< Previous26 HAZİRAN 2021 ORTA DOĞU’DA TALEP EĞİLİMLERİ GENELDE OLUMLU Orta Doğu’ya bakıldığında, Mısır ve Lübnan’daki zayıflık dışında talep eğilimleri genel olarak olumlu seyretti. Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve Katar’da faaliyet koşulları güçlü iyileşme sergiledi. Takip edilen ülkelerin çoğunda üretim nisanda artış kaydetse de, Covid-19 salgını Brezilya ve Kenya gibi vaka sayılarının arttığı veya yüksek kaldığı ülkeleri olumsuz etkiledi. Brezilya dışındaki BRIC ülkelerinde ekonomik aktivite artış kaydetti. Ancak salgının yeniden hızlandığı Hindistan’da önümüzdeki aylarda talep zayıflığı ihtimali arttı ve bu durum büyümenin yavaşlamasına yol açtı. İstanbul Sanayi Odası Türkiye İhracat İklimi Endeksi hakkında değerlendirmede bulunan IHS Markit Ekonomi Direktörü Andrew Harker, şunları söyledi: “Talep koşullarının birçok pazarda güçlenmekte olduğu görülüyor ve bu eğilim Türk imalatçılarına yurt dışına ürün satabilmeleri için fırsat sunuyor. Türk imalat sektörlerinin endeks kapsamında takip edilen en büyük üç ihracat pazarı, cesaret verici bir şekilde hızlı büyüme gösteriyor. Yine de Covid-19 salgını endişe kaynağı olmaya devam ediyor ve yeni enfeksiyon dalgaları halen talebi olumsuz etkileme ve lojistik sorunlar yaratma potansiyeline sahip.” T ürkiye imalat sektörünün ana ihracat pazarlarındaki faaliyet koşullarını ölçen İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat Sektörü İhracat İklimi Endeksi’nin Nisan 2021 dönemi sonuçları açıklandı. Endekste eşik değer olan 50,0’nin üzerinde ölçülen tüm rakamlar ihracat ikliminde iyileşmeye, 50’nin altındaki değerler ise bozulmaya işaret ediyor. Martta 54,7 olan İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat Sektörü İhracat İklimi Endeksi, nisanda 56,0’a yükselerek üst üste üçüncü ay eşik değer 50,0’ın üzerinde kaydedildi ve ihracat pazarlarının talep koşullarında güçlü bir iyileşmeye işaret etti. Söz konusu iyileşme Şubat 2018’den beri en belirgin düzeyde gerçekleşti. Nisanda ihracat ikliminde gözlenen güçlenme, birçok ana ihracat pazarında ekonomik aktivitedeki belirgin iyileşmeleri yansıttı. Dünyanın en büyük ekonomisi olan ABD’nin ekonomik aktivitesi nisanda güçlü ve ivme kazanan bir artış gösterirken bu aynı zamanda küresel çapta en yüksek büyüme hızı olarak dikkat çekti. Türk imalat sektörü ihracatındaki payı yüzde 6 olan ABD, takip edilen pazarlar arasında yüzde 10 payı olan Almanya ve yüzde 7’yi paya sahip Birleşik Krallık’ın ardından geliyor. Avrupa’da da talep koşulları iyileşme gösterirken bu durum büyük ölçüde imalat sektörünün güçlü performansından kaynaklandı. Genel ekonomik aktivite Almanya’da belirgin bir büyüme sergilerken, Birleşik Krallık’ta toparlanma hız kazandı ve üretim Ekim 2013 döneminden beri en yüksek oranda arttı. İtalya ve Fransa’da ekonomik aktivite ılımlı artış kaydetti. Fransa’nın üretimi son sekiz ayda ilk kez artış gösterdi. İspanya’da büyüme iki yılı aşkın bir dönemin en yüksek hızında gerçekleşirken Hollanda’da imalat sanayi üretimi anket geçmişinin en yüksek oranında arttı. MAKRO İstanbul Sanayi Odası Türkiye İhracat İklimi Endeksi İSO TÜRKİYE İHRACAT İKLİMİ ENDEKSİ NİSAN AYINDA 56’YA YÜKSELDİMAKRO GÜNDEM TÜRKİYE EKONOMİSİ YILIN İLK ÇEYREĞİNDE YÜZDE 7 BÜYÜDÜ 28HAZİRAN 2021 Türkiye’nin gayrisafi yurtiçi hasılası (GSYH) 2021 ilk çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüz- de 7 büyüme kaydederek yüzde 6,5 civarındaki piyasa tahminlerinin üzerinde, güçlü bir performans sergiledi. Hatırlanacağı üzere ekonomi Covid-19 salgının etkisiyle 2020’nin ikinci çeyreğinde yüzde 10,3 daraldıktan sonra üçüncü ve dördüncü çeyreğinde sırasıyla yüzde 6,3 ve yüzde 5,9 büyüme kaydetmişti. 2021 ilk çeyrekte GSYH takvim etkisinden arındırılmış olarak yüzde 7,3 büyümüş, mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış verilerle ise bir önceki çeyreğe göre yüz- de 1,7 artarak 2020 yılının son çeyreğindeki hızını korumuştur. Tüketim tarafında, ilk çeyrekte hanehalkı tüke- tim harcamaları yıllık yüzde 7,4 arttı. Hanehalkı tüketimi böylece yıllık büyüme oranına 4,2 puan katkı sağlarken dayanıklı ve yarı dayanıklı tüketim malları harcamalarında sırasıyla yüzde 20,5 ve yüzde 17 olan yıllık artışlar tüketimi sü- rükleyen kalemler oldu. Hizmetlere yönelik tüketim harcamaları yüzde 2 azalarak Covid-19 pandemisinin devam eden etkilerini yansıttı. Öte yandan bir önceki çeyreğe kıyaslandığında hanehalkı tüketimi göre yüzde 1,7 azaldı. İlk çeyrekte devletin nihai tüketim harcamaları, yıllık yüz- de 1,3 artışla ekonomik büyümeye 0,2 puanlık sınırlı bir katkı yaparak, çeyreklik bazda ise yüzde 2,1 azalarak mali politikalarda sıkılaşma sinyali verdi. Yatırım harcamaları yıla güçlü bir başlangıç gerçekleş- tirdi. Küresel talepteki güçlü toparlanma ve arz yetersiz- Türkiye ekonomisi 2021’in ilk çeyreğinde yıllık bazda yüzde 7, çeyreklik bazda ise yüzde 1,7 büyüme kaydetti. Hatırlanacağı üzere ekonomi Covid-19 salgının etkisiyle 2020’nin ikinci çeyreğinde yüzde 10,3 daraldıktan sonra üçüncü ve dördüncü çeyreğinde sırasıyla yüzde 6,3 ve yüzde 5,9 büyüme kaydetmişti. liklerinin ortaya çıkardığı yatırım ihtiyacının yanı sıra önceki dönemdeki uygun fi nansman koşullarının katkısıyla toplam yatırımlar yıllık bazda yüzde 11,4 arttı. Böylece yatırım harca- maları yıllık bazda büyümeye 3 puanlık güçlü bir katkı sağladı. Çeyreksel kıyaslandığında ise 2020 son üç ayındaki daralmanın ardından yatırımlar yüzde 1,6 toparlandı. Detaylara inildiğinde, 2021 ilk çeyrekte bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 4,7 daralan inşa- at yatırımlarına karşılık, makine-teçhi- zat yatırımlarındaki yüzde 30,5’lik büyüme, yatırımların üretkenliği destekleyici nitelikte olduğuna işaret etmesi bakımından olumlu. Dış ticaret tarafında ise yıllık baz- da mal ve hizmet ihracatındaki yüzde 3,3’lük büyümeye karşılık ithalat yüzde 1,1 azaldı. Böylece dış ticaretin yıllık büyümeye 1,6 puanlık pozitif katkısı oldu. 2020 son çeyreğine göre ise ihracat yüzde 2,3 azaldı, ancak itha- lattaki düşüş yüzde 9,1 ile çok daha belirgin gerçekleşti. Üretim yönünden bakıldığında, ilk çeyrekte sanayi sektörü yüzde 11,7, imalat sanayi yüz- de 12,2 oranında yıllık büyümeyle ekonomi genelinden güçlü şekilde pozitif ayrıştı. Böylece sanayinin GSYH’deki payı 2020 ilk çeyreğinde yüzde 23 iken 2021’in aynı döne-İSO SANAYİ29 minde yüzde 25,2’ye (imalat sanayi yüzde 19,3’ten yüzde 21,4’e) çıkarak 1998’den beri en yüksek düzeye ulaştı. Takvim ve mevsim etkilerinden arındırılmış rakamlara göre 2020 son çeyreğinde yüzde 2,3 olan sanayinin bü- yüme hızı, 2021 ilk çeyrekte yüzde 4’e yükseldi. Hizmet sektörü yıllık bazda yüzde 5,9 büyürken, çeyreklik olarak ise pandemi kısıtlamalarının etkisiyle yüzde 0,3 daralma kaydetti. Tarım sektörü yıllık yüzde 7,5, çeyreksel bazda ise yüzde 2,9 ile güçlü performansını sürdürdü. İnşaat sektörü ise 2020 dördüncü çeyreğindeki sert daralmanın ardından 2021 ilk çeyreğinde yıllık yüzde 2,8 büyüdü. İlk çeyrekte tüm ana sektörler yıllık bazda büyüme kayde- derken en hızlı büyüyen sektör yüzde 18,1 ile bilgi ve iletişim, en yavaş büyüyen sektör ise yüzde 2,4 ile gayri- menkul faaliyetleri oldu. Özetle, aşı uygulamalarının katkısıyla toparlanan küresel talep, yurtiçinde geçmiş dönemdeki hızlı kredi genişle- mesinin gecikmeli etkileriyle canlı seyreden özel tüketim ve pandemi sonrası döneme ilişkin beklentilerle topar- lanan yatırımlarla birlikte Türkiye ekonomisi 2021 yılına güçlü bir başlangıç yaptı. Yılın ikinci çeyreğinde uygulanan pandemi tedbirleri, yurtiçi fi nansal koşullarda sürege- len sıkılaşma ve kredi arzındaki yavaşlamaya bağlı olarak büyümede ivme kaybı sinyal- leri görülüyor. Buna karşılık, hızla iyileşen küresel talep ve rekabetçi kurların etkisiyle ihracatta devam eden güçlü seyir ise büyü- meyi destekleyici nitelikte. Yılın geri kalan kısmında, aşılamanın da etkisiyle halk sağlığı önlemlerinin gevşetilmesi özellikle turizm ve hizmetler gibi pandemiden yoğun şekilde etkilenen sektörlerde toparlanma sağlayabi- lecek. Öte yandan ABD başta olmak üzere küresel enfl asyon beklentilerindeki artış, yurtiçinde ise fi yat istikrarı ve fi nansal istikra- ra ilişkin devam eden belirsizliklere bağlı olarak sıkı para politikası ihtiyacının sürme- si, büyüme üzerindeki riskleri aşağı yönde yoğunlaştırıyor. -30 -20 -10 0 10 20 30 IIIIIIIVIIIIIIIVIIIIIIIVIIIIIIIVIIIIIIIVI 2016201720182019202021 GSYHTarımSanayi HizmetlerKAPAK İSO 500 Büyük 32 HAZİRAN 2021 İSO TÜRKİYE’NİN 500 BÜYÜK SANAYİ KURULUŞU 2020 AÇIKLANDI 137 150 184 204 242 211 255 324 354 383 421 33,0 9,4 22,4 10,6 19,0 -13,1 21,2 27,0 9,2 8,3 10,0 20042005200620072008200920102011201220132014İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) sanayi sektörünün en değerli verilerini oluşturan “Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu” araştırmasına göre, 2020 yılının zirvesinde 58 milyar 593 milyon lira üretimden satışlarıyla yine TÜPRAŞ yer aldı. Ford Otomotiv 45 milyar 223 milyon lira ile ikinciliği, Oyak-Renault 31 milyar 242 milyon lirayla üçüncü oldu. İSO 500’teki kuruluşların ihracatı ise yüzde 12,8 gerileyerek 64,1 milyar dolar oldu. İSO 500’te faaliyet karı yüzde 55, istihdam yüzde 3 ve AR-GE harcamaları da yüzde 5 artış gösterdi. Özkaynaklardaki artış umut verirken, mevcut borç-özkaynak dağılımı ise çözülmesi gereken kronik sorun olmayı sürdürdü. Finansman yükü ise yüzde 39,2 gibi yüksek oranda artarak 88,8 milyar TL’ye yükselirken, duran varlıkların toplam aktifler içindeki payı da 2,8 puan azalarak yüzde 36,3’e geriledi. Devreden KDV yükü, yüzde 14,3 artışla İSO 500’ün toplam mali borçlarının yüzde 2,5’i düzeyine ulaştı. İSO SANAYİ 33 451 490 653 878 7,0 8,8 33,2 34,5 201520162017201820192020 Üretimden Net Satışlar ve Yıllık Değişim (%) ÜRETİMDEN SATIŞLAR [Milyar TL] NOMİNAL DEĞİŞİM [%] 1.021 1.178 16,4 15,3KAPAK İSO 500 Büyük 34 HAZİRAN 2021 İ stanbul Sanayi Odası’nın (İSO) 1968 yılından bu yana aralıksız gerçekleştirdiği ve sektör için en değerli verileri oluşturan “Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu” araştırmasının 2020 yılı sonuçları açıklandı. İSO Odakule’de Fazıl Zobu Meclis Salonu’nda düzenlenen basın toplantısında İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan tarafından açıklanan “Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu-2020” araştırmasına göre, 2020 yılında üretimden satışlara göre en büyük kuruluş geçen yıl olduğu gibi 58 milyar 593 milyon TL ile TÜPRAŞ oldu. Sıralamada ikinci 45 milyar 223 milyon TL ile Ford Otomotiv Sanayi A.Ş., üçüncü 31 milyar 242 milyon TL ile Oyak-Renault Otomobil Fabrikaları A.Ş. ve dördüncü de 30 milyar 812 milyon TL ile Toyota Otomotiv Sanayi Türkiye A.Ş. oldu. Sanayinin check-up’ı olarak nitelenen, sanayi sektörü başta olmak üzere Türkiye ekonomisinin büyümesinden ihracatına, finansmandan yatırım iklimine kadar birçok alanda detaylı bilgiler içerdiği için önemli bir gösterge olan araştırma, aynı zamanda şimdiye kadarki en erken tarihte açıklanan Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu araştırması oldu. ERDAL BAHÇIVAN: “SANAYİ, EKONOMİNİN GÜÇLÜ SACAYAĞI” Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu-2020 araştırmasının sonuçlarını açıklayan İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan, “İSO 500 Büyük’ün 2020 sonuçları, ekonomimizin sanayi gibi güçlü bir sacayağının olduğunu ortaya koyuyor. Ama bunun sürdürülebilir kılınması adına dünün sonuçlarını güncel gelişmeler ve veriler ışığında da değerlendirmeliyiz. Bu anlamda İSO-Markit işbirliği kapsamında açıklanan İmalat Sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) verilerine baktığımızda, özellikle son birkaç aydır ülkemizin dünya sanayi verilerinden negatif ayrıştığını görmekteyiz. Açıklanan son Nisan 2021 PMI verilerine baktığımızda, 55,8 olarak ölçülen Küresel İmalat Sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) son 11 yılın en yüksek seviyesine ulaşmış görünüyor. En büyük ihracat pazarımız olan Euro Bbölgesi PMI endeksi de 62,9’luk seviyesi ile 24 yıllık veri geçmişinin rekoruna imza atıyor. Buna karşın Türkiye PMI endeksinin nisanda 50,4’lük seviyesiyle dünyadan negatif ayrışmasını her kesimin dikkate alması gerekiyor. Dünya sanayisi, 2009 yılından bu yana en olumlu günlerini yaşarken, global kıyaslama yapabilme noktasında en değerli ve güvenilir marka olan ve imalat sektöründe 34 ekonomide ölçülen PMI verilerinde performansı en düşük dördüncü ülke olduğumuzu göz ardı etmememiz gerekiyor. Bunun temel sebeplerine mutlaka inmeliyiz” diye konuştu. Odakule’de yapılan basın toplantısında İSO 500 verilerini açıklayan Bahçıvan, şöyle konuştu: “Bugün 26 Mayıs’ta İSO 500’ü açıklıyor olmamız, araştırmayı şimdiye kadarki en erken tarihte açıklama gururunu bize yaşatıyor. Bilgiye erken ulaşmanın son derece önemli olduğu çağımızda, bu değerli hazineyi bugün sizlerle paylaşmamızda emeği geçen tüm arkadaşlarımıza bir kez daha teşekkür etmek istiyorum. Bu vesileyle her sayısı ekonomi tarihimize kalıcı bir not düşmek anlamına gelen, her sayısı Türkiye ekonomisinin, sanayimizin bir tür check-up’ını ortaya koyan İSO 500’ün İm Y vvİSO SANAYİ 35 ortaya çıkması için son derece değerli bilgilerini yıllardır bizlerle paylaşan tüm sanayi şirketlerimize de buradan şükranlarımı sunuyorum. Dünyamız, insanlık için unutulmayacak tarihi bir dönemden geçiyor. Daha ne kadar süreceğini bilmiyoruz ama pandemi herkeste, her şeyde bir iz, bir etki bırakıyor. Elbette kimse için kolay değil bu günleri hasarsız atlatmak. Bireysel travmalarımız bir yana en küçük toplumsal kurum olan ailelerden, şirketlere ve devletlere kadar her organizma, bu virüsün etkilerini derinden hissediyor, yaşıyor. Tabii ki ülke olarak ekonomimiz ve sanayimiz de bu durumdan payını alıyor. Öncelikle dünya ve Türkiye ekonomisinin bu süreçteki performansına kısaca değinmek istiyorum. DÜNYA EKONOMİSİ YÜZDE 3,3 KÜÇÜLDÜ 2020 yılında yaşanan salgın, dünyanın tüm ekonomileri üzerinde olumsuz bir etki yarattı. Öyle ki 2020 yılında dünya ekonomisi yüzde Büyüme OranlarıNext >