< PreviousKAPAK İSO 500 Büyük 36 HAZİRAN 2021 3,3 ile son 10 yılların en sert küçülmesini yaşamış ve daralma hemen hemen tüm bölge ve ülkelerde hissedildi. Dünyanın en büyük ekonomisi ABD’deki küçülme yüzde 3,5, Euro Bölgesi’ndeki küçülme ise tarihi bir seviyede, yüzde 6,6 olarak gerçekleşti. Japonya’dan Hindistan’a, Brezilya’dan Rusya’ya kadar hissedilen bu ekonomik küçülmeye karşın ülkemiz yüzde 1,8 ile dünyada pozitif büyüme performansı gösteren az sayıda ülkeden biri oldu. Büyüme Oranları tablosunda görüldüğü gibi, 2020 yılında ekonomimiz yüzde 1,8 büyürken, sanayi sektörümüz yüzde 2 ile daha güçlü bir performans ortaya koydu. Bu zor koşullarda sanayimizin yaptığı katkı her türlü takdire değer. Bu performans için şunu söylemek istiyorum. Türkiye sanayisi, daha önce, farklı zamanlarda birçok sektörün sıkıntılar yaşadığı zorlu dönemlerde olduğu gibi; bu salgın döneminde de çok daha hassas ve sorumlu davranarak üretimini devam ettirdi. Pandeminin en zor günlerinde dahi, sağlıktan temel ihtiyaç maddelerine kadar hiçbir alanda ülkemizde bir sıkıntı yaşanmamasına en büyük katkıyı sundu. Diğer yandan gerek ihracatta, 1 1 TÜPRAŞ 58.592.905.460 2 2 Ford 45.223.467.516 3 4 Oyak-Renault 31.241.977.176 4 3 Toyota 30.812.443.512 5 9 - - 6 5 Star Rafineri 24.030.141.769 7 6 Arçelik 21.802.646.702 8 7 TOFAŞ 20.718.883.453 9 10 Ereğli Demir ve Çelik 16.976.379.559 10 8 İskenderun 16.909.929.603 11 11 Aselsan Elektronik 13.236.811.864 12 16 İçdaş Çelik. 12.650.031.791 13 13 Çolakoğlu 12.175.373.073 14 12 Hyundai Assan 11.898.882.338 15 14 Mercedes-Benz Türk 11.256.666.375 16 24 Tosçelik Profil ve Sac 10.225.909.161 17 20 BSH Ev Aletleri 10.088.239.812 18 - Türkiye Şişe ve Cam 10.027.870.061 19 - Gram Altın Pazarlama 9.812.913.573 20 23 Vestel Beyaz Eşya 9.764.034.809 21 19 EÜAŞ Elektrik 9.096.866.456 22 21 Vestel Elektronik 8.782.534.593 23 17 PETKİM 8.732.370.052 24 38 Eti Bakır 7.410.202.773 25 26 KARDEMİR 7.302.244.812 26 25 Unilever 7.295.482.773 27 22 Aygaz 7.022.363.780 28 27 Borçelik 6.809.491.293 29 30 Yıldız Entegre 6.656.687.252 30 28 Er-Bakır Elektrolitik 6.482.664.540 31 18 TUSAŞ-Türk 6.390.271.195 32 29 Sarkuysan Elektrolitik 6.317.837.136 33 34 Enerjisa Enerji 6.061.108.208 34 31 Bosch 5.714.209.104 35 32 Eren Enerji 5.683.442.469 36 33 Eti Gıda 5.437.168.514 37 56 Türk Traktör 5.326.618.681 38 68 Sasa Polyester 5.077.661.832 39 39 Hayat Kimya 5.013.166.999 40 42 Yücel Boru ve Profil 5.009.196.068 41 35 Assan Alüminyum 4.869.819.788 42 36 Eti Maden İşletmeleri 4.798.324.128 43 47 Baştuğ Metalurji 4.599.355.216 44 37 Türkiye Petrolleri 4.545.960.084 45 61 Diler Demir Çelik 4.535.131.460 46 44 Kastamonu Entegre 4.470.172.502 47 55 İzmir Demir Çelik 4.436.541.356 48 49 Konya Şeker 4.290.923.397 49 - - - 50 46 AKSA Akrilik 4.158.855.136 2020 2019 Üretimden Sıra Sıra Kuruluş Satışlar No No (Net) (TL) 2020 Yılının En Büyük 50 Sanayi KuruluşuİSO SANAYİ 37 Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu araştırmasını kamuoyuna İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan [ortada], İSO Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı İrfan Özhamaratlı [solda] ve İSO Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Sadık Ayhan Saruhan [sağda] ile birlikte açıkladı. AR-GE Harcaması Yapan Kuruluşların Sayısı [Adet]KAPAK İSO 500 Büyük 38 HAZİRAN 2021 gerek istihdamda ve gerekse vergi gelirlerinde Türkiye ekonomisinin belkemiğini oluşturduğunu ortaya koydu. Böylece yıllardır söylediğimiz gibi, geçen yıl da salgının bütün olumsuz etkilerine karşın, kendisi açısından gurur verici bir yılı geride bıraktı. İSO 500’deki veriler, bazı olumsuz göstergelerine rağmen, bunu ortaya koyuyor. Bu da sanayinin sadece zor günlerde değil, ekonominin her döneminde önemsenmesi ve desteklenmesi gerektiğini, bir kez daha gözler önüne seriyor. Bu vesileyle buradan, İSO 500’de yer alan almayan ama ekonomimizin bu performansına katkı sunan, destek veren tüm yatırımcılarımızı, sanayicilerimizi yürekten kutluyorum. ÜRETİMDEN SATIŞLAR 1 TRİLYON LİRANIN ÜZERİNDE İSO 500’de üretimden satışlar 2020 yılında; 1 trilyon 22 milyar TL’den 1 trilyon 179 milyar TL’ye yükselerek, yüzde 15,3 oranında arttı. 2018’deki yüzde 34,5 ve 2019’daki yüzde 16,4’lük artışlar ile karşılaştırdığımızda üretimden satışlarda büyüme performansı yavaşladı. 2020 yılında tüketici enflasyonu ile arındırıldığında üretimden satışlar reel olarak sadece binde 6 artış gösterdi. Bu oran son dört yılın en düşük reel artışıdır. 2020 yılında görülen bu yavaşlamada Covid-19’a karşı uygulanan kısıtlamalar ve küresel pazarların bir süre kapalı kalması tabii ki etkili oldu. Yılın ikinci yarısında talep toparlanmaya başlasa da finansal dalgalanma, yükselen faizler ve salgında yükselen ikinci dalga iç satışları sınırladı. İSO 500’ü oluşturan şirketler 50’lik gruplar halinde değerlendirildiğinde, ilk 10 kuruluş İSO 500’ün toplam üretimden satışlarının dörtte birini oluşturmayı sürdürse de bu payın geçtiğimiz yıllara göre düşüş eğilimi içinde olduğu görülüyor. Sıralamanın ilk 50’sini oluşturan kuruluşların toplam üretimden satışlar içinden aldığı pay ise bir miktar azalmakla birlikte toplamda yüzde 50’ye yakın seviyelerini koruyor. FAALİYET KARI YÜZDE 55 ARTTI İSO 500 Büyük’ün en temel ve üzerinde en çok konuştuğumuz tablolarından biri de satış ve karlılık performansını gösteren bu tablodur. İSO 500’ün esas faaliyetlerinden elde ettiği karı gösteren faaliyet karı bir önceki yıla göre yüzde 55 oranında artarak 142,8 milyar TL oldu. Faaliyet 500 Büyük Sanayi Kuruluşu’nda Temel Göstergeler (2018-2019-2020)İSO SANAYİ 39 karlılığı oranı da 2,7 puan artarak yüzde 10,8’e çıktı. Benzer şekilde ölçülmeye başlandığı 2013’ten bu yana 2019 yılı hariç sürekli artış gösteren FAVÖK büyüklüğü, 2020 yılında yüzde 43,1 artışla 184,4 milyar TL’ye yükseldi. FAVÖK karlılığı oranı da 2,6 puan artışla yüzde 13,9’a yükseldi. Yine vergi öncesi dönem kar ve zarar toplamı da yüzde 50,1 artarak 92,5 milyar TL oldu. Görüldüğü üzere sanayi kuruluşlarının karları 2020 yılında artış eğilimi gösterdi. İSO 500’ün karlılık verilerine baktığımızda, faaliyet karlılığındaki iyileşmenin yanı sıra özellikle net kambiyo karlarının etkisiyle üretim faaliyeti dışı gelirlerdeki artış da karlılığa pozitif katkı yaptı. 2020 yılında İSO 500’ün diğer faaliyetlerden olağan gelir ve karları 237,9 milyar lira iken, gider ve zararları 194,4 milyar lira olarak gerçekleşti. Bu iki rakam arasındaki fark alındığında, İSO 500’ün 43,4 milyar liralık üretim faaliyeti dışı net gelir elde ettiği görülüyor. FİNANSMAN GİDERLERİ YÜKSELDİ Finansman giderleri, İSO 500’ün karlılığında belirleyici olmayı sürdürüyor. 2020 yılında Covid-19 salgını ile oluşan finansal koşullar içinde Türk lirasındaki değer kaybı, enflasyondaki artış ve faiz oranlarındaki FİNANSMAN GİDERLERİ FAALİYET KARI (%)KAPAK İSO 500 Büyük 40 HAZİRAN 2021 dalgalanmalar sonucunda bir önceki yıla göre finansman yükü önemli ölçüde arttı. 2020 yılında İSO 500’ün finansman giderleri yüzde 39,2 artışla 88,8 milyar TL’ye yükseldi. Bununla birlikte, faaliyet karı yüzde 55’lik artışla 142,8 milyar TL’ye çıkmış ve bu sayede finansman giderlerinin faaliyet karına oranı yüzde 69,3’ten yüzde 62,2’ye geriledi. Yaşanan bu göreli iyileşmeye rağmen, sanayi kuruluşlarımız ana faaliyetlerinden elde ettikleri karların halen oldukça önemli bir bölümünü finansman giderlerine ayırmaya devam etti. ÖZKAYNAK ARTSA DA BORÇ-ÖZKAYNAK DAĞILIMI HALA KRONİK SORUN Bilanço Göstergeleri tablosunda İSO 500’ün ana bilanço kalemleri ve son üç yılda gösterdiği değişimler yer alıyor. Tabloya baktığımızda 2020 yılında İSO 500’ün toplam borçlarının yüzde 23 gibi yüksek bir oranda arttığını görüyoruz. Firmalarımız faaliyet karlılığındaki artışın desteğiyle özkaynaklarını da yüzde 23,2 gibi benzer bir oranda büyütebilmiş. Bu durum, borçların özkaynaklara göre çok daha hızlı arttığı geçmiş iki yılla kıyaslandığında umut verici görünüyor. Buna rağmen mevcut borç-özkaynak dağılımının sanayicilerimiz için mutlaka çözülmesi gereken kronik bir sorun olduğunu biraz sonra paylaşacağım tabloda daha açık göreceğiz. Şimdi görmekte olduğunuz bu tablo bizlere borçlanma ile özkaynakların dağılımını Borç / Özkaynak İlişkisi Mali Borçlaryansıtıyor. İSO 500’de 2015 yılı ile birlikte ilk kez yüzde 60’ların üstüne çıkan toplam borçların payı takip eden yıllarda artış eğilimini sürdürdü. 2020 yılında ise toplam borçların payı yüzde 68,4 ve özkaynakların payı yüzde 31,6 ile aynı kaldı. MALİ BORÇLAR 206 MİLYAR TL’YE ÇIKTI İSO 500’ün toplam mali borçları 2020 yılında yüzde 23 oranında artarak 406,3 milyar TL’den 499,6 milyara ulaştı. Borçların vadelerine göre gelişiminde ise kısa vadeli mali borçlar yüzde 22,4’lük artışla 168,3 milyar TL’den 206 milyar TL’ye yükseldi. Uzun vadeli mali borçlar ise yüzde 23,3 oranında artarak 238 milyar TL’den 293,5 milyar TL’ye çıktı. Burada bir noktaya dikkatinizi çekmek istiyorum. 2020 yılında Türkiye’de yüzde 35’lerde seyreden oldukça güçlü bir kredi büyümesi yaşanırken, İSO 500’ün mali borçlarındaki artışın yüzde 23’le sınırlı kalması, kredilerin daha çok sanayi dışı sektörlere yöneldiğini gösteriyor. Kısa vadeli mali borçların toplam mali borçlar içindeki payına baktığımızda, 2017 ve 2018 yıllarında artış eğilimi gösteren bu oranın 2019’da yüzde 41,4’e, 2020’de ise yüzde 41,2’ye gerilediğini görüyoruz. Son iki yılda gerek borç yapılandırmaları gerekse farklı finansal enstrüman seçeneklerine rağmen kısa vadeli mali borçların toplam mali borçlar içindeki payı yatay seyrini korudu. DURAN VARLIKLARIN PAYI 2,8 AZALDI Son dönemlerde sizlerle paylaştığımız en önemli göstergelerden biri de toplam varlıklar içinde dönen ve duran varlıklar ilişkisini gösteren bu tablodur. İSO 500’de duran varlıkların toplam aktifler içindeki payı 2015 yılında yüzde 46,3’e kadar yükseldikten sonra ne yazık ki gerilemeye başlamış ve 2019 yılında yüzde 39,1 olarak gerçekleşti. 2020 yılında duran varlıkların payı 2,8 puan daha azalarak yüzde 36,3’e geriledi. Olağan dışı koşullar firmaları likit varlıklara yöneltirken, duran varlık yatırımlarını sınırladı. Her ne kadar bu tabloda duran varlıklar son yıllarda düşüş eğiliminde olsa da buna yol açan bir faktöre daha dikkatinizi çekmek istiyorum. Biliyorsunuz en son enflasyon muhasebesi uygulaması 2004 yılında yapılmıştı. Sonrasında firmaların bilançolarında yeniden değerleme işlemi genellikle yapılamadı. Son üç yılda yüksek enflasyonun hayatımıza yeniden girdiği göz önüne alındığında, sanayimizin duran varlığını yeniden değerleme ihtiyacı açıkça görülüyor. Sanayicilerimizin son dönemlerde yeniden değerleme taleplerini giderek daha sık bir şekilde dile getirmeleri de bunu gösteriyor. KDV YÜKÜ YÜZDE 14,3 ARTTI Son yıllarda sürekli olarak gündeme getirdiğimiz konulardan biri de “Devreden KDV” miktarlarıdır. Rakamlara baktığımızda İSO 500’ün devreden KDV yükü, geçen seneki sınırlı artışın ardından yükselişini sürdürdü. İSO 500’ün üzerindeki devreden KDV yükü bir önceki yıla göre yüzde 14,3 oranında artarak 12,4 milyar TL oldu. Bu rakamın İSO 500’ün toplam mali borçlarının yüzde 2,5’i düzeyinde olduğunu hatırlatmak istiyorum. Sanayicilerimizin yüksek finansman ihtiyacı sürerken, kuruluşlarımız önemli bir kaynağı, sıfır faiz ile devlete borç vermeye devam ediyor. Bu noktada, sürekli gündeme getirdiğimiz KDV reformunun hayata geçirilerek artık sanayici üzerindeki yükün kaldırılması gerektiğini bir kez daha vurgulamak istiyorum. Devreden KDV İSO SANAYİ 41KAPAK İSO 500 Büyük 42 HAZİRAN 2021 geliyor. Bu çerçevede İSO 500’de çalışan sayısındaki gelişmeler ile çalışanlara ödenen maaş ve ücretlerdeki artışlar önemli bir gösterge olmakta. İSTİHDAM YAKLAŞIK YÜZDE 3 ARTTI 2020 yılında bütün olumsuz gelişmelere rağmen İSO 500’ün istihdamı yüzde 2,9 arttı. Yine ödenen maaş ve ücretlerdeki artış yüzde 14,4 oldu. Bu rakamlar sanayi sektörünün tüm zorlu koşullara rağmen istihdamını korumaya özen gösterdiğini ortaya koyması açısından önemli. 2020 yılında İSO 500 içinde yabancı sermaye paylı kuruluşların sayısı 110’a inmiştir. 2009 yılından sonra İSO 500 içinde yer alan yabancı sermaye paylı kuruluş sayısında yaşanan kademeli gerileme devam ediyor. Sermaye piyasaları, sanayi kuruluşlarının yeni finansman kaynaklarına ulaşmasında önemli bir faktör. İSO 500 verilerine baktığımızda, sınırlı sayıda firmanın halka açık olduğunu görüyoruz. Her ne kadar son dönemde halka arzlara ilgi artsa da İSO 500’de halka açık kuruluşların sayısı 67 ile yatay seyrini koruyor. Halka açık kuruluşların sayısının sınırlı olması, sanayi sektörü ve sermaye piyasaları arasındaki bağın kuvvetlendirilmesi gereğini bir kez daha ortaya koyuyor. Bu noktada, sanayi şirketlerimizin sermaye piyasalarına açılma ve İSO 500’ün her yıl paylaştığımız kar/zarar eden kuruluşlar tablosuna baktığımızda; 2020 yılında kar eden kuruluş sayısı 411’den 423’e yükseldi. Bu tablo İSO 500’ün üretim yapısının niteliği konusunda önemli veriler ortaya koyuyor. Teknoloji yoğunluğuna göre yaratılan katma değer dağılımına bakıldığında, son üç yıldır özellikle orta-yüksek ve yüksek teknoloji gruplarında küçük adımlarla da olsa umut veren bir ilerleme görülüyor. 2018 yılında İSO 500’de yaratılan katma değer içerisinde orta yüksek ve yüksek teknoloji ile yaratılan katma değer toplamı yüzde 27,5 iken, bu oran 2019’da yüzde 30,4’e, 2020 yılında yüzde 31,2’ye çıktı. AR-GE HARCAMASI YAPAN KURULUŞ SAYISI 271 Hiç kuşkusuz sanayimizde teknoloji yoğunluğunun artırılmasının en önemli yollarından biri, şirketlerimizin AR- GE çalışmaları yapmasıdır. İSO 500’ün bu anlamda ortaya koyduğu verilere baktığımızda AR-GE harcaması yapan kuruluş sayısının 2013 yılından itibaren kademeli olarak arttığı görülüyor. Önceki yıl yaşanan duraksamanın ardından 2020 yılında İSO 500’de AR-GE yapan kuruluş sayısı 271 olarak tespit edildi. 2020 yılında İSO 500’ün AR-GE harcamaları, anket verileri ile 6,2 milyar TL’dir ve 2019 yılına göre 4,9 oranında artış gösterdi. 2019 yılında yüzde 0,58 olan AR-GE harcamalarının üretimden satışlara oranı, 2020’de hafif bir düşüşle yüzde 0,53’e geriledi. Her zaman söylediğimiz gibi sanayi sektörü, istihdam ve nitelikli insan kaynakları için önemli alanların başında Kar/Zarar Eden KuruluşlarİSO SANAYİ 43 İSO Başkanı Bahçıvan’ın 500 Büyük ile ilgili gelen sorulara yanıtları Aydınlık Gazetesi / Recep Erçin İhracat rakamında düşüş, üretimden satışlarda ise çok riskli artışın yaşandığını görüyoruz. Faaliyet karlılıkları iyi, özkaynaklar ise yükselmiş. Bu düzenlemelerin finansman tarafından gelen destekle yaşandığını söyleyebilir miyiz? Faaliyet karının, finansman ayağı tarafıyla çok büyük bir bağlantısı yok. Zaten finansmandaki tabloya baktığımız zaman finansman tarafında yüzde 60’a yakın bir finansman geliri, faaliyet karı oranı olduğunu görüyoruz. Bu da hala sanayicimizin üzerindeki finansman maliyeti yükünün ne kadar yüksek olduğunu ortaya koyuyor. Dolayısıyla faaliyet karlarının temel nedenine baktığımız zaman, bunu finansmandan gelen bir sebep olarak görmemek lazım. Finansmanın etkisi zaten finans sonrası genel karlılıkta kendini gösteren bir faktördür. Dünya Gazetesi / Vahap Munyar Covid-19 krizinin sanayiyi ve sanayicileri disipline ettiğini ve bu disiplinin de kara yansıdığını düşünüyorum. Bu konudaki düşünceniz nedir? İSO 500’de yer alan şirketlerin, Türkiye’nin en kurumsallaşmış, en kaslarını güçlendirmiş, farklı farklı krizlerde güçlü bağışıklıklar kazandığını söyleyebiliriz. KAPAK İSO 500 Büyük 44 HAZİRAN 2021 bu piyasalardan fon sağlama konusunda desteklenmesi oldukça önemli. İLK 10 ŞİRKET… Sıra araştırmamızın en çok merak edilen kısmı olan büyüklük sıralamasına geldi. Sizlerle paylaştığımız dosyalarda 500 Büyük şirketin üretimden satışlara göre sıralamasını daha detaylı bir şekilde inceleyebilirsiniz. Burada sadece ilk 10 şirketimizi sizlerle paylaşıyoruz. İSO 500 çalışmasında 2020 yılında üretimden satışlara göre en büyük kuruluş geçen yıl olduğu gibi 58 milyar 593 milyon TL ile “TÜPRAŞ-Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş.” oldu. 45 milyar 223 milyon TL ile ikincilik sırasında “Ford Otomotiv Sanayi A.Ş.” yer aldı. 31 milyar 242 milyon TL’lik üretimden satışlarıyla “Oyak-Renault Otomobil Fabrikaları A.Ş.” üçüncülüğe yerleşirken, “Toyota Otomotiv Sanayi Türkiye A.Ş.” 30 milyar 812 milyon TL ile dördüncü oldu. 2020’de beşinci olan şirketimiz bilgilerinin açıklanmasını istememiştir. Altıncı sırada 24 milyar 30 milyon lira ile “Star Rafineri A.Ş.” yer aldı. “Arçelik A.Ş.” 21 milyar 803 milyon lira ile yedinci oldu. 1 1 TÜPRAŞ 58.592.905.460 2 2 Ford 45.223.467.516 3 4 Oyak-Renault 31.241.977.176 4 3 Toyota 30.812.443.512 5 9 - - 6 5 Star Rafineri 24.030.141.769 7 6 Arçelik 21.802.646.702 8 7 TOFAŞ 20.718.883.453 9 10 Ereğli Demir ve Çelik 16.976.379.559 10 8 İskenderun 16.909.929.603 2019 2020 Üretimden Satışlar Sıra Sıra Kuruluş (Net) (TL) No No 2020 Yılının En Büyük 10 Sanayi KuruluşuİSO SANAYİ 45 Bu şirketlerimizin önemli bir bölümü dış dünya ile entegredirler. Dış pazarlar üzerinde gerek ham madde tedarikinde gerek pazar takibinde gerekse gelişmeleri takibinde kendilerini geliştirmişlerdir. Bu nedenle kar oluşumu noktasında da artık remi ülkenin içinde bulunduğu dönemsel volatiliteye rağmen daha iyi yönettikleri gerçeğini kabul etmek lazım. İçinde bulunduğumuz dönem en çok ham madde tedarikinin doğru yönetilmesi gereken bir süreçtir. Yani satıştan daha ziyade üretimi doğru yönetmek çok daha önemli. Tedarik yönetimi, ham madde tedarikini doğru zamanda temin edilmeli. Sözcü Gazetesi / Saime Başçı Binde 6’lık bir reel büyümeyle 2021’e giriş yapıldı. Burada hem kur hem enflasyon hem faiz hem de maliyetler açısından zorlu bir tablo içinde yer aldığımız görülüyor. Bu tablonun şirketlere ve sanayiye yansımasını belirtir misiniz? Geçtiğimiz yıl ortaya konan düşük faizli borçlanma hamlesi özellikle iç piyasada önemli ölçüde bir tüketim ivmesi yarattı. Bunun etkileri de İSO 500’de kendini gösterdi. Hizmet sektöründeki harcamaların tamamen durması, insanlar evlerinde yaşarken hiç akla hayale gelmeyecek birçok ev harcaması yaşandı. Hizmet sektörüne akmayan paranın, farklı sanayiden beslenen tüketimlere kaydığını gözlediğimiz bir seneyi geride bıraktık. Sanayici için en önemli temel unsur finansal istikrardır. Finansal istikrarın dengesini bozduğunuz zaman, bunun vücudun bütün organlarına parça parça yansıdığını geçmiş finansal istikrarsızlıklarda da gördük. Finansal istikrar önce kurla kendini gösteriyor. Kur enflasyonu, enflasyon da faizi tetikliyor. Cumhuriyet Gazetesi / Serhat Aligil Üretim dışı gelirler ve kambiyo karları meselesinin Türkiye ekonomisinde tartışılmaya başlanacağını düşünüyorum. Bu konudaki yorumunuzu öğrenebilir miyiz? İSO 500’deki firmaların geçmiş yıllarda yaşanan tecrübelerle, finans yönetimlerinde doğru hamle yaptıklarını söyleyebiliriz. Bir taraftan dövizde bir kambiyo karı katkısı görürken beri tarafta da finansman giderlerinde unutmayalım ki geçen yıla göre yüzde 40’lık bir artış görüyoruz. 2019 yılında finansman giderleri 63 milyar iken bu yıl 90 milyara denk gelmiş. Bu da hafife alınacak bir artış değil. Faizlerin bu kadar düştüğünü söylediğimiz bir tabloda İSO 500’ün finansman giderleri yine yüzde 40 artıyor ki bu artışın da temel nedeni yine Türkiye’deki sanayi şirketlerinin önemli bir döviz borcunun kur farklarından gelmesidir. Bir taraftan bazı şirketler Teknoloji Yoğunluklarına Göre Yaratılan Katma Değer Dağılımı (%)Next >