< PreviousMERCEK Startup 78 EKİM 2020 İ stanbul, “Dünyanın Yükselen En İyi 100 Ekosistemi” sıralamasında 16’ncı sırada yer aldı. ABD merkezli küresel girişimcilik araştırma kurumu Startup Genome’un son raporuna göre İstanbul, Dubai, Moskova ve Brüksel gibi birçok büyük şehri geride bıraktı. Son yıllarda startup konusunda adını sıkça duyduğumuz Estonya ise 14’üncü sırada Türkiye’nin üzerinde yer aldı. İstanbul’un başarısı, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank tarafından da Twitter’dan paylaşıldı. Bakan Varank, Startup Genome’un 2020 raporunun çıktığını belirterek İstanbul’un yükselen ekosistemler listesinde Dubai, Moskova ve Brüksel gibi şehirleri geride bıraktığının altını çizdi. Bakan, teknoloji tabanlı girişimlerde hedeflerin yüksek olduğunu da takipçilerine aktardı. BİRİNCİ SIRADA MUMBAI VAR Raporda, 100 ülkede 270’in üzerinde ekosistem değerlendirildi ve en iyi 40 hub ve en umut verici merkezler sıralandı. Yeni kurulan ilk 100 ekosistem listesinde, Hindistan’ın ticari başkenti Mumbai ilk sıraya geldi ve onu Jakarta, Zürih izledi. Raporda, “Startup’lar en büyük büyüme motoru haline geldi ve politika yapıcılar daha fazla enerji ve başlangıç ekosistemlerinin geliştirilmesine odaklanıyorlar” denildi. Rapora göre, gelişmekte olan ekosistemler 49 ülkeyi ve ekosistem değerinde 348 milyar doları temsil ediyor. Ayrıca Avrupa’nın gelişmekte olan ekosistemlerin en önde gelen kıtası olduğu vurgulanıyor. 38 şehirle Kuzey Amerika ikinci, 32 başlangıç ekosistemi ile de Asya-Pasifik’in üçüncü sırada yer aldığı raporda ifade ediliyor. GİRİŞİMLER KULÜPLERDE BİRLEŞİYOR Raporda ayrıca, 2010’dan bu yana ekosistemlerin 115 milyar dolarlık kulüp girişimleri oluşturmak için birleştikleri de belirtiliyor. 20’den fazla ülkedeki bu başlangıç ekosistemlerinin yaklaşık 60’ı tek boynuzlu at veya milyar dolarlık bir çıkış gördü. Bunlardan 27 ekosistem bu tür en az iki anlaşma gördü. Rapora göre, küresel başlangıç ekonomisi yaklaşık 3 trilyon dolarlık bir değer yarattı. Raporda salgına yönelik ayrı bir bölüm ayrılırken, sermaye ve talep şoku gibi ekosistem uygulamalarını etkileyen olumsuzluklara dikkat çekildi. SİLİKON VADİSİ İLK SIRADA Raporun ana listesinde yani öne çıkan en başarılı startup ekosistemlerinde ilk 30’a bakılacak olursa, Silikon Vadisi ilk sıradaki yerini koruyor. Onu sırasıyla New York, Londra, Pekin, Boston, Tel Aviv izliyor. Tokyo, Seoul, Shenzhen, Hangzhou ve Sao Paulo listeye yeni eklenenler olarak dikkat çekiyor. İlk 30 ekosistem arasında Asya büyümeye devam ediyor. Dünyadaki en başarılı startup ekosistemlerinin yüzde 30’u Asya’da yer alıyor. Asya’nın bir diğer önemli özelliği ise yeni eklenen ekosistemlerin derin teknolojilerde öne çıkıyor olması. Bu yılki raporda yine derin teknoloji startuplarının artan önemine dikkat çekiliyor. Tokyo, Seoul, Shenzhenve Hangzhou güçlü AR-GE’ye sahip derin teknoloji startupları söz konusu olduğu da dikkat çeken ekosistemler arasında bulunuyor. Bu arada Startup.watch kurucusu Serkan Ünsal, “Yatırım anlamında 10 üzerinden 9 alan İstanbul, bu puanıyla aslında üstündeki dört şehirden daha iyi durumda. Performans İSO SANAYİ 79 notu 10 üzerinden 7 çıkmış. Bu sene gerek unicorn çıkarmamız, gerek yatırımların bir aksilik olmazsa geçen seneden daha yukarıda çıkacak olması bizi önümüzdeki sene daha da yukarı taşıyacak” dedi. GİRİŞİMCİLERİN GELECEK BEKLENTİLERİ Diğer yandan Dünya Melek Yatırım Forumu (WBAF) Başkanı Baybars Altuntaş, Startuplar, girişimciler ve yenilikçilerin devletlerden beklentilerinin olduğunu dile getirdi. Altuntaş, girişimcilerin aynı zamanda geleceklerine dair bazı endişelerinin olduğunu da vurguladı. Altuntaş, akıllı girişimcilerin Covid-19 sonrası ekonominin kazananı olacağını belirterek, “Girişimcilik tabii ki önemli ama yeni dönemde akıllı girişimcilik daha önem kazanacak. Akıllı girişimciler, tüketicinin değişen davranışını okuyabilenler olacak. Covid-19 ile birlikte tüketici davranışı değişecek. Tüketicideki bu davranış değişikliğini okuyamayan girişimciler gelecekte bazı dezavantajlara sahip olacak” diye konuştu. İş transferinin bir gereklilik olduğunu ifade eden Altuntaş, “Bugün, iş transferi dijital ortama transfer anlamına gelir. İş transferi ucuz bir şey değil. İş transferi sadece büyük firmalar için değil küçük ve orta ölçekli işletmeler için de gerekli ama bunun bir maliyeti var” dedi. Altuntaş, Covid-19’dan sonra geleneksel paranın, akıllı bir para olma yolunda değişeceğine işaret ederek, “Geleneksel iş sahipleri, sektörlerdeki girişimcilik ve startup ekonomisinin erken fırsatlarını keşfetmeye çalışıyor. Startuplar için muazzam bir fırsat var. Startup ekonomisinin likiditesi artıyor. Yeni para startuplara, girişimcilere ve yenilikçilere geliyor” değerlendirmesinde bulundu. Bakan Varank Bakan Varank paylaştı paylaştı İstanbul’un başarısı, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank tarafından da Twitter’dan paylaşıldı. Bakan Varank, Startup Genome’un 2020 raporunun çıktığını belirterek İstanbul’un yükselen ekosistemler listesinde Dubai, Moskova ve Brüksel gibi şehirleri geride bıraktığının altını çizdi. SAĞLIK Göz Sağlığı 40 yaşından sonra yakını görememek, yazı okuyamamak insanların temel sorunlarından birisi haline geldi. Özellikle akıllı telefon ve bilgisayar kullanımının giderek yaygınlaşmasıyla, günlük hayatın vazgeçilmezi olan yakın gözlüğü kullanımı da gittikçe artıyor. Akıllı lens diye bilinen göz içi lensler, çoğunlukla 40 yaş sonrası uzak ve yakın problemi olan hastalar için çözüm oluyor. Konunun uzmanları, gözlükten kurtulmanın en sık kullanılan çözümünün ise excimer lazer tedavisi olduğunu söylüyor. GÖZLÜKTEN KURTULMANIN YOLLARI 80 EKİM 2020E sneme özelliğini yaş arttıkça kaybeden doğal lensimiz, yakına bakarken odaklanmasını yapamaz. Yakını görememe fizyolojik bir hastalık olup her insanda görülebilir. Akıllı lens diye bilinen göz içi lensler çoğunlukla 40 yaş sonrası uzak ve yakın problemi olan hastalar için çözüm olur. Bu mercekler genel olarak multifokal (çok odaklı) mercek olarak adlandırılır ve son yıllarda üretilen trifokal mercekler ile daha iyi sonuçlar alınabilir. Konunun uzmanları, gözlükten kurtulmanın en sık kullanılan çözümünün excimer lazer tedavisi olduğunu söylüyor. Lazer tedavisi 18-60 yaş arası yapılabilse de 40 yaşından sonra pek tercih edilmiyor. Bunun nedeni ise 40 yaşından sonra ek olarak yakını görememe hastalığı (presbiyopi) oluşmasıdır. Akıllı lens ile hem katarakt hem uzak ve yakını görememe gibi görme kusurlarının tedavisi aynı anda lazerli ya da halk arasında dikişsiz ameliyat tekniği olarak bilinen fako tekniği ile göz içine yerleştirilerek çözülebiliyor. EN SIK KATARAKTTA KULLANILIYOR Katarakt hastalığının tek tedavisi cerrahi olup, bu ameliyatta mutlaka göz içi mercekler kullanılır. Eskiden sadece monofokal (tek odaklı) lensler kullanılırdı. Ameliyat sonrası hastalar uzak ve/veya yakın gözlük kullanırlardı. Trifokal merceklerle gözlük ihtiyacı tamamen ortadan kalktı, hasta katarakt hastalığından kurtulduğu gibi, varsa miyop, hipermetrop, astigmat ve presbiyopi hastalığından da kurtuluyor. Daha önce katarakt operasyonu olmuş hastalarda eskiden monofokal lensi değiştirmek ve dönüştürmek imkansızdı. Ancak şimdi AddON lenslerle monofokal lensin üzerine ikincil bir lens yerleştirerek hastayı gözlükten kurtarıp hem uzak hem yakın görmesi sağlanabiliyor. NASIL YAPILIYOR? Trifokal AddON lens, daha önce katarakt ameliyatı sırasında implante edilen birincil göz içi lensin önüne yerleştirilir. Çift lens sistemi oluşturur. Birincil lensin implantasyonundan aylar, hatta yıllar sonra da yapılabilir. İşlem çok kısa ve basit bir şekilde gerçekleştirilir. KİMLER İÇİN UYGUN? Hem Trifokal hem AddON lensler için hastaların kornea ve retina tabakalarının uygun olması gerekir. Her hastaya bu özellikli lensler uygulanmıyor. Örneğin sarı nokta hastalığı olan hastalarda veya kornea hastalığı olan hastalarda bu lensler tercih edilmiyor. AddON lens uygulaması ile ameliyat öncesi monofokal görüşü olan hasta trifokal hale getiriliyor. İSO SANAYİ 81HABERLER 82 EKİM 2020 BAKAN SELÇUK SULTANAHMET MTAL’I ZİYARET ETTİ Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk İstanbul’daki meslek liselerinin ürettiği maske makineleri, solunum cihazları, dezenfektan robotları, uzaktan kumandalı temizlik cihazları, ortam temizleyici aletler ve daha pek çok ürünün sergilendiği Sultanahmet Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi’ni 10 Eylül 2020 tarihinde ziyaret etti. Mesleki Eğitim Projemiz kapsamındaki İSOV Dinçkök, Mehmet Rıfat Evyap, Gültepe ve Kartal Şehit Öğretmen Hüseyin Ağırman MTAL’nin ürettiği ürünlerin de sunulduğu ziyarette Selçuk, meslek liselerinin maske ve dezenfektan ihtiyaçlarını kendi üretim potansiyeliyle karşılayabilecek imkana fazlasıyla sahip olduğunu ve gurur duyduğunu ifade etti. 28. GRUP Protokol Yürütme Kurulu’nda 28. Grup Meslek Komitesi İSO MESLEK KOMİTELERİNİN MESLEKİ EĞİTİM İŞ BİRLİĞİ PROTOKOLÜ ÇALIŞMALARI Başkanı Haluk Erceber, Ege Kimya San. Tic. A.Ş.’den Derya Arıkan ve İstanbul Sanayi Odası Vakfı Yönetim Kurulu Üyesi Sevda Arıkan’ın bulunduğu Mehmet Rıfat Evyap MTAL’de 2020-2021 eğitim öğretim yılı öğretmenler kurul toplantısı sosyal mesafe kurallarına gösterilen hassasiyet ile gerçekleştirildi. Toplantıda pandemi dolayısıyla gerçekleştirilemeyen çalışmaların yeni normale göre yapılabilirliği gözden geçirilirken, bu sene ulaşılan başarının kalıcı olması için gerekenler değerlendirildi. Kendilerine büyük sorumluluk düşen okulumuz öğretmenlerine yeni eğitim döneminde öğrencilerimiz için sağlıklı bir ortam oluşturulması adına Covid-19 bilgilendirme semineri de yapıldı.İSO SANAYİ 83 İSO’NUN YÖNETİCİ GELİŞTİRME PROGRAMI TAMAMLANDI Mesleki Eğitim İş Birliği Protokolü kapsamında desteklenen 35 okulun müdür yardımcılarına yönelik Yönetici Geliştirme Programı’nı 24-25 Ağustos ve 27-28 Ağustos tarihlerinde online olarak tamamlandı. İSO Mesleki Eğitim İş Birliği Projesi’nin süreci, kazanımları ve geleceği hakkında bilgilendirme ile başlayan programda “Okulda Liderlik”, “Geleceğin Dijital Dünyası”, “Koçluk Becerileri ve Ekip Yönetimi” ile “Kurum İçi Girişimcilik ve Dijital Kültür” eğitimleri verildi. 37, 41 VE 45. GRUP Kartal Şehit Öğretmen Hüseyin Ağırman MTAL’de hem eğitim kalitesini yükseltmek hem de döner sermaye gelirlerini artırmak üzere yatırımlara devam ediliyor. Protokol Yürütme Kurulu’nda 37. Grup Meclis Üyesi Aynur Ayhan, 45. Grup Meclis Üyesi Koray Yavuz ve 41. Grup Meslek Komitesi Başkan Yardımcısı Cemal Ayla’nın bulunduğu okulumuza ilk etapta abkant kesme makinesi alındı. Okul açısından kritik olarak değerlendirilen üretimlere imkan verecek bu makine ile birlikte çapaksız kesme makinesi, CNC boru bükme makinesi ve statik boya ünitesi ile ilgili tedarik süreci de başladı.T ÜİK verilerine göre Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), 2020 Eylül’de yüzde 1 civarındaki piyasa beklentilerinin altında kalarak yüzde 0,86 artış kaydetti. Böylece yıllık enflasyon temmuz ayına göre yatay seyrederek yüzde 11,77 olarak gerçekleşti. Ağustosta aylık enflasyona en yüksek katkı 0,3 puanla “çeşitli mal ve hizmetler” grubundan kaynaklanırken söz konusu kategorinin yıllık enflasyonu da 5,08 puan artışla yüzde 26,99’a yükseldi. Bu gelişmede altın fiyatındaki yüzde 13,72’lik artış belirleyici oldu. Aylık enflasyona bir diğer yüksek katkı da 0,24 puan ile ulaştırma fiyatlarından geldi. Bu grupta enflasyon aylık bazda yüzde 1,56 olurken yıllık olarak 3,88 puan artışla yüzde 12,69’a yükseldi. Diğer taraftan giyim fiyatlarında sezon indirimlerinin geçen seneye kıyasla yüksek olmasıyla aylık yüzde 2,11 düşüş yaşandı. Bu grubun yıllık enflasyonu 1,12 puan azalarak yüzde 9,22’ye indi. Gıda fiyatları aylık bazda yatay seyretti, ancak baz etkileri nedeniyle yıllık gıda enflasyonu 0,13 puan artarak yüzde 13,51’e yükseldi. Öte yandan alkollü içecekler ve tütün grubunun yıllık enflasyonu, tütün fiyatlarındaki yüksek bazın etkisiyle 19,34 puan azalarak yüzde 2,44’e geriledi, yıllık enflasyona katkısı ise temmuz ayına göre 0,88 puan azaldı. Ağustosta enerji fiyatları, döviz kuru ve petrol fiyatlarının etkisiyle yüzde 1,29 ile üst üste dördüncü ay artış gösterdi ve yıllık enerji enflasyonu 1,02 puan artışla yüzde 9,59’a yükseldi. Fiyat oluşumlarında geçici etkenlerin arındırılmasıyla elde edilen ve para politikasının belirlenmesinde rol oynayan çekirdek TÜFE (C Endeksi: enerji, gıda ve alkolsüz içecekler, alkollü içkiler ile tütün ürünleri ve altın hariç) ise ağustosta yüzde 0,77 ile manşet enflasyonun hafif altında bir artış gösterdi. Buna rağmen yıllık çekirdek enflasyon 0,78 puan artışla yüzde 11,03’e yükseldi. Özellikle dayanıklı tüketim mallarındaki gelişmelerin etkisiyle temel mal enflasyonu 1,44 puan artışla yüzde 10,02’ye yükseldi, buna karşılık hizmet fiyatları enflasyonu yüzde 11,83 ile yatay bir seyir izledi. Ağustosta Yurtiçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) ise önceki aya AĞUSTOS ENFLASYONU BEKLENTİLERİN ALTINDA KALDI YILLIK BAZDA YATAY SEYRETTİ göre yüzde 2,35 ile tüketici enflasyonunun oldukça üzerinde gerçekleşti, böylece yıllık üretici enflasyonu yüzde 8,33’ten yüzde 11,53’e yükseldi. Bu gelişmede döviz kuru ve emtia fiyatlarının etkili olduğu görülüyor. Aylık Yİ-ÜFE enflasyonuna en büyük katkı 0,7 puanla ana metal sektöründen kaynaklandı. Sektör yıllık enflasyondaki artışa da 0,99 puan katkı yaptı. Diğer yandan elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme sektöründe yıllık üretici enflasyonu da 12,56 puan azalarak yüzde 0,14’e geriledi, böylece sektör yıllık manşet Yİ-ÜFE enflasyonundaki artışı 0,84 puan sınırladı. Merkez Bankası’nın (TCMB) son olarak 30 Temmuz’da yayınladığı yılın üçüncü Enflasyon Raporu’nda 2020 yılsonu enflasyon tahminini yüzde 7,4’ten yüzde 8,9’a, 2021 yılsonu enflasyon tahminini ise yüzde 5,4’ten yüzde 6,2’ye revize edildi. COVID-19 salgınına bağlı birim maliyet artışlarının yanı sıra kur ve kredilerde yaşanan gelişmelerin talep yönlü dezenflasyonist etkileri sınırladığını değerlendiren TCMB, salgına karşı alınan tedbirler nedeniyle kısa vadede enflasyonu artıran arz yönlü unsurların, devam eden normalleşme süreciyle kademeli olarak ortadan kalkacağını öngörüyor. Öte yandan, TCMB ağustos ayı Beklenti Anketi’ne katılan ekonomistlerin 2020 yılsonu enflasyon medyan tahmini temmuz anketine göre 0,6 puan artışla yüzde 10,82 düzeyine yükseldi. Aynı ankete göre 12 ay sonrasına ilişkin yılsonu enflasyon tahmini de 0,37 puan artarak yüzde 9,7 oldu. Bu artışların, son dönemde Türk lirasında gözlenen değer kaybından kaynaklandığı tahmin ediliyor. MAKRO GÖSTERGELER 84 EKİM 2020 İSO SANAYİ 85 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 Yıllık Enflasyon, % TÜFE ÖKTG-C (Çekirdek Enflasyon)C ovid-19 salgınına karşı alınan önlemlerin gevşetildiği ve ekonomik aktivitenin kademeli olarak normale döndüğü Haziran 2020 döneminde, bir önceki aya göre istihdamda 431 bin kişilik toparlanma yaşandı. Bu toparlanma önceki dört aylık dönemde yaşanan 2,5 milyonluk istihdam kaybının ardından gerçekleşti. Öte yandan aynı dönemde toplam 1,9 milyon kişinin işgücünü terk etmesinin ardından haziranda 576 bin kişi işgücüne geri döndü. Böylece işgücündeki artışın istihdam artışının üzerinde gerçekleşmesi nedeniyle işsiz sayısı 136 bin arttı. Mayıs döneminde yüzde 14,1 olan işsizlik oranı haziranda yüzde 14,3 ile veri serisinin başladığı 2005 Haziran’dan beri kaydedilen en yüksek değeri aldı. Genç (15-24 yaş grubu) işsizlik oranı ise mayıs dönemine göre yatay seyrederek yüzde 26,9 ile tarihsel olarak en yüksek düzeylerde kaldı. Covid-19 pandemi sürecinde işsiz sayısındaki artışların sınırlı olmasının nedeni, fiilen çalışmamasına rağmen son dört hafta içinde aktif olarak iş aramamış ya da gelecek iki hafta içinde işbaşı yapamayacak durumda olanların istatistiksel olarak işsiz tanımına dahil edilmemesidir. Zira son dönemdeki istihdam kayıplarında Covid-19 pandemisi nedeniyle yaşanan işyeri kapanmalarından belirleyici olarak, istihdamdan ayrılanların önemli bir bölümü, işe geri dönüleceği beklentisiyle iş arayışına girmedi. Bu nedenle, açıklayıcılığı dönemsel olarak zayıflayan işsizlik oranı dışındaki göstergelerin de analiz edilmesi önem taşıyor. Haziran dönemi itibarıyla Türkiye’nin toplam istihdamı, önceki aylara göre yaşanan toparlanmaya karşın 2019’un aynı dönemiyle kıyaslandığında 2 milyona yakın sayıda azaldı. Ancak 2,1 milyon kişinin işgücünden çıkması nedeniyle işsiz tanımına girenlerin sayısı yıldan yıla 152 bin azaldı. Yine de söz konusu dönemde işsizlik oranı 0,4 puan artışla yüzde 13,4’e, tarım dışı işsizlik oranı 0,6 puan artışla yüzde 15,9’a yükseldi. Ayrıntılara bakıldığında yaklaşık 2 milyon olan istihdam kaybının 1,3 milyonu hizmet sektöründen kaynaklanırken sanayide 332 bin, tarımda 274 bin ve inşaatta 91 bin azalma yaşandı. Haziran 2020’de işgücüne katılım oranı bir yıl öncesine göre 4,3 puan düşüşle yüzde 49’a gerileyerek, işgücüne katılmayan nüfus NORMALLEŞME SÜRECİNİN ETKİSİYLE İSTİHDAMDA KISMİ TOPARLANMA GERÇEKLEŞTİ 3,2 milyon artarak 31,9 milyona ulaştı. Ayrıntılara bakıldığında farklı nedenlerle iş aramadığı halde çalışmaya hazır olanların ve mevsimlik çalışanların sayısındaki 2,3 milyonluk artış dikkat çekiyor. Bu kesimler işgücü ve işsiz kapsamına alındığında, geniş tanımlı işsiz sayısı 8,8 milyona yaklaşıyor. İşsizlik oranı ise yüzde 24,9’a yükseliyor. İstihdam oranı ise son bir yılda 4 puan düşüşle 42,4’e geriledi. Mevsimsel etkilerden arındırılmış verilere göre, mayısa kıyasla 431 bin artan istihdamın 230 bini hizmet sektöründeki işe geri dönüşlerden kaynaklandı. İnşaatta yaşanan 141 binlik artışa ise konut piyasasındaki canlanmanın katkı yaptığı tahmin ediliyor. Pandemi sürecinde istihdam kaybı görece sınırlı kalan sanayi ve tarımda ise haziranda sırasıyla 25 bin ve 36 bin istihdam artışı yaşandı. Özetle, haziran dönemi verileri, salgın sonrası atılan normalleşme adımlarıyla birlikte istihdamın toparlanma eğilimine girdiğine işaret ediyor. Ancak normalleşmenin yaz aylarında halen başlangıç aşamasında olması nedeniyle işgücüne katılım ve istihdamda yaşanan kayıplar henüz kısmen telafi edilebilmiş durumda. Önümüzdeki aylarda normalleşme adımlarının etkileriyle birlikte hizmet sektöründe toparlanmanın devam edeceği öngörülüyor. Pandemiyle birlikte hayata geçirilen kısa çalışma ödeneğinin iki ay daha uzatılması, istihdam kayıplarının sınırlanması açısından olumludur. Diğer yandan, kısa vadede salgının seyrine ilişkin belirsizlikler, orta-uzun vadede ise istihdam biçimlerinde yaşanabilecek kalıcı değişimler yakından takip edilecek. Ayrıca küresel, jeopolitik ve finans piyasasına bağlı olarak büyüme üzerinde devam eden riskler nedeniyle işgücü göstergelerinde pandemi öncesine dönüşün uzun zaman alması bekleniyor. MAKRO GÖSTERGELER 86 EKİM 2020 İSO SANAYİ 87 5 10 15 20 25 30 2005200620072008200920102011201220132014201520162017201820192020Next >