< Previous6 MAYIS 2022 Başkandan Yönetici Özeti Dünya ve Türkiye Ekonomisinde Gelişmeler Temel Göstergeler Temel Finansal Göstergeler Karlılık Göstergeleri Katma Değer, Etkinlik ve Verimlilik Teknoloji Faaliyetleri Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu - Sıralama Sektörel Veriler Yöntem, Tanım ve Açıklamalar Faaliyet Kodları ve Sermaye Dağılımı Sektörel Sıralamalar Alfabetik Sıralamalar Yorumlar I 4 I 10 I 13 I 30 I 62 I 75 I 94 I 102 I 111 I 145 I 152 I 158 I 162 I 180 I 204 İÇİNDEKİLER8 MAYIS 2022 KÜNYE İSTANBUL SANAYİ ODASI DERGİSİ Mayıs 2022 Özel Sayı İMTİYAZ SAHİBİ İSTANBUL SANAYİ ODASI ADINA YÖNETİM KURULU BAŞKANI Erdal Bahçıvan YAYIN KURULU Sultan Tepe - Ayşegül Çapan - Ramazan Güven - Sadettin Kaşıkırık - Sabahattin Şen SORUMLU GENEL YAYIN MÜDÜRÜ Haktan Akın GENEL YAYIN KOORDİNATÖRÜ Asım Aslan ARAŞTIRMAYI YAPAN İSO Ekonomik Araştırmalar ve Kurumsal Finans Şubesi YAYINA HAZIRLAYAN İSO Kurumsal İletişim Şubesi İDARE YERİ VE REKLAM REZERVASYON Odakule, Meşrutiyet Cad. No: 63 34430 Beyoğlu / İstanbul Tel: 0212 252 29 00’dan 131-133 BASIM PROMAT BASIM YAYIN SANAYİ VE TİCARET A.Ş. Orhan Gazi Mah. 1673. Sk. No: 34 Esenyurt / İSTANBUL Tel: 0212 622 63 63 www.promat.com.tr Sertifika No: 44762 Baskı Tarihi: Mayıs 2022 Aylık Sanayi ve Ekonomi dergisi özel sayısıdır. İSO 500®/©2022 İstanbul Sanayi Odası / 5846 sayılı kanuna göre tüm hakları saklıdır. İzinsiz hiçbir şekilde çoğaltılamaz, kopyalanamaz ve yayınlanamaz. Çalışmada yer alan bilgi ve analizlerin kopyalanması ya da çoğaltılarak kullanılması yolu ile oluşabilecek hata veya eksikliklerden dolayı İSO’nun herhangi bir sorumluluğu bulunmamaktadır. REKLAM İNDEKSİ HES KABLO FORNAX-İTO KİLİT EVYAP TRİNOX METAL ANADOLU BANK ÇOLAKOĞLU METALURJİ MUTLU AKÜ KONYA KAĞIT ROKETSAN GÜNEY ÇELİK KRONOSPAN ÖN KAPAK İÇİ ÖN KAPAK İÇİ ARKA YÜZ ORTA KAPAK ÖN YÜZ ORTA KAPAK ARKA YÜZ LİSTE BAŞI ORTA KAPAK ÖN YÜZ LİSTE BAŞI ORTA KAPAK ARKA YÜZ LİSTE SONU ORTA KAPAK ÖN YÜZ LİSTE SONU ORTA KAPAK ARKA YÜZ ARKA KAPAK İÇİ ARKA KAPAK İÇİ ARKA YÜZ ARKA KAPAK ANADOLU ISUZU 1 DALGAKIRAN 2 DÜZCE CAM 3 NAKSAN 7 DELTA OFİS 9 WISPOTTER 12 İSS 23 BSH 27 ÇAMSAN 28-29 SAMPA 34-35 TAT ÇELİK 39 SODEXO 41 GENTAŞ KİMYA 42-43 KARDEMİR 45 KASTAMONU ENTEGRE 47 SANKO 51 VARAKA KAĞIT 60-61 TÜRKİYE SİGORTA 65 TEKSAN 67 OĞUZ TESTİL 69 TÜRKİYE’NİN MAKİNECİLERİ 73 KALE 74 İÇDAŞ 79 PANELSAN 81 İŞBİR SENTETİK 83 SAPRO 85 KARTONSAN 87 YORGLASS 91 ŞİRİKÇİOĞLU 93 ATOM KALBO 107 GEDİK PİLİÇ 109 YENİ ELEKTRİK 143 BURTEKS 157 WARMHAUS 161 RINO 199 ETİ BAKIR 203 DİOKİ PETROKİMYA 209 AVES 213 YILMAZ REDÜKTÖR 219 SUMITOMO RUBBER 227 KOÇ METALÜRJİ 228Kuruçeşme Cad. No:65 1/2 Arnavutköy, Beşiktaş - İstanbul www.deltaofis.com ÖZYEĞİN ÜNİVERSİTESİ FURNISHED BY DELTA.10 MAYIS 2022 YÖNETİCİ ÖZETİ 2021 yılında küresel ekonomiye damga vuran iki önem- li gelişme; pandemi yılındaki sert daralmanın ardından yaşanan güçlü ekonomik toparlanma ve enflasyondaki yükseliş olmuştur. Söz konusu yılda aşılama ile başla- yan normalleşme sürecinin yanı sıra genişleyici parasal ve mali politikaların yarattığı talep genişlemesi büyümeyi önemli ölçüde desteklemiştir. Talepteki hızlı ve güçlü artış karşısında arz tarafında devam eden pandemi kaynaklı sı- kıntılar ise beraberinde enflasyonu getirmiştir. 2020’de yüzde 3,1 daralan küresel ekonomi, 2021’de yüzde 6,1 büyümüştür. Ertelenen mal talebinin devreye girmesi ve hizmetlerde normalleşmenin daha geç başlaması ne- deniyle toparlanmada sanayi sektörü ve mal ticareti daha belirleyici olmuştur. 2021, emtia fiyat artışları, devam eden tedarik sıkıntıları, para politikalarında normalleşme süre- cinin olası etkileri ve birçok ülkede daralan mali manevra alanı gibi bir dizi önemli sorunu 2022’ye devretmiştir. 2020 yılını büyüme ile kapatan nadir ekonomilerden birisi olan Türkiye ekonomisi, 2021’de de yüzde 11’lik güçlü bir büyüme performansı sergilemiştir. Büyümenin kompo- zisyonu, küresel trende paralel şekilde sanayi üretiminin ve ihracatın belirleyici olduğu bir görünüm sunmuştur. Artan dış talebin yarattığı kapasite artırım ihtiyacının so- nucu olarak makine ve teçhizat yatırımları da büyümeyi desteklemekte önemli rol üstlenmiştir. Türkiye ekonomisi küresel enflasyonist eğilime halihazırda yüksek enflasyon ile yakalanmış, küresel fiyat baskıları enflasyon görünü- mündeki bozulmayı derinleştirmiştir. Sanayi tarafında, yüksek üretim artışına eşlik eden bir diğer olumlu nokta artışın genele yayılı olmasıdır. İmalat sanayinde 24 alt sektörden sadece biri yılı üretim düşü- şü ile kapatırken 15’inde genelin üzerinde büyüme söz konusudur. 2021 yılında sanayi sektörü istihdam piyasa- sında yaşanan toparlanmaya da önemli katkı sağlamış, toplam istihdamdaki payını artırmıştır. İmalat sanayi öze- linde, 2020’de pandeminin de etkisiyle düşen işçi başına verimlilikte kayda değer artış yaşanmıştır. 2021 yılında sanayi ürünleri ihracatı %35’e yaklaşan artış kaydetmiş, ihracatın teknoloji yoğunluğunda kimi değişiklikler ya- şanmış olmakla beraber genel olarak orta-yüksek ve or- ta-düşük teknolojili mal ihracatının ağırlıkta olduğu yapı korunmuştur. Aşağıda öne çıkan noktaları sıralanan Türkiye’nin 500 Bü- yük Sanayi Kuruluşu (İSO 500) çalışmasının 2021 yılı so- nuçları, sanayi sektörünün sergilediği görünüme paralel ve dikkat çekici detaylar sunmaktadır. İSO 500 kapsamında özel kuruluşların sayısı 1 adet ar- tarak 492’ye çıkarken kamu kuruluşlarının sayısı 8’e in- miştir. 2021 yılında İSO 500 kapsamındaki değişim daha yüksek olmuştur. İSO 500 kapsamına yeni giren 64 firmadan 39’u geçen yıl İSO İkinci 500’de yer alırken, 25’i İSO 1000 dışın- dan doğrudan sıralamaya girme başarısı göstermiştir. 436 firma ise 2020 ve 2021 yıllarında İSO 500 sıralamasında yer almıştır. 2021 yılında üretimden satışlara göre Türkiye’nin en büyük sanayi kuruluşu uzun yıllardır olduğu gibi yine TÜPRAŞ’tır. Yaratılan katma değerde ilk sırada yer alan kuruluş ismi- nin açıklanmasını istememiştir. En fazla kar eden kuruluş Ereğli Demir ve Çelik olurken en fazla ihracat yapan kuru- luş Ford Otomotiv’dir. İSO 500’ün ekonomideki payı artış göstermiştir. Sanayi sektörü katma değeri içindeki payı yüzde 19,1’den yüzde 20,8’e, GSYH içindeki payı yüzde 6,9’dan yüzde 7’ye çık- mıştır. İSO 500’ün performansı, genel sanayi ve ekonomi performansının üzerinde gerçekleşmiştir. Yabancı sermayeli, halka açık ve İSO üyesi kuruluşların sa- yısında azalış eğilimi devam etmektedir. Yabancı sermaye paylı kuruluşların sayısı 1 adet azalarak 109 ile son yılların en düşük seviyesine inmiştir. Halka açılmalarda yaşanan önemli artışa rağmen İSO 500’de halka açık kuruluşların sayısı 2 adet azalarak 65 olmuştur. İSO üyesi kuruluşların sayısı da 3 adet azalarak 158’e gerilemiştir. 2021 yılında üretimden satışlar yüzde 73,8, net satışlar yüzde 74,5 artış göstermiştir. Bu oranlar son yılların en yüksek artış oranlarıdır. Satışlardaki yüksek oranlı büyü- mede emtia ve ürün fiyat artışları ile enflasyon ve döviz kurlarındaki hareketlilik belirleyici olmuştur. İSO 500’ün ihracatı 2021 yılında yüzde 33,9 artarak 85,8 milyar dolar ile rekor düzeye ulaşmıştır. Türkiye ihraca- tının yüzde 38,1’i, sanayi ihracatının yüzde 39,4’ü İSO 500 tarafından gerçekleştirilmiştir. Ekonomideki hızlı toparlanma ve büyüme sanayi kuru- luşlarının karlarını olumlu etkilemiştir. Vergi öncesi kar ve zarar toplamı yüzde 137,2, faiz, amortisman, vergi ön- cesi kar ve zarar toplamı ise yüzde 119,7 oranında yük- selmiştir. İSO 500’de 2021 yılında özel kuruluşların istihdamı yüzde 6,1 oranında artarken, ödenen maaş ve ücretlerdeki artış yüzde 34,7 olmuştur.MAYIS 2022 11 Borçlanma eğilimi yeniden hız kazanırken borçların vade yapısı bozulmuştur. 2021 yılında İSO 500’de toplam borç- lar yüzde 71,1 artarken kısa vadeli borçlardaki artış (yüzde 81), uzun vadeli borçlardaki artışın (yüzde 56,1) oldukça üzerinde gerçekleşmiştir. Aynı yılda mali borçlar yüzde 59,3 ile toplam borçların al- tında artış göstermiştir. Faaliyetlerin finansmanında ticari borçların kullanımı artmıştır. 2021 yılında özkaynaklar yüzde 53,2 oranında artış gös- termiştir. Ancak bu büyüme yüzde 65,4 olan bilanço büyü- mesinin altındadır. Kaynak yapısında toplam borçların payı artmış ve yüzde 70,7 ile ilk kez yüzde 70 bandı aşılmıştır. Özkaynakların payı ise yüzde 29,3’e inmiştir. Mali borçların toplam borçlar içindeki payı azalarak yüz- de 52,8’e gerilemiştir. Diğer borçların payı da yüzde 47,2 olmuştur. Kısa vadeli mali borçların toplam mali borçlar içindeki yı- lında yüzde 41,2’den yüzde 42,8’e yükselmiştir. Kısa vadeli mali borçlar daha fazla kullanılmıştır. 2021 yılında toplam borçlar/özkaynak oranı yüzde 216,4’ten en yüksek seviyesi olan yüzde 241,5’e yüksel- miştir. Dönen ve duran varlıkların toplam aktifler içindeki payına bakıldığında, 2021’de duran varlıkların payı 3,2 puan aza- larak yüzde 33,1’e inmiştir. İSO 500’de vergi öncesi dönem kar veya zarar büyüklü- ğüne göre kar eden kuruluş sayısı 423’ten 405’e inerken zarar eden kuruluş sayısı ise 77’den 95’e çıkmıştır. Faiz, amortisman ve vergi öncesi kar elde eden kuruluş sayısı ise 2021 yılında bir önceki yıla göre 3 adet azalarak 489 olmuştur. 2021 yılında karlılık oranları da yükselmiştir. Satış karlılığı 2,5 puan artışla yüzde 9,5’e, aktif karlılığı 3,1 puan artış- la yüzde 10,3’e ve özkaynak karlılığı ise 12,5 puan artışla yüzde 35,2’ye yükselmiştir. Ölçülmeye başlandığı 2013’ten bu yana 2019 yılı hariç sü- rekli artış gösteren FAVÖK büyüklüğü, 2021 yılında yüzde 119,7 artışla 405,3 milyar TL’ye çıkmıştır. 2021 yılında faaliyet karlılığı 4 puan artarak yüzde 14,8’e çıkmıştır. Toplam faaliyet karı büyüklüğü ise yüzde 139,4 büyüyerek 342 milyar TL’ye yaklaşmıştır. 2021 yılında finansman koşulları ve kurlarda yaşanan dalgalanmalar kuruluşların finansman giderlerini önemli ölçüde artırmıştır. Finansman giderleri yüzde 135,2 artış- la 208,9 milyar TL’ye yükselmiştir. Finansman giderleri- nin faaliyet karına oranı da yüzde 62,2’den yüzde 61,1’e inmiştir. Net kambiyo gelirlerindeki artışın etkisiyle üretim faaliyeti dışı gelirler yükselmiştir. İSO 500’ün üretim faaliyeti dışı net gelirleri 2021 yılında yüzde 122,8 artışla 96,8 milyar TL’ye ulaşmıştır. Net katma değerin faktör gelirleri dağılımında milli mında karın payı yüzde 30,3’ten yüzde 39,7’ye, ödenen faizlerin payı yüzde 25,3’ten yüzde 28,1’e çıkmıştır. Ödenen maaş ve ücretlerin payı ise yüzde 44,5’ten yüzde 32,2’ye inmiştir. 2021 yılında iç ve dış satışlarda yaşanan hızlı toparlanma varlık devir hızını olumlu etkilemiştir. 2020’de 1,03 olarak gerçekleşen varlık devir hızı, 2021’de 1,09’a çıkmıştır. 2021’de çalışan başına net üretimden satışlar yüzde 64,6 artmış ve 2.705.400 TL olmuştur. Yıl sonu TÜFE ile deflate edildiğinde reel olarak da büyüme yaşanmıştır. İç ve dış talebe bağlı olarak yaşanan üretim artışı ve daha yüksek kapasite kullanımı işgücü verimliliğini yükseltmiştir. 2021 yılında AR-GE harcamaları anket verileri ile 8,97 ola- rak gerçekleşmiş ve bir önceki yıla göre yüzde 43,8 art- mıştır. Aynı dönemde AR-GE harcamalarının üretimden satışlara oranı yüzde 0,53’ten yüzde 0,44’e inmiştir. Bu ge- rileme, üretimden satışların AR-GE harcamalarına göre çok daha yüksek artış göstermesinden kaynaklanmıştır. AR-GE harcaması yapan kuruluş sayısı 2020’de 271 iken 2021’de 265’e gerilemiştir. Azalma daha çok gıda sektö- ründeki firmalardan kaynaklanmıştır. İSO 500’de 2021 yılında yaratılan katma değer içerisinde en yüksek payı yüzde 33,3 ile düşük teknoloji yoğunluklu sanayiler almıştır. Bu grubun payı geçen yıla 4 puan azal- mıştır. Orta-düşük teknoloji yoğunluklu sanayilerin payı 0,9 puan artarak 32,4’e yükselmiştir. Orta-yüksek tekno- loji yoğunluklu sanayilerin payı 3,5 puanlık artışla yüzde 28,3’e çıkmıştır. Yüksek teknoloji yoğunluklu sanayilerin payı ise yüzde 6,4’ten yüzde 6,1’e inmiştir. Orta-yüksek ve yüksek teknoloji yoğunluklu sanayilerin payı 2019 yılında ilk kez yüzde 30 bandını geçmiştir. 2020 ve 2021 yıllarında da payın artışı sürmüş ve sırasıyla yüzde 31,2 ve yüzde 34,3’e yükselmiştir.Misafirlerinizi daha yakından tanıyın Daha fazla bilgi almak için wispotter.com adresini ziyaret edin. DÜNYA VE TÜRKİYE EKONOMİSİNDE GELİŞMELER Dünya ve Türkiye ekonomisindeki gelişmeler, sanayi sektörünün performansında belirleyici rol oynamaktadır.14 MAYIS 2022 2021’de dünya ekonomisi hızlı toparlanma kaydetti. Dünya ekonomisi 2020 yılında COVID-19 salgınının yol açtığı şokun ardından 2021 yılına iyimser beklentiler ile girmiştir. Bu iyimserliğin ana nedeni, salgına karşı yürü- tülen aşı çalışmaları olmuştur. Buna bağlı olarak dünya ekonomisinde 2021 yılında yeniden büyüme öngörüsü ortaya çıkmıştır. Salgına karşı birçok aşı geliştirilmiş ve yaygın olarak uy- gulama onayı almıştır. Aşılama çalışmaları 2021’in ilk çey- reğinde başlamıştır. Gelişmiş ülkeler 2021 yılı içerisinde nüfuslarının büyük bölümünde aşılamayı tamamlamıştır. Gelişen ülkelerde aşılama çalışmaları daha yavaş gerçek- leşirken az gelişmiş ülkelerde ise uluslararası yardımlara rağmen 2021 yılında yeterli aşılama sağlanamamıştır. 2021’in ilk çeyrek döneminde salgın nedeniyle kapatma ve kısıtlama önlemleri sürdürülmüştür. Ancak aşılama çalışmaları salgına karşı büyük ölçüde başarı sağlamaya başlamış ve buna bağlı olarak kapatma ve kısıtlamalar kademeli olarak kaldırılmıştır. Bu aşamada önlemler daha çok henüz aşı olmayanlara yönelik uygulanmaya başlanmıştır. Yaz aylarında salgının dördüncü dalgası özellikle Asya ülkelerinde etkili olmuş- tur. Ancak aşılamaya ağırlık verilerek salgında dördüncü dalga kontrol altına alınmış ve etkileri sınırlanmıştır. Salgına ilişkin bu gelişmelere bağlı olarak dünya ekono- misi 2021’in ilk çeyreğinden itibaren toparlanma süreci- ne girmiştir. İkinci çeyrekten itibaren ise toparlanma hızlı büyümeye dönüşmüştür. Aşılamalarla birlikte önlemle- rin gevşetilmesi büyümeyi desteklemiştir. Başta hizmet sektörü olmak üzere, bir yıldan uzun süre boyunca kapalı kalan faaliyetlere geri dönüş başlamıştır. Kapalı kalınan süre boyunca ertelenmiş harcamaların devreye girmesi de ekonomileri desteklemiştir. 2021’de küresel büyüme yüzde 6,1 olarak gerçekleşti. Hızlı toparlanma ve yeni normal koşulları içinde dünya ekonomisi 2021 yılında yüzde 6,1 büyümüş ve 2020’deki daralmanın ardından büyümede kayıplarını telafi etmiş- tir. 2021 yılında hemen hemen tüm ülkelerde büyüme yaşanırken büyüme oranları 2021 yılında gelişmiş ülke- lerde yüzde 5,2, gelişen ülkelerde ise yüzde 6,8 olarak gerçekleşmiştir. Kaynak: IMF, World Economic Outlook, Nisan 2022. DÜNYA EKONOMISI BÜYÜME ORANLARI - 2021 (%) DünyaGelişmiş ÜlkelerGelişen Ülkeler 5,26,86,1 2021 yılında sağlanan büyüme ile salgın kaynaklı kayıp- lar büyük ölçüde geri alınabilse de aşılamaya bağlı olarak bölgeler ve ülkeler arasında farklılıklar oluşmuştur. Bu nedenle birçok az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkede bü- yüme sınırlı kalmış ve bölgesel gelişmişlik farkları daha da artmıştır. ABD ekonomisi 2021 yılında yüzde 5,7 büyümüştür. Av- rupa Birliği ve Euro Bölgesi'nde de yüksek bir büyüme yaşanmıştır. 2021 yılında Avrupa Birliği yüzde 5,4, Euro Bölgesi yüzde 5,3, Japonya ekonomisi yüzde 1,6 ve son olarak İngiltere yüzde 7,4 büyümüştür. Gelişen ülkelerin detaylarına bakıldığında, gelişen Asya ülkelerinde yüzde 7,3 olan büyüme dikkat çekmektedir. Ancak bu ülkeler arasında ayrışma oldukça yüksektir. COVID-19 şokunun yaşandığı 2020’de büyüyebilen az sa- yıda ekonomiden biri olan Çin, 2021’de yüzde 8,1 ile güçlü ivme kazanarak küresel büyümeye önemli katkı sağla- mıştır. 2020’de yüzde 6,6 daralan Hindistan, takip eden yılda yüzde 8,9’luk toparlanma sergilemiştir. 2021 yılında yoğun kapanmaların yaşandığı ASEAN-5 ülkelerinde bü- yüme yüzde 3,4 ile sınırlı kalmıştır. Gelişen Avrupa ülkeleri 2021 yılında yüzde 6,7 ile yüksek bir büyüme göstermiştir. Orta Doğu ve Orta Asya ülkeleri yüzde 5,7 büyümüştür. Enerji ve emtia fiyatlarındaki ar- tışlar bu bölge ülkelerinde büyümeyi desteklemiştir. Aşı uygulamaları konusunda oldukça geride kalan Sahra Altı Afrika ülkelerinde ise büyüme yüzde 4,5 olmuştur. “Büyük açılış” sektörleri olumlu etkiledi. 2021 yılında salgına karşı uygulanan aşılama faaliyetleri kısa sürede etkisini göstermiştir. Buna bağlı olarak 2020 yılının büyük bölümünde iktisadi ve sosyal faaliyetleri etkileyen kapanma ve kısıtlamalar kademeli olarak kal- dırılmıştır. Bu süreç “büyük açılış” olarak tanımlanmış ve sektörleri olumlu etkilemiştir.MAYIS 2022 15 Yine 2021 yılının ikinci yarısında sosyal faaliyetlere, kapalı alan etkinliklerine, eğitim kurumlarına, kamu kurumları- na ve iş yerlerine kontrollü bir geri dönüş yaşanmıştır. Bu da iktisadi faaliyetlerdeki normalleşmeyi desteklemiştir. 2021 yılında ayrıca tüketimde de önemli bir genişleme yaşanmıştır. Birçok ürüne olan ihtiyaç ve talep hızla büyü- müştür. Özellikle perakende alanında bir “intikam tüketi- mi” dönemi yaşanmıştır. Bu tüketim eğilimi ve yılın ikinci yarısında kutlama dönemlerinde sağlanan serbestlik, hizmetlere ve sanayi ürünlerine yönelik talebin önemli ölçüde genişlemesine yol açmıştır. 2021 yılında hükümetlerin ve merkez bankalarının eko- nomiye yönelik destekleri devam etmiştir. ABD’de yeni yönetim desteklerini genişletirken başta ABD merkez bankası FED olmak üzere tüm merkez bankaları geniş- letici para politikalarını yıl boyunca sürdürmüştür. Devam eden destekler salgının yol açtığı istihdam kayıplarının da geri alınmasına yardımcı olmuş ve istihdamdaki topar- lanma da ekonomileri desteklemiştir. Yılın ikinci yarısında artan taleple birlikte imalat sana- yi üretimi ve mamul mal ticaretinde de hızlı bir büyüme sürecine girilmiştir. Hızlı artan talep karşısında siparişler hem öne çekilmiş hem de miktar olarak artış göstermiş- tir. Sanayideki bu gelişmeler ile tedarik, üretim ve tesli- mat süreçlerinde sıkıntılar ortaya çıkmıştır. Buna rağmen yılın büyük bölümünde sanayi güçlü bir büyüme perfor- mansı sergilemiştir. Dünya mal ticareti yüzde 26,3 büyüdü. 2021 yılında dünya mal ihracatı miktar olarak yüzde 9,8 ve değer olarak ise yüzde 26,3 artmıştır. Böylece küresel ihracat hacmi 22,3 trilyon dolar ile en yüksek yıllık seviye- ye ulaşmıştır. Ortalama ihracat birim fiyatları yüzde 15,5 yükselmiştir. Hem miktar hem de değer bazında çok yük- sek büyüme oranları kaydedilmiştir. Miktar olarak büyüme geçen yılın daralmasının iki katı ci- varında gerçekleşmiştir. Bunun nedenlerine bakıldığında iki başlık ön plana çıkmaktadır. DÜNYA MAL TICARETINDE GELIŞMELER (%) Kaynak: Dünya Ticaret Örgütü, Nisan 2022. 201920202021 Dünya Mal İhracatı (Milyar Dolar) 19.00517.64522.284 Miktar Olarak Büyüme (%)0,3-4,79,4 Değer (ABD Doları) Olarak Büyüme (%)-2,8-7,226,3 Ortalama İhraç Birim Fiyatı (%)-3,1-2,715,5 Bunlardan ilki küresel tedarik zincirlerindeki değişim ile ortaya çıkan ilave tedarik talepleridir. İkincisi ise tedarik güvenliği nedeniyle sipariş talebinde yaşanan yoğun- laşmadır. Ekonomik büyümenin hızlanması ve büyük açılma sürecinde ertelenen talebin geri dönüşü de etkili olmuştur. Ayrıca tedarik zincirlerindeki yeniden yapılanma ile birlik- te dijitalleşme ve sürdürülebilirlik uyumuna yönelik yatı- rımlarda görülen canlanma da miktar olarak ihracattaki büyümeyi desteklemiştir. Yine yenilenebilir enerjiye geçiş ve sürdürülebilirlik uyumu amacıyla yapılan yenilemeler de ihracatın miktar olarak artışını hızlandırmıştır. İklim değişimi ile tarım ve gıda ürünleri ticareti de zorunlu ola- rak büyüme göstermektedir. Küresel ölçekte enflasyonda artış yaşandı. 2020 yılında yaşanan pandeminin 2021 yılına en önem- li miraslarından birisi, ortaya çıkan yeni koşullar içinde enflasyonda yaşanan artış olmuştur. Enflasyon dünya genelinde 2021 yılının ikinci yarısından itibaren birikmeye başlamış ve 2021 yılını hem gelişmiş hem de gelişmekte olan birçok ülkede zirve seviyelerde tamamlamıştır. Kü- resel alanda yükselen enflasyon arz taraflı sorunlardan ve maliyet artışlarından kaynaklanmış olup, talep tarafı- nın katkısı görece sınırlı kalmıştır. KÜRESEL ENFLASYON VE FIYAT GELIŞMELERI - 2021 (%) Yıllık Değişim 3,1 5,9 26,8 67,3 Tüketici Fiyatları (Gelişmiş Ülkeler, Ortalama) Petrol Fiyatları Tüketici Fiyatları (Gelişen Ülkeler, Ortalama) Petrol Dışı Emtia Fiyatları Kaynak: IMF, World Economic Outlook, Nisan 2022.Next >