< Previous8 TEMMUZ 2022 KÜNYE REKLAM İNDEKSİ İTO KİLİT.........................................................................ÖN KAPAK İÇİ ÖZMİROĞLU .......................................ÖN KAPAK İÇİ ARKA YÜZ CRT METAL...................................................ORTA KAPAK ÖN YÜZ ELİN ELEKTRİK .....................................ORTA KAPAK ARKA YÜZ ANADOLU BANK ...........LİSTE BAŞI ORTA KAPAK ÖN YÜZ YILDIZ PUL ...................LİSTE BAŞI ORTA KAPAK ARKA YÜZ GREEN CHEMICAL .....LİSTE SONU ORTA KAPAK ÖN YÜZ EPSAN FZ ................................................................ARKA KAPAK İÇİ K. MEHMET EFENDİ..................ARKA KAPAK İÇİ ARKA YÜZ KIVANÇ TEKSTİL ..........................................................ARKA KAPAK ENDERPEN ....................................................................................................1 WISPOTTER .................................................................................................2 TÜRKİYE SİGORTA .................................................................................3 DELTA OFİS..................................................................................................7 YÜKSELEN ....................................................................................................9 BVS BÜLBÜLOĞLU ..........................................................................10-11 ÖZTÜRK FINDIK ...............................................................................14-15 SODEXO .....................................................................................................27 GÜLÇİÇEK KİMYA ................................................................................29 KATSAN ........................................................................................................31 İBA KİMYA .................................................................................................33 SERHAT HADDECİLİK .......................................................................35 SON ADIM ................................................................................................37 PANELSAN .................................................................................................41 YILDIZ KALIP ...........................................................................................49 ATEŞSAN .....................................................................................................51 ORUÇOĞLU .............................................................................................57 KALEKİM .....................................................................................................59 MKE ................................................................................................................63 UŞAK SERAMİK......................................................................................67 TİSAN ............................................................................................................69 BALCILAR ....................................................................................................71 HAZNEDAR DURER ...........................................................................73 SİLİVRİ AMBALAJ .................................................................................79 TEZKİM .........................................................................................................81 TEZCANLAR .............................................................................................85 SIRENA YATCH .......................................................................................87 SOYBAŞ .......................................................................................................89 KALE OTO RADYATÖR .....................................................................91 PALMİYE TEKSTİL .................................................................................93 ESKİM............................................................................................................95 ALCAS ..........................................................................................................99 AKÇELİK .....................................................................................................101 KAS ...............................................................................................................149 BİRTAŞ KABLO ......................................................................................191 KOMPEN ....................................................................................................197 ELK MOTOR ................................................................................……….204 İSTANBUL SANAYİ ODASI DERGİSİ Temmuz 2022 Özel Sayı İMTİYAZ SAHİBİ İSTANBUL SANAYİ ODASI ADINA YÖNETİM KURULU BAŞKANI Erdal Bahçıvan YAYIN KURULU Sultan Tepe - Ayşegül Çapan - Ramazan Güven - Sadettin Kaşıkırık - Sabahattin Şen SORUMLU GENEL YAYIN MÜDÜRÜ Haktan Akın GENEL YAYIN KOORDİNATÖRÜ Asım Aslan ARAŞTIRMAYI YAPAN İSO Ekonomik Araştırmalar ve Kurumsal Finans Şubesi YAYINA HAZIRLAYAN İSO Kurumsal İletişim Şubesi İDARE YERİ VE REKLAM REZERVASYON Odakule, Meşrutiyet Cad. No: 63 34430 Beyoğlu/İstanbul Tel: 0212 252 29 00’dan 131-133 BASIM İLBEY MATBAA KAĞIT REKLAM ORG. MÜC. SAN. TİC. LTD. ŞTİ. 2. Matbaacılar Sitesi 3NB 3 Topkapı-Zeytinburnu/İstanbul Tel: 0212 613 83 63 www.ilbeymatbaa.com.tr Sertifika No: 17845 Sertifika No: 44762 Baskı Tarihi: Temmuz 2022 Aylık Sanayi ve Ekonomi dergisi özel sayısıdır. İSO İkinci 500®/©2022 İstanbul Sanayi Odası / 5846 sayılı kanuna göre tüm hakları saklıdır. İzinsiz hiçbir şekilde çoğaltılamaz, kopyalanamaz ve yayınlanamaz. Çalışmada yer alan bilgi ve analizlerin kopyalanması ya da çoğaltılarak kullanılması yolu ile oluşabilecek hata veya eksikliklerden dolayı İSO’nun herhangi bir sorumluluğu bulunmamaktadır.TEMMUZ 202212 TEMMUZ 2022 Dünya ekonomisi 2020 yılındaki yüzde 3,1’lik daralmanın ardından 2021’de yüzde 6,1 ile güçlü bir toparlanma ser- gilemiştir. Söz konusu toparlanmada pandemi yılında uy- gulanan ve 2021’de de devam eden destekleyici para ve maliye politikalarının yanı sıra yıl başında devreye alınan aşıların etkisiyle başlayan normalleşme süreci önemli rol oynamıştır. Pandemi 2021 yılında da devam etmekle bir- likte ekonomik etkileri yıl boyunca önemli ölçüde hafifle- miştir. Küresel büyümeye sanayi sektörü ve küresel mal ticareti öncülük etmiş, her iki göstergede de dünya eko- nomisinden daha yüksek büyüme oranları yakalanmıştır. Talepteki ani yükselişe arz tarafının yanıt verememesi birçok ham maddede, konteynır, çip vb. başlıkta tedarik sıkıntılarına yol açmış ve buna bağlı olarak enflasyon da yükselişe geçmiştir. Başta gelişmiş ülkelerde olmak üze- re, merkez bankaları enflasyondaki yükselişin geçici ol- duğunu düşünse de 2021 yüksek, genele yayılı ve giderek kalıcı olma niteliği kazanan bir enflasyon sorununu 2022 yılına devretmiştir. 2020 yılını büyüme ile kapatan nadir ülkelerden olan Tür- kiye, 2021 yılını da yüzde 11’lik güçlü bir büyüme ile kapat- mıştır. Küresel görünüme paralel olarak, büyümede sana- yi üretimi ve ihracatın belirleyici olduğu bir kompozisyon şekillenmiştir. Güçlü iç ve dış talep, imalat sanayi firmala- rında kapasite artırım ihtiyacını doğurmuş bu da makine ve teçhizat yatırımlarını desteklemiştir. Küresel enflasyonist baskılara ek olarak güçlü iç talep ve özellikle yılın üçüncü çeyreği sonunda başlayan faiz indi- rimleriyle lirada yaşanan sert değer kayıpları, halihazırda yüksek seyreden enflasyonda görünümü daha da bozmuş, yıl sonunda hem üretici hem de tüketici enflasyonu son 20 yılın en yüksek seviyesine çıkmıştır. Yükselen küresel enerji maliyetlerine rağmen ihracattaki güçlü performans sayesinde 2021 yılında dış dengede iyileşme yaşanmış, milli gelire oranla cari açık 2020 yılına göre önemli ölçüde gerilemiştir. Tüm bu koşullar altında nispeten daha küçük ve orta öl- çekli kuruluşları kapsayan Türkiye’nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu (İSO İkinci 500) çalışmasının 2021 yılı so- nuçları önemli veriler sunmaktadır: 2021 yılında İSO İkinci 500’de 498 özel, 2 kamu kuruluşu yer almıştır. Kamu kuruluşu sayısı 1 adet daha azalmış ve kamu sektörü en az firma ile temsil edilmiştir. 2020’den 2021’e İSO İkinci 500’e yeni giren firma sayısı 80 olurken, 57 kuruluş geçen seneki İSO 500’den düşmüştür. 363 firma ise her iki yılda da İSO İkinci 500 sıralamasında yer almıştır. 2021 yılında İSO İkinci 500’de üretimden satışlara göre ilk sırada yer alan kuruluş “Ege Seramik San. ve Tic. A.Ş.” ol- muştur. Aynı yılda en fazla ihracat “Hayri Uğur Tekstil A.Ş.” tarafından gerçekleştirilmiştir. En fazla kar eden ve en faz- la katma değer yaratan kuruluşlar ise isimlerinin açıklan- masını istememiştir. 2021 yılında İSO İkinci 500’ün sanayi sektörü katma değe- ri içindeki payı yüzde 4,42’den yüzde 4,39’a sınırlı bir dü- şüş göstermiştir. Buna karşılık GSYH içindeki payı yüzde 1,06’dan yüzde 1,28’e çıkmış ve son yılların en yüksek se- viyesine ulaşmıştır. 2021 yılında iç ve dış talepteki hızlı büyümenin yanı sıra enflasyon ve döviz kurlarındaki artışın etkisiyle İSO İkinci 500’ün satış performansı önemli ölçüde hızlanmıştır. Üre- timden satışlar yüzde 77,5, net satışlar yüzde 74,6 ile yük- sek oranlı artışlar göstermiştir. İSO İkinci 500’ün ihracatı yüzde 35,4 artarak 13,5 milyar dolar ile rekor seviyeye ulaşmıştır. Böylece Türkiye ihraca- tı içindeki payı yüzde 6’ya, sanayi ihracatı içindeki payı ise yüzde 6,2’ye yükselmiştir. İSO İkinci 500 karlılıkta da oldukça başarılı bir performans sergilemiştir. 2021 yılında faiz, amortisman ve vergi öncesi kar ve zarar toplamı yüzde 86,4 artarak 63,7 milyar TL’ye; vergi öncesi kar ve zarar toplamı ise yüzde 87,8 artış gös- tererek 37,7 milyar TL’ye çıkmıştır. Özkaynaklar yüzde 74,6 oranında artarken toplam borç- lardaki artış yüzde 86,9 ile daha hızlı gerçekleşmiştir. Karlardaki artış özkaynak büyümesini desteklese de öz- kaynak artışı toplam bilanço büyümesinin (yüzde 82,1) altında kalmıştır. 2021 yılında borçlanma hızlanırken vade yapısı kısalmıştır. Yaşanan hızlı toparlanma ve yükselen enflasyon nedeniy- le artan işletme sermayesi ihtiyacı daha fazla borçlanma (özellikle kısa vadeli borçlanma) yolu ile karşılanmıştır. Ödenen faizler 2021 yılında yüzde 112,3 ile üç haneli artış göstermiştir. Böylece sanayi kuruluşları üzerinde ödenen faizlerin yarattığı mali baskı artmıştır. YÖNETİCİ ÖZETİTEMMUZ 2022 13 2021 yılında yaratılan katma değerler hesaplanan üç ayrı göstergeye göre önemli artışlar göstermiştir. Bu yüksek oranlı artışlarda, milli gelir anlamında kar büyüklüğündeki artış belirleyici olmuştur. 2021 yılında İSO İkinci 500’de yabancı sermaye paylı kuru- luşların sayısı 5 adet artarak 74’e yükselmiştir. 74 yabancı sermaye paylı kuruluşun toplam üretimden satışlar için- deki payı yüzde 14,8’e çıkmıştır. İSO üyesi kuruluşların sayısı 2021 yılında 9 adet azalarak 132’ye gerilemiştir. İSO üyesi kuruluşların üretimden sa- tışlar içindeki payı yüzde 26,8 ile en düşük seviyesine ge- rilemiştir. Halka açık kuruluşların sayısı 24’ten 31’e yükselmiştir. Buna bağlı olarak halka açık kuruluşların temel göster- geler içinden almış oldukları paylar da artış göstermiştir. Üretimden satışlar içinde alınan pay yüzde 4,7’den yüzde 6,6’ya yükselmiştir. 2021 yılında İSO İkinci 500’de özel kuruluşların istihdamı yüzde 6,9 artarken, ödenen maaş ve ücretler yüzde 41,4 oranında artış göstermiştir. Kaynak yapısında toplam borçların payı 2021 yılında yüzde 60,8’den yüzde 62,5’e çıkarken özkaynakların payı yüzde 39,2’den yüzde 37,5’e gerilemiştir. Mali borçların toplam borçlar içindeki payı yüzde 57,6’dan yüzde 54,2’ye inmiştir. Diğer borçların payı ise yüzde 42,4’ten yüzde 45,8’e yükselmiştir. 2021 yılında ticari borç- lar daha hızlı büyümüştür. Orta vadeli destek kredileri ola- naklarının sona ermesi ile kısa vadeli mali borçların top- lam mali borçlar içindeki payı da yüzde 50’ye çıkmıştır. Borçlanmadaki artış eğilimine paralel olarak toplam borçlar/özkaynak oranı 2021 yılında yükselmiş ve yüzde 155,4’ten yüzde 166,4’e çıkmıştır. Benzer şekilde mali borçlar/özkaynak oranı da yüzde 89,5’ten yüzde 90,2’ye yükselmiştir. 2021 yılında İSO İkinci 500’de kar eden firma sayısı; vergi öncesi kar ve zarar açısından 443’ten 437’ye; faiz, amor- tisman ve vergi öncesi kar açısından ise 495’ten 492’ye inmiştir. 2021 yılında satış karlılığı yüzde 9,1’den yüzde 9,8’e, aktif karlılığı yüzde 9,4’ten yüzde 9,7’ye, özkaynak karlılığı yüz- de 23,9’dan yüzde 25,7’ye yükselmiştir. Firmalar çekirdek işlerine ve faaliyetlerine daha çok önem vermeye devam etmiş ve FAVÖK karlılık oranları iyileş- miştir. 2021 yılında FAVÖK/net satışlar oranı yüzde 16,6’ya, FAVÖK/aktifler oranı yüzde 16,3’e, FAVÖK/özkaynaklar oranı yüzde 43,5’e yükselmiştir. 2020’de yüzde 13,1 olan faaliyet karı oranı, 2021’de 0,6 puan artış göstererek yüzde 13,7’ye çıkmıştır. Faaliyet karı oranındaki artışta faaliyet giderlerinin kontrolü ile kambiyo karları elde edilmesi belirleyici rol oynamıştır. 2021 yılında finansman giderleri yüzde 114,4 artmıştır. Fa- aliyet karındaki artışın yüzde 82,6 ile daha düşük kalma- sının etkisiyle finansman giderlerinin faaliyet karına oranı yüzde 32,5’ten yüzde 38,2’ye yükselmiştir. 2021 yılında Türk lirasındaki değer kaybı daha iyi yöne- tilmiştir. Kambiyo işlemlerinden kar elde edilmesi, nihai karlar üzerinde olumlu etki yapmıştır. Net katma değerin faktör gelirleri dağılımında milli gelir anlamında karın payı yüzde 44,1’ten yüzde 44,7’ye yükse- lirken, ödenen faizlerin payı yüzde 13,9’dan yüzde 18,5’e çıkmıştır. Ödenen maaş ve ücretlerin payı da yüzde 42’den yüzde 36,7’ye gerilemiştir. 2021 yılında çalışan başına üretimden satışlar yüzde 69 art- mış ve 1.299.896 TL olmuştur. Çalışan başına net üretimden satışlarda reel olarak yüzde 24,2’lik artış söz konusudur. 2021 yılında AR-GE yapan kuruluş sayısı 235’e yükselmiş- tir. 2021 yılında AR-GE harcamaları anket verileri ile yüzde 49,8 oranında artarak 1,31 milyar TL’ye yükselmiştir. 2021 yılında AR-GE harcamalarının üretimden satışlara oranı yüzde 0,39’a inmiştir. AR-GE harcamaları reel olarak artmasına karşın satışlar daha hızlı büyümüştür. 2021 yılında yaratılan katma değer itibarıyla en yüksek payı yüzde 47,8 ile düşük teknoloji yoğunluklu sanayiler almıştır. Orta-düşük teknoloji yoğunluklu sanayilerin payı 0,1 puan artarak yüzde 24,2’ye çıkmıştır. Orta-yüksek tek- noloji yoğunluklu sanayiler grubunun payı 2020 yılında yüzde 26,9 iken 2021 yılında yüzde 24,5’e inmiştir. Yüksek teknoloji yoğunluklu sanayiler grubunun payı da yüzde 2,6’dan yüzde 3,5’e çıkmıştır. Yüksek teknoloji yo- ğunluklu sanayiler grubunun payı düşük kalmaya devam etmektedir. Türkiye’de sanayinin yüksek katma değerli ve yüksek teknoloji yoğunluklu sektörlere dönüşüm ihtiyacı sürmektedir. GİRESUNŞirketimiz 2000 yılında Fındık Alım Satımıına Şahıs Firması olarak başladı. 2016 Yılında Fındık Kırım Fabrikasını Açtık. 2019 Yılında Doğancan Fındık’ı Öztürk Fındık Bünyesine Kattık 2022 Yılında yapımına Başladığımız Entegre Tesisimiz Giresun Organize Sanay Bölgesi’ nde yapım aşamasındadır. Şirket Genel Müdürlüğünü fındık sektörünün deneyimli isimlerinden Cüneyt & Ertaç ÖZTÜRK Yapmaktadır. Öztürk Fındık hedeflerini belirlerken ilk sıraya Türk Fındığını en iyi kalitede işleyip tüm dünyaya tanıtmak ve tattırmak olarak belirlemiştir. Öztürk Fındık olarak biz ilk önce bir Türkiye markası olmayı daha sonra bir dünya markası olma rüyamızı; İnanarak,inandığımız değerlerin uğrunda savaşarak ve çok çalışarak gerçekleştirdik.İş hayatımızın vazgeçilmez ilkesi ; Hızlı,Dürüst ve İlkeli Olmaktır. 1996 yılında başladığımız Üretim Hamlesi , İnsana yatırım ve saygı ilkesi ile bütünleşerek bu günlere gelmiştir.Başarılı kuruluşların keşfettiği gizli formulün,müşterilere misafir ve çalışanlara insanı hassasiyetle davranmak olduğubilinci ile çalışan bizler bugün Türkiye’de marka olmanın heyecanı dünden bugüne başarımızı perçinleyerek devam etmemizi sağlamıştır. Bu temennilerimiz bize bu zorlu yolda partnerlik yapan dostlarımızın desteği ile dahada güçlenmektedir. Başarı büyümeyi gerektirir ve büyüme değişim demektir. ENDÜSTRİYEL ÜRÜNLERİMİZ KABUKLU FINDIK KAVRULMUŞ İÇ FINDIK NATÜREL FINDIK KAVRULMUŞ ZARLI İÇ FINDIK BEYAZLATILMIŞ İÇ FINDIK KAVRULMUŞ KIYILMIŞ FINDIK BEYAZLATILMIŞ KIYILMIŞ FINDIK NATÜREL DİLİNMİŞ FINDIK NATÜREL KIYILMIŞ FINDIK BEYAZLATILMIŞ DİLİNMİŞ FINDIKBEYAZLATILMIŞ FINDIK UNUNATÜREL FINDIK UNU Eski Cami Yanı Mevkii No:44/2 Pazarsuyu Köyü - Bulancak / GİRESUN Telefon: 0 454 355 0 355 Gsm: 0532 693 13 10 ozturkfinduk@hotmail.com www. dogancanfindik .com.trDÜNYA VE TÜRKİYE EKONOMİSİNDE GELİŞMELER VE TÜRKİYE'NİN İKİNCİ 500 BÜYÜK SANAYİ KURULUŞU’NA ETKİLERİ Dünya ve Türkiye ekonomisindeki gelişmeler, sanayi sektörünün performansında belirleyici rol oynamaktadır.TEMMUZ 2022 17 2021’de dünya ekonomisi: Hızlı toparlanma enflasyonun geri dönüşü. 2020’deki yüzde 3,1’lik sert daralmanın ardından, 2021, küresel büyümenin önemli ölçüde toparlanma sergilediği bir yıl olmuştur. Ultra gevşek para politikaları ve destek- leyici mali politikalara ek olarak, yılın başlarında aşının devreye girmesiyle başlayan normalleşme süreci büyü- me görünümünü desteklemiş ve küresel ekonomi yüzde 6,1 ile yüksek bir büyüme oranı yakalamıştır. Gerek vaka sayıları ve aşılamanın gerekse de para ve maliye politikalarında manevra alanının farklılıklar gös- termesi nedeniyle, toparlanma gelişmekte olan ülkeler- de görece dengesiz bir resim sunarken gelişmiş ülkeler daha homojen bir toparlanma görünümü sergilemiştir. Nitekim 2021 yılında gelişmekte olan ülkelerle gelişmiş ülkeler arasındaki büyüme farkı 1,6 puan ile 1999 yılından bu yana en düşük düzeyde gerçekleşmiştir. Normalleşmenin sanayi sektöründe hizmetlere nazaran daha erken başlaması ve geciken talebin daha çok sınai mallara dönük olması sebebiyle, 2021 büyümesinde sa- nayi üretimi ve küresel mal ticareti daha belirleyici olmuş- tur. Küresel sanayi üretimi ile ticaret hacmi, dünya ekono- misinden daha yüksek büyüme oranları kaydetmiştir. Genişleyici para ve mali politikalara ek olarak, aşının bek- lenenden erken bulunması ve pandeminin ve aşılama- nın ülke ve bölgeler arasında dengesiz bir seyir izlemesi küresel ölçekte bir arz-talep dengesizliğini beraberinde getirmiş; birçok hammadde, konteynır, çip vb. başlıkta te- darik sıkıntıları yaşanmıştır. Bunların sonucunda küresel çapta enflasyon yükselmeye başlamıştır. Başta gelişmiş ülkelerde olmak üzere, merkez bankaları enflasyondaki yükselişin geçici olduğu şeklinde bir politi- ka hatasıyla genişleyici para politikalarını sonlandırmak- ta geç kalmış, sıkılaşma planları daha çok yılın sonlarına doğru belirginlik kazanmıştır. Buna ek olarak enerji başta olmak üzere emtia fiyatlarında yaşanan artış ile de be- raber enflasyon yükselişini hızlandırmış, gittikçe genele yayılı bir nitelik kazanmış ve kalıcılaşma eğilimleri gös- termiştir. Yaşanan arz yönlü sorunlar; tedarik zincirlerinde maliyet kadar, yakınlık ve çeşitlilik gibi güvenlik faktörlerinin de kritik önemini ortaya koymuş, bu anlamda tedarik zincir- lerinde yapısal dönüşüm hız kazanmıştır. Özellikle batının gelişmiş ekonomilerinde tedarik zincirlerini çeşitlendir- menin yanı sıra daha yakın coğrafyalara kaydırma eğili- mi ivmelenmiştir. Türk sanayi 2021 yılında bu eğilimden olumlu şekilde etkilenmiştir. Özetle 2021, pandeminin devam ettiği, ancak aşılama sayesinde iktisadi etkisinin artan hızda hafiflediği, büyü- menin sanayi ve mal ticareti öncülüğünde belirgin şekilde toparlandığı, ancak on yıllar sonra küresel enflasyonun geri döndüğü ve tedarik zincirlerinde yapısal değişimlerin hızlandığı bir yıl olarak hafızalarda yerini almıştır. Küresel sanayi üretimi ve ticaret hacmi pandemi öncesi seviyeleri aştı. Hollanda merkezli CPB’nin verilerine göre küresel sanayi üretimi pandemiye 2019’da belirginleşen bir yavaşlama trendi içerisinde yakalanmış ve yıllık bazda daralma 2020 ikinci çeyreğinde pandeminin etkisiyle yüzde 10’un üzeri- ne kadar çıkmıştır. Daralma eğilimi 2020 üçüncü çeyreğine kadar azalarak sürmüştür. Son çeyrek itibarıyla toparlan- ma süreci başlamış ve 2021’in tüm çeyreklerinde devam etmiştir. Böylece ortalama üretim 2020 yılındaki yüzde 4,8 daralmanın ardından 2021 yılında yüzde 8’e yakın genişle- miştir. Ayrıca Aralık 2021 itibarıyla üretim düzeyi, pandemi öncesinin (Aralık 2019) de yüzde 5,3 üzerine çıkmıştır. DÜNYA EKONOMISI BÜYÜME ORANLARI (%) Kaynak: IMF, World Economic Outlook, Nisan 2022. Dünya Gelişmiş Ülkeler GelişenÜlkeler 2019 %1,7 %3,7 %2,9 2020 -%3,1 -%2,0 -%4,5 2021 %5,2 %6,8 %6,1Next >