKİLER 06 YOİKK TOPLANTISI CUMHURBAŞKANI YARDIMCISI YILMAZ BAŞKANLIĞINDA YAPILDI Yatırım Ortamını İyileştirme Koordinasyon Kurulu (YOİKK), Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz başkanlığında bakanların da katılımı ile Ankara’da toplandı. 10 İKTİSADİ KALKINMA VAKFI’NIN 61. GENEL KURULU GERÇEKLEŞTİRİLDİ İktisadi Kalkınma Vakfı’nın 61. Genel Kurul’u Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin İstanbul’da bulunan merkezinde gerçekleştirildi. 26 KÜRESEL PMI, BİR ÖNCEKİ AYA GÖRE DEĞİŞİM GÖSTERMEYEREK 48,7 SEVİYESİNDE KALDI İstanbul Sanayi Odası (İSO), dünyadaki Küresel İmalat Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) gelişmeleri ile ilgili Temmuz 2023 raporunu yayımladı. 30 SANAYİ ÜRETİMİNDE TOPARLANMA HAZİRAN AYINDA DA DEVAM ETTİ Mayısın ardından haziranda da toparlanma sürdü ve ikinci çeyrekte üretim ilk çeyreğe göre yüzde 2,3 arttı. Haziranda dayanıklı tüketim mallarında ivme kaybı dikkat çekti, ara malı üretiminde toparlanma sürdü. 32 SERBEST BÖLGELERİN SAYISINI 25’E ÇIKARARAK BURALARDAN YÜKSEK TEKNOLOJİLİ ÜRÜN İHRACATINI ARTIRACAĞIZ” İSO’nun ağustos ayı Meclis Toplantısına konuk olan T.C. Ticaret Bakanı Prof. Dr. Ömer Bolat, hedefi olmayana hiçbir rüzgarın yardım etmeyeceğini belirterek, bu kapsamda belirledikleri 5 yıllık vizyon kapsamında önemli hedefleri hayata geçireceklerini söyledi. 52 UZAK ÜLKELER STRATEJİSİ 1 YAŞINDA Geçen sene duyurusu yapılan ve resesyon nedeni ile düşmesi beklenen ihracatı artırmak amacı ile oluşturulan Uzak Ülkeler Stratejisi 1. yılını doldurdu. 64 TÜRKİYE, ŞARJ İSTASYANUNDA AVRUPA’DA İKİNCİ Türkiye’de ise 27 bin 476 adet şarj edilebilir elektrikli araca karşılık 3 bin 790 şarj istasyonu bulunuyor. 72 FİRMALARIN BORÇLANMA KAYNAKLARI NASIL ÇEŞİTLENİR? Günümüzde yaşanan pek çok gelişme bankaların finansman kaynağı için yeterli olmadığını gösteriyor. Bu noktada banka ve banka dışı finansman çeşitleri kullanılıyor. EYLÜL 2023 30 32İSO SANAYİ 5 İSTANBUL SANAYİ ODASI DERGİSİ EYLÜL 2023 • YIL 58 SAYI 690 ISSN 1303-1333 • e-ISSN: 2636-7831 İMTİYAZ SAHİBİ İSTANBUL SANAYİ ODASI ADINA YÖNETİM KURULU BAŞKANI Erdal Bahçıvan YAYIN KURULU Sultan Tepe, Ayşegül Çapan, Ramazan Güven, Sadettin Kaşıkırık, Sabahattin Şen SORUMLU GENEL YAYIN MÜDÜRÜ Haktan Akın GENEL YAYIN KOORDİNATÖRÜ Asım Aslan İDARE YERİ VE REKLAM REZERVASYON NASIL BİR EKONOMİ MEDYA HABER BASIN A.Ş. Rüzgârlıbahçe Mahallesi Cumhuriyet Caddesi Gülsan Plaza No: 22 Kat: 4 34810 Kavacık Beykoz/İST Tel:02164402400 YAYINA HAZIRLIK Editör Yener Karadeniz / yener.karadeniz@nbe.com.tr Görsel Yönetmen Erdal Bayraktar Fotoğraf Editörü Eren Aktaş Reklam ve Etkinlikler Grup Başkanı Funda Baykal Reklam Müdürü Özge Samur / ozge.samur@nbe.com.tr Tel: (0216) 440 24 61 Reklam Satış Uzmanı Murat Avcılar / murat.avcilar@nbe.com.tr Tel: (0216) 440 24 93 SANAYİ Dergisi www.iso.org.tr adresinden dijital olarak yayınlanmaktadır. Yayınlanma Tarihi 01.09.2023 Aylık Sanayi ve Ekonomi Dergisi. Ayda Bir Yayımlanır. Yerel ve Süreli Yayındır. 38 52 64 58 72HABERLER 6 EYLÜL 2023 YOİKK TOPLANTISI CUMHURBAŞKANI YARDIMCISI YILMAZ BAŞKANLIĞINDA YAPILDI Yatırım Ortamını İyileştirme Koordinasyon Kurulu (YOİKK), Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz başkanlığında bakanların da katılımı ile Ankara’da toplandı. Yatırım ortamına dair tespit edilen sorunlar ve çözüm önerileri ile geleceğe dönük çalışma usullerine ilişkin görüş ve önerilerin istişare edildiği toplantıya iş dünyasının önde gelen STK’larının başkanları da katıldı. Y atırım Ortamını İyileştirme Koordinasyon Kurulu (YOİKK) Toplantısı Ankara’da T.C. Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde 15 Ağustos 2023 tarihinde gerçekleştirildi. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz Başkanlığında gerçekleşen toplantıya Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu katıldı. Yatırım ortamına dair tespit edilen sorunlar ve çözüm önerileri ile geleceğe dönük çalışma usullerine ilişkin görüş ve önerilerin istişare edildiği toplantıda Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanı İbrahim Şenel, Dijital Dönüşüm Ofisi Başkanı Ali Taha Koç, Yatırım Ofisi Başkanı Burak Dağlıoğlu, Ekonomi Politikaları Kurulu Başkanvekili Gülsüm Azeri, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe, Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Başkanı Nail Olpak, Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (TÜSİAD) İSO SANAYİ 7 GÜMRÜK BİRLİĞİ DÜZENLEMELERİ DE GÜNDEME GELDİ Gümrük birliği düzenlemeleri ve Gümrük süreçlerinin de konuşulduğunu anlatan Yılmaz, bir diğer önemli başlığın ise çalışma mevzuatı olduğunu ifade etti. Yılmaz: “Girişimcilik ekosisteminin desteklenmesi ve dijital dönüşümün hızlandırılması önemli bir başlık idi. Risk yönetiminin geliştirilmesi ana başlık olarak tartışıldı. İstanbul başta olmak üzere her türlü afete hazırlık için ne kadar önemli olduğunu konuştuk. 2018 yılından bu yana yapılan çalışmalarla Dünya Bankası’nın iş yapma kolaylığında 33’e kadar düşmüştük. Dünya Bankası bunu hazırlamıyor ama iş yapma kolaylığını geliştirici adımları atmaya devam edeceğiz. Türkiye’de yatırım ortamının geliştirilmesine yönelik reformları kapsamlı şekilde vurguluyoruz. Enflasyonla mücadeleyi sürdüreceğiz, ülkemizin resesyona girmeden büyümesini istihdamını sağlıklı zeminde sürdürmesini hedefliyoruz. Temel çerçevemiz istikrarlı kalkınma süreci. Yatırım iklimi elverişli hale geldikçe kazanımlar milletimize ekonomimize olumlu şekilde yansıyacaktır” diye konuştu. Yönetim Kurulu Başkanı Orhan Turan, Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Genel Başkanı Mahmut Asmalı, Uluslararası Yatırımcılar Derneği (YASED) Başkanı Engin Aksoy, Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) Yönetim Kurulu Başkanı Özgür Burak Akkol, Ankara Sanayi Odası (ASO) Başkanı Seyit Ardıç, İstanbul Sanayi Odası (İSO) Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan ile STK kuruluşlarının temsilcileri de bulundu. KISA VE ORTA VADELİ PLAN EYLÜL SONUNDA Toplantının ardından açıklamalarda bulunan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, eylül sonu itibarıyla kısa vadeli ve orta vadeli eylem planının ortaya çıkacağını söyledi. Cevdet Yılmaz konuşmasında özetle şunları söyledi: “Verilerin kullanımı ve paylaşımı konularında daha ileri düzenlemelere ihtiyaç var. AB ile uyumu gözeten çerçevede uluslararası şirketlerin kendi içlerindeki paylaşımları ve çalışmalar yapmamız gerekiyor. Yatırımlarda finansmana erişim en önemli başlıklardan biri olarak ifade edildi. Yatırım yeri imkanlarının gerçekleştirilmesi de önemli bir başlık. Tarım ve çevresel imkanlar gözetilerek daha fazla sanayi alanı nasıl oluşturulur konuları gündeme geldi. Sanayiye tahsis edilen arazi AB ülkelerinin oldukça altında. İhracat Döviz kazandırıcı hizmetler son derece önemli. Eximbank’ın reeskont kredilerine desteğin artırılmasıyla daha da güçlendirilmesi söz konusu.” Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet YılmazNext >