< Previous18 TEMMUZ 2020 sonra mayısta güçlü bir geri dönüş yapmasına engel oldu. Yine de yavaşlamanın daha ılımlı gerçekleşmesi, sektörün toparlanma yolunda olduğuna işaret etti. Virüsün kontrol altına alınma sürecinin devam etmesi halinde, aktivite önümüzdeki aylarda büyüme bölgesine geçebilecek.” SEKTÖRLERİN ÇOĞUNDA BELİRGİN YAVAŞLAMA SÜRDÜ İstanbul Sanayi Odası Türkiye Sektörel PMI mayıs ayı verileri de Covid-19 salgınının Türk imalat sektörünün genelini olumsuz etkilemeye devam ettiğini gösterdi. Takip edilen 10 sektörün çoğunda belirgin yavaşlama devam etti. Ancak faaliyet koşulları genel olarak nisan ayına göre daha hafif bir ivme kaybı sergiledi. Sert yavaşlamanın devam ettiği giyim ve deri ürünleri, en belirgin hız kaybının gerçekleştiği sektör oldu. Diğer uçta yer alan kimyasal, plastik ve kauçuk sektöründe üretim dengelenme noktasına yaklaşırken, bu durum firmaları ek personel alımı yapmaya teşvik etti. Sektörde istihdam güçlü bir şekilde arttı ve bu artış veri serisinin başladığı Ocak 2016’dan beri en güçlü düzeyde gerçekleşti. Diğer tüm sektörler çalışan sayılarını azaltmaya devam etti. Takip edilen 10 sektörün tamamı, yeni siparişlerde de yavaşlama sergiledi. E konomik büyümenin öncü göstergesi olan imalat sanayi performansında en hızlı ve güvenilir referans kabul edilen İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat PMI (Satın Alma Yöneticileri Endeksi) anketinin Mayıs 2020 dönemi sonuçları açıklandı. Eşik değer olan 50,0’nin üzerinde ölçülen tüm rakamların sektörde iyileşmeye işaret ettiği anket sonuçlarına göre, nisanda 33,4 olarak ölçülen PMI mayısta 40,9’a yükseldi. Bununla birlikte yine eşik değer 50,0’nin altında kalarak sektördeki faaliyet koşullarının yavaşlamaya devam ettiğine işaret etti. Covid-19 salgınının faaliyetleri aksatmaya ve talebi sınırlamaya devam etmesi sonucu hem üretim hem de yeni siparişler mayıs ayında da sert yavaşlama kaydetti. Ancak bazı firmalar operasyonlarını mayıs ayında yeniden başlattıklarını bildirdi ve böylece düşüşler daha sınırlı gerçekleşti. İmalatçılar istihdamı üst üste ikinci ay azalttı. Ancak şirketlerin çoğunluğunun personel sayılarını değiştirmemesi nedeniyle düşüş önceki aya göre hız kesti, üretim ve yeni siparişlere göre çok daha ılımlı düzeyde gerçekleşti. Yeni siparişlerdeki yetersizlik, firmaların satın alma faaliyetlerini yavaşlatmasına ve hem girdi hem de nihai ürün stoklarını azaltmasına sebep oldu. Covid-19 kısıtlamalarına bağlı olarak taşımacılıkta yaşanan aksamalar, tedarikçilerin teslimat sürelerinde sert artışa yol açtı. İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat PMI verileri hakkında değerlendirmede bulunan IHS Markit Ekonomi Direktörü Andrew Harker, şunları söyledi: “Son PMI verilerine göre Türk imalat sektörü mayıs ayında Covid-19 salgınının etkileri ile mücadele etmeyi sürdürdü. Bu etkiler, aktivitenin nisan ayındaki sert yavaşlamadan MAKRO İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat PMI İSO TÜRKİYE İMALAT PMI’I MAYISTA 40,9’A YÜKSELDİ 20 TEMMUZ 2020 konusu düşüş küresel finansal krizden beri ikinci en yüksek hızda gerçekleşti. ORTA DOĞU, İSTİKRAR KAZANMAYA YAKIN Orta Doğu ekonomileri yılın ikinci çeyreğinin ortasında genel olarak istikrar kazanmaya yaklaştı. Suudi Arabistan’da ekonomik faaliyetlerdeki yavaşlama son üç ayın en düşük oranında gerçekleşirken, Birleşik Arap Emirlikleri’nde de daralma belirgin bir şekilde hız kesti. İstanbul Sanayi Odası Türkiye İhracat İklimi Endeksi hakkında değerlendirmede bulunan IHS Markit Ekonomi Direktörü Andrew Harker, şunları söyledi: “Mayıs ayında dünya genelindeki birçok ekonomide daralma halen belirgin olmakla birlikte hız keserken, bu durum Türk imalat sektörü ihracatçıları için biraz daha olumlu bir görünüme işaret etti. Çin’de üretimin büyüme bölgesine geçmesi, yılın ilerleyen dönemlerinde daha büyük ticaret ortaklarında da aynı gelişmenin yaşanabileceğine dair umut verdi. Ancak kısıtlamaların sürmesi ve talebin düşük seyri, yakın dönemde ihracatçılar için zorlu koşulların devam edeceğini gösteriyor.” T ürkiye imalat sektörünün ana ihracat pazarlarındaki faaliyet koşullarını ölçen İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat Sektörü İhracat İklimi Endeksi’nin Mayıs 2020 dönemi sonuçları açıklandı. Endekste eşik değer olan 50,0’nin üzerinde ölçülen tüm rakamlar ihracat ikliminde iyileşmeye, 50’nin altındaki değerler ise bozulmaya işaret ediyor. Mevsimsel etkilerden arındırılmış olarak açıklanan verilere göre, İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat Sektörü İhracat İklimi Endeksi Türk imalatçılarının ihracat pazarlarındaki talep koşullarının mayıs ayında belirgin bir şekilde bozulmaya devam ettiğini ortaya koydu. Nisan ayında 19,1 ile rekor düşük düzeyde kaydedilen endeks, hızlı bir yükselişle 34,1 düzeyinde gerçekleşti ancak veri serisinin başladığı Ocak 2002’den beri ikinci en zayıf seviyede ölçüldü. İhracat iklimindeki sert bozulma, Covid-19 salgınının küresel ekonominin büyük bölümü üzerindeki olumsuz etkilerinin devam etmesinden kaynaklandı. ARTIŞ KAYDEDEN TEK ÜLKE ÇİN OLDU Endeks hesaplamalarına dahil edilen 44 ülke içinde mayıs ayında üretimin artış kaydettiği tek ülke Çin oldu. Salgının olumsuz etkilerini azaltmaya devam eden Çin’de son dört ayda ilk kez büyüme kaydedildi. Ancak Çin’in Türkiye ihracatından aldığı pay yüzde 1 ile sınırlı oldu. Türk imalatçılarının Avrupa’daki daha büyük ticaret ortakları mayıs ayında belirgin bir şekilde daralma bölgesinde kalmakla birlikte, düşüşler nisan ayındaki rekor düzeylere göre hız kesti. Benzer bir tablonun geçerli olduğu ABD’de de üretim, nisan ayına göre daha ılımlı bir daralma kaydetti. Buna rağmen, söz MAKRO İstanbul Sanayi Odası Türkiye İhracat İklimi Endeksi İSO TÜRKİYE İHRACAT İKLİMİ ENDEKSİ MAYIS AYINDA 34,1’E YÜKSELDİ MAKRO GÜNDEM 2020’nin ilk çeyreğinde Türkiye ekonomisi 2019’un aynı dönemine göre yüzde 4,5 büyüme kaydederek, bu oran yüzde 5,5 civarındaki piyasa beklentilerinin altında gerçekleşti. Bir önceki çeyreğe göre ölçülen mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış büyüme ise 2019’un son çeyreğindeki yüzde 1,9’luk gerçek- leşmenin ardından ilk çeyrekte yüzde 0,6’ya yavaşladı. İlk çeyrekte özel tüketim harcamalarının büyümede belirleyici olduğu görülüyor. Bu harcamalar yüzde 5,1 artışla GSYH büyüme oranına üç puan katkı sağladı. Kamu tüketim harcamaları ise yüzde 6,2 artarak büyü- meye 1 puanlık önemli bir destek verdi. Yatırımlar ise yüzde 1,4 ile daralmayı sürdürerek, GSYH büyüme hızını 0,4 puan sınırladı. Diğer yan- dan ayrıntılara bakıldığında yatırım harcamalarındaki daralmanın esas olarak inşaat yatırımlarındaki yüzde 10,2’lik gerilemeden kaynaklandığı görülüyor. Buna karşılık makine ve teçhizat yatırımları yüzde 8,4 ile oldukça güçlü gerçekleşti. Ancak makine ve teçhizat yatırımlarındaki artış, 2019 ilk çeyreğindeki yüzde 15,9’luk daralmayı takip etmesi bakımından güçlü bir baz etkisi içeriyor. Mevsim etkilerinden arındırılmış verilerle, 2020 ilk çeyreğinde özel tüketim harcamaları 2019 son çeyre- ğine göre yüzde 2,9 ile güçlü ve ivme kazanan bir artış gösterirken, kamu harcamaları yüzde 11,1 artarak bü- yümenin en önemli kaynaklarından biri haline geldi. Yatırım harcamaları ise yüzde 2,8 ile yine 2019 son TÜRKİYE EKONOMİSİ TÜRKİYE EKONOMİSİ İLK ÇEYREKTE YÜZDE İLK ÇEYREKTE YÜZDE 4,5 BÜYÜDÜ4,5 BÜYÜDÜ 22 TEMMUZ 2020 Türkiye ekonomisi 2020’nin ilk çeyreğinde 2019’un aynı çeyreğine göre yüzde 4,5, bir önceki çeyreğe göre ise yüzde 0,6 büyüme kaydetti. çeyreğine göre kayda değer bir artış sergi- ledi, ancak hacim olarak halen 2018 ikinci çeyreğindeki zirve seviyesine göre yüzde 14,4 düşük kaldı. Dış talep tarafında ise ihracat ilk çeyrekte yıllık bazda yüzde 1 azalırken ithalat ise ge- çen yılın düşük baz etkisinin de katkısıyla yüzde 22,1 arttı. Böylece net dış talep, ilk çeyrekle büyüme oranını 6,2 puan aşağı çekti. 2019 son çeyreğine göre ise ihracat yüzde 2,3, ithalat yüzde 8 daralarak Covid- 19’un dış ticaret ve küresel tedarik zincirle- rine ilk etkilerini yansıttı. Üretim yönünden bakıldığında ise 2020’nin ilk çeyreğinde sanayi sektörü yüzde 6,2 bü- yüyerek (imalat sanayi: yüzde 6,7) ekono- minin geneline göre güçlü bir performans sergiledi. Aynı dönemde tarım sektörü yüz- de 3 büyüme kaydederken hizmet sektörü yüzde 3,4 genişlemesine rağmen önceki döneme göre belirgin ivme kaybetti. İnşaat sektörü ise yüzde 1,5 küçülerek GSYH bü- yümesinin beklenenin altına gerçekleşme- sinde etkili oldu. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırıl- mış verilere göre ise 2020 ilk çeyrekte bir önceki döneme göre sanayi sektörü yüzde 2,3 ile (imalat sanayi: yüzde 2,8) son dört İSO SANAYİ 23 çeyreğin en hızlı büyümesini kaydederek, tarım ise yüzde 0,8 büyüyerek önceki iki döneme paralel bir performans izledi. Buna karşılık özellikle mart ayın- da Covid-19 salgınının yayılmasına karşı alınmaya başlanan önlemlerden etkilenen hizmet sektörü 2019 son çeyreğine göre yüzde 3,2 daralarak eko- nomik büyümeyi sınırladı. Özetle, ilk Covid-19 vakalarının mart ortalarında görüldüğü Türkiye, 2020’nin ilk çeyreğinde salgın- dan sınırlı ölçüde etkilendi. Büyüme beklentilerin altında gerçekleşmekle birlikte özellikle ocak ve şubat ayında baz etkilerinin de katkısıyla sağla- nan güçlü performans, yüzde 4,5’lik bir oranın yakalanmasını ve çeyreksel büyümenin de pozitif gerçekleşmesini sağladı. Bu dönemde özellikle sa- nayi sektörünün güçlü performansı dikkat çekti. Harcamalar tarafında iç tüketim dirençli ve devlet harcamalarının katkısı güçlü seyrederken yatırımlarda makine-teçhizat tarafının po- zitif olması Covid-19 öncesinde Türkiye ekonomisinin olumlu bir trend yakalamış olduğuna işaret ediyor. Mevcut öncü göstergeler, Covid-19 sal- gınının ekonomik büyümeye etkilerinin nisan ayında zirve noktaya ulaştığını ve ikinci çeyrekte özellikle hizmet sektö- ründe yoğunlaşan, ancak genele yayılı bir daralma yaşanacağını gösteriyor. Salgının kontrol altına alınma sürecinin sağlıklı bir şekilde devam etmesi koşuluyla ekonomik aktivitenin özellikle üçüncü çeyrekte iç talep desteğiyle büyük ölçüde dengelene- rek son çeyrekte pozitif büyüme trendine girebileceği görülüyor.24 TEMMUZ 2020 KAPAK Meslek Liseleri COVID-19 MÜCADELESİNDE MESLEK LİSELERİ BİR YILDIZ GİBİ PARLADI Koronavirüsle mücadele sürecinde büyük gayret gösteren meslek liseleri, Türkiye’nin dört bir yanına sağlık ekipmanı gönderebilmek için var gücüyle çalışıyor. Temizlik malzemesinden maske ihtiyacına, tek kullanımlık önlük ve tulumdan yüz koruyucu siperliklere kadar pek çok ürünü temin eden meslek liseleri, yaptığı çalışmalarla tüm dikkatleri üzerine çekiyor. İstanbul Sanayi Odası’nın girişimleriyle farkındalık yaratan meslek liseleri, Milli Eğitim Bakanlığının çağrısıyla Koronavirüs kapsamında adeta bir destan yazarak yıldız gibi parladı. Türkiye genelinde 109 meslek lisesi ile 150 bilim ve sanat merkezinde üretim yapıldı. Aralıksız süren çalışmalarda bin 467 öğretmen, 2 bin 121 öğrenci görev aldı. 385 usta da deneyimlerini öğrencilere aktardı.26 TEMMUZ 2020 KAPAK Meslek Liseleri D ünyayı esir alan pandemi sürecinde meslek liseleri, üretim kapasitesini harekete geçirerek; temizlik ve dezenfeksiyon ürünlerinden maskeye, tek kullanımlık önlük ve tulumdan yüz koruyucu siperliklere kadar çok çeşitli ürünlere imza attı. Kendisine imkan sağlandığında nelerin yapabileceğini tüm ülkeye gösteren meslek liseleri, öğretmenleri ve öğrencileriyle birlikte el ele vererek, ihtiyaç duyulan ürünleri hızla üreterek topluma moral aşıladı. Her gün yeni bir ürünü üreterek, vatandaşlara ulaştırmaya başlayan meslek liseleri, temizlik malzemelerinden maske ihtiyacına, tek kullanımlık önlük ve tulumdan yüz koruyucu siperliklere kadar virüsün yayılımını önlemede önemli olan ürünlerin üretilmesinde seferber oldu. İller, ihtiyaç duyulan ürünlerin üretilmesi için birbirleri ile adeta rekabet etmeye başladı. Bu kapsamda öğretmen ve öğrenciler seferber olurken, okullar ise fabrika gibi çalışmalarını sürdürdü. Koronavirüse karşı tıbbi malzeme ihtiyacının karşılanmasında Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı meslek liseleri ile bilim ve sanat merkezleri önemli rol oynadı. Türkiye genelinde 109 meslek lisesi ile 150 bilim ve sanat merkezinde üretim yapıldı. Aralıksız süren çalışmalarda, bin 467 öğretmen, 2 bin 121 öğrenci görev aldı. 385 usta da deneyimlerini öğrencilere aktardı. Türkiye’nin tekstil merkezi olması ve ham madde sorunu yaşamaması, üretimin hız kesmeden devamını sağladı. Okulların hepsi kendi alanında örgütlendi. Meslek liselerinin tekstil bölümleri tıbbi maske ve tulum için kolları sıvadı. Cerrahi maskeler için ülke genelinde onlarca okul seferber oldu. Ancak daha hızlı bir üretime ihtiyaç vardı. Seri üretim için gerekli olan cihaz da üretildi. Maske üretimi katlandı. Kimya bölümleri dezenfektan, metal bölümleri üç boyutlu yazıcı ile siperlik yapımına koyuldu. EN BÜYÜK KATKI İSO’NUN DESTEKLEDİĞİ 35 OKULDAN GELDİ Bilindiği gibi Mesleki Eğitim İş Birliği Protokolü, İstanbul Sanayi Odası, İstanbul Ticaret Odası, İstanbul Teknik Üniversitesi ve Milli Eğitim Bakanlığı tarafından 25 Ocak 2019 tarihinde imzalandı. Bu protokolle sanayide ihtiyaç duyulan nitelikli insan kaynağnın, reel sektör ve akademi iş birliği sonucunda yetişerek, bir sonraki aşamada da istihdamda aktif şekilde yer alması hedefleniyordu. Böylelikle sanayicinin istediği aranan eleman yetiştirilerek, okullar eski marka değerine kavuşacaktı. Bu konuda pek İSO SANAYİ 27 çok girişimde bulunan İstanbul Sanayi Odası, pandemi süreciyle meslek liselerinin ne kadar önemli olduğunu herkese göstermiş oldu. Dünyada 500 bine yakın insanın hayatını kaybetmesine sebep olan Koronavirüs ile karşı karşıya kalan birçok farklı kurum ve kuruluş şaşkınlığa uğrarken, İstanbul Sanayi Odası’nın destek verdiği meslek liseleri, çevik hareketiyle tam zamanında aksiyon almasını bildi. Yaklaşık 1,5 yıldır meslek liseleriyle temas halinde olan İstanbul Sanayi Odası, geçen süre içinde birçok lisesini, üreten okullara dönüştürebildi. Milli Eğitim Bakanlığının öncülüğünde 109 meslek lisesi Koronavirüs çalışmalarında yer alırken, en hızlı aksiyon alan liseler ise protokol kapsamındaki okullar oldu. 35 okulun doğrudan neredeyse 15 tanesi hızlıca üretime girerken, sağlıkla ilgili tüm kritik unsurların üretiminde rol oynadı. Belli bir mertebeye kadar okullara ham madde ve teçhizat desteği veren İstanbul Sanayi Odası Yönetimi sayesinde, meslek liselerinin hızlı bir şekilde aksiyon alması sağlandı. Üretilen maske, tulum, önlük gibi ürünler direkt hastanelere ulaştırıldı. Cerrahpaşa, Çapa, Marmara Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi gibi şu anda Koronavirüs vakalarının çok yoğun CERRAHİ MASKE ÜRETİMİ YAPAN OKULLAR 1 Beşiktaş Rüştü Akın MTAL 277.000 2 Beşiktaş Levent MTAL 391.425 3 Gaziosmanpaşa Küçükköy MTAL 284.500 4 Büyükçekmece Doç. Dr. Burhan Bahriyeli MTAL 269.753 5 Kartal Kartal Sabiha Gökçen MTAL 377.500 6 Ataşehir Mevlana MTAL 346.000 7 Bağcılar Hikmet Nazif Kurşunoğlu MTAL 70.250 8 Avcılar Avcılar İHKİB MTAL 3.000 9 Kağıthane Kağıthane İHKİB MTAL- Çok kullanımlı maske 50.280 10 Fatih Selçuk MTAL 17.000 11 Fatih Sultanahmet MTAL 12.000 Sıra İlçe Okul Adı Toplam ÜretimNext >