< Previous20 AĞUSTOS 2022 çekti. Girdi maliyetleri Türk lirasındaki değer kaybına bağlı olarak keskin şekilde artmaya devam etse de bu artış Şubat 2021’den beri en ılımlı düzeyde gerçekleşti. Böylece nihai ürün fiyatları enflasyonu üst üste dördüncü ay geriledi ve yaklaşık bir buçuk yılın en düşük artışı kaydedildi. Tedarikçilerin malzeme temin etmede yaşadığı zorluklara ve küresel lojistik sorunlarına bağlı olarak tedarikçilerin teslimat süreleri artmaya devam etti. Tedarik zincirlerindeki aksamalar son üç ayın en belirgin düzeyinde olmasına rağmen yılın başlarına kıyasla çok daha ılımlı seyretti. İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat PMI anket verileri hakkında değerlendirmede bulunan S&P Global Market Intelligence Ekonomi Direktörü Andrew Harker, şunları söyledi: “Yılın ikinci yarısının başlamasıyla birlikte piyasalardaki belirsizlikler, talebin yavaş seyri ve fiyat baskıları Türk imalatçıları açısından zorlu faaliyet koşullarına yol açtı. E konomik büyümenin öncü göstergesi olan imalat sanayi performansında en hızlı ve güvenilir referans kabul edilen İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat PMI (Satın Alma Yöneticileri Endeksi) anketinin Temmuz 2022 dönemi sonuçları açıklandı. Eşik değer olan 50,0’nin üzerinde ölçülen tüm rakamların sektörde iyileşmeye işaret ettiği anket sonuçlarına göre, haziran ayında 48,1 olarak ölçülen manşet PMI temmuzda 46,9’a gerileyerek üst üste beşinci ay eşik değer 50’nin altında kaldı. Endeks, faaliyet koşullarında Mayıs 2020’den beri en belirgin yavaşlamaya işaret etti. Temmuzdaki yavaşlama genel bir talep yetersizliğinden kaynaklanırken belirsiz piyasa koşulları ve devam eden fiyat baskıları bu sorunu derinleştirdi. Hem üretim hem de yeni siparişlerde temmuzda Covid-19 salgınının ilk dalgasından bu yana en belirgin ivme kaybı gözlendi. Talep tarafındaki nispeten olumlu gelişme, yeni ihracat siparişlerindeki yatay seyir oldu. Bir diğer olumlu gösterge de bazı firmaların kapasite genişletme çabalarına bağlı olarak istihdam artışının devam etmesiydi. Bununla birlikte, yeni işe alımlar çok ılımlı düzeyde kaldı ve 26 aydır süren iyileşme trendinin en düşük artışı gerçekleşti. Firmalar yeni siparişlerdeki yavaşlamayla bağlantılı olarak satın alma faaliyetlerini yavaşlatırken girdi stoklarında da son üç ayın ilk düşüşü kaydedildi. Sektörde enflasyonist baskıların hafiflediğine ilişkin sinyaller dikkat MAKRO İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat PMI İSO TÜRKİYE İMALAT PMI TEMMUZDA 46,9 OLDU İSO SANAYİ 21 Son PMI anket sonuçları yalnızca yeni ihracat siparişleri ve istihdam tarafında nispeten olumlu bir görünüm sundu. Veriler, enflasyonist baskıların zirve yaptığı yönünde sinyal vermeye devam etti. Hem girdi maliyetleri hem de nihai ürün fiyatlarındaki artışlar yaklaşık bir buçuk yılın en düşük oranında gerçekleşti. Fiyat baskılarındaki azalış, önümüzdeki aylarda firmalara müşterilerini geri kazanabilmeleri için bazı fırsatlar sağlayabilir.” TAKİP EDİLEN 10 SEKTÖRDE ÜRETİM YAVAŞLADI İstanbul Sanayi Odası Türkiye Sektörel PMI, temmuz ayında imalat sanayi sektörü genelinde zayıflığa işaret etti. Son 15 aylık dönemde ilk kez 10 sektörün tamamında üretim yavaşladı. En belirgin düşüşlerin gerçekleştiği iki sektör, metalik olmayan mineral ürünler ile tekstil ürünleri oldu. Benzer şekilde, 10 sektörün dokuzunda yeni siparişler yavaşlama gösterirken bu durumun istisnası kara ve deniz taşıtları sektöründe kaydedilen güçlü artış oldu. En keskin yavaşlama ise tekstil ürünlerinde gerçekleşti ve bu sektörün yeni siparişleri Covid-19 salgınının ilk dalgasından bu yana en hızlı düşüşü gösterdi. Dış talep tarafında ise kısmen daha olumlu bir tablo gözlendi ve 10 sektörün üçünde yeni ihracat siparişleri artış kaydetti. Talepteki zayıflık belirtilerinin yanı sıra üretim gereksinimlerindeki düşüş, sektörlerin çoğunluğunda istihdamın azalmasına yol açtı. Gıda ürünleri, ana metal sanayi ve giyim ve deri ürünlerinde istihdam artış eğilimi kesintiye uğradı. Satın alma faaliyetlerinde de genele yaygın bir yavaşlama gözlendi. Girdi alımlarını artıran tek sektör kara ve deniz taşıtları oldu. Ancak diğerlerinde olduğu gibi bu sektörde de firmalar girdi stoklarını azalttı. Girdi maliyetleri enflasyonu yüksek kalmaya devam etse de sektörlerin çoğunda fiyat artış hızı haziran ayı ile kıyaslandığında düşük seyretti. Girdi fiyatlarındaki en belirgin yükseliş metalik olmayan mineral ürünler sektöründe gerçekleşirken en yavaş artış ise ana metal sanayisinde kaydedildi. Temmuz ayında satış fiyatlarındaki en ılımlı artış da yine ana metal sektöründe gerçekleşirken aylık bazda enflasyonun hızlandığı tek sektör ağaç ve kağıt ürünleri oldu. Tedarikçilerin teslimat süreleri tüm sektörlerde uzarken tedarikçi performansında en belirgin bozulmanın yaşandığı sektör makine ve metal ürünler oldu. Teslim sürelerindeki en sınırlı artış ise tekstil sektöründe gerçekleşti. 22 AĞUSTOS 2022 MAKRO İstanbul Sanayi Odası Dünya İmalat PMI İ SO, Dünyadaki İmalat PMI gelişmeleri ile ilgili Haziran 2022 raporunu yayınladı. Küresel İmalat Satınalma Yöneticileri Endeksi® (PMI) Haziran’da 52,3’ten 52,2’ye gerileyerek son 22 ayın en düşük değerini aldı ve yüksek enflasyonist baskıların etkisiyle büyümenin yavaşladığına işaret etti. Endeksin 2022 yılı ikinci çeyrek KÜRESEL İMALAT PMI’I HAZİRAN AYINDA 52,2 OLARAK GERÇEKLEŞTİ ortalaması 52,2 değerini alarak ilk çeyreğe göre 1,1 puan düşüş gösterdi. Haziran’da Küresel İmalat PMI Üretim Endeksi 49,6’dan 52,5’e yükselerek büyüme bölgesine geri döndü. Ancak Covid-19 önlemlerinin gevşetildiği Çin’in katkısı hariç tutulduğunda Üretim Endeksi 52,6’dan 50,6’ya düşerek durgunluk düzeyine yaklaştı.24 AĞUSTOS 2022 güçlü seyrini korudu. Anket kapsamında takip edilen diğer Orta Doğu ekonomileri içinde en güçlü büyüme Katar’da kaydedildi. Buna karşılık, ekonomik aktivitedeki en belirgin daralma ise Polonya’da gerçekleşti. Bu ülkede imalat sanayi üretimi iki yılı aşkın bir dönemin en hızlı düşüşünü kaydetti. Yunanistan, Çek Cumhuriyeti ve Avusturya’da da üretimin azaldığı görüldü. Rusya’da ekonomik aktivite üst üste üç aylık daralmanın ardından ikinci çeyreğin sonunda hafif bir artış gösterdi. Covid-19 salgınına karşı uygulanan bazı kısıtlama önlemlerinin hafifletilmesine bağlı olarak yeniden büyümeye geçen Çin’de ekonomik aktivite şubat ayından beri ilk kez artış kaydetti. Çin’in Türk imalat sektörü ihracatı içindeki payı yüzde 1 düzeyinde bulunuyor. İstanbul Sanayi Odası Türkiye İhracat İklimi Endeksi hakkında değerlendirmede bulunan S&P Global Market Intelligence Ekonomi Direktörü Andrew Harker, şunları söyledi: “İkinci çeyrek sonunda küresel ekonomideki yavaşlama belirtileri sürdü ve bu durum talebin genele yayılı fiyat artışlarından olumsuz etkilenmeye devam ettiğini gösterdi. Buna bağlı olarak Türk ihracatçılarının, özellikle en belirgin ivme kayıplarının gözlendiği Avrupa ve ABD pazarlarında olmak üzere yurt dışına ürün satmakta giderek daha fazla zorlanması bekleniyor.” T ürkiye imalat sektörünün ana ihracat pazarlarındaki faaliyet koşullarını ölçen İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat Sektörü İhracat İklimi Endeksi’nin Haziran 2022 dönemi sonuçları açıklandı. Endekste eşik değer olan 50,0’nin üzerinde ölçülen tüm rakamlar ihracat ikliminde iyileşmeye, 50’nin altındaki değerler ise bozulmaya işaret ediyor. İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat Sektörü İhracat İklimi Endeksi, haziranda 51,8 olarak gerçekleşti ve mayıstaki 53,2’lik seviyesine göre düşüş kaydetti. Son veriler, ihracat talep koşullarında ılımlı bir iyileşmeye işaret etse de bu iyileşme Şubat 2021’den beri en düşük oranda kaydedildi. GELİŞMİŞ ÜLKELERİN BİRÇOĞU BÜYÜMEDE İVME KAYBETTİ Birçok gelişmiş ülke yılın ilk yarısını ivme kaybeden bir büyüme ile tamamladı. Dünyanın en büyük ekonomisi olan ve Türk imalat sektörü ihracatından yaklaşık yüzde 7 pay alan ABD’de büyüme üst üste üçüncü ay yavaşlama gösterdi. Benzer eğilimler birçok Avrupa ekonomisinde de gözlendi. Haziran ayında Almanya, İtalya, İspanya, Fransa ve Hollanda’da üretim artışı yavaşladı. Birleşik Krallık bu eğilimin dışında kaldı ve ekonomik aktivite mayıs ayına göre biraz daha hızlı arttı. Öte yandan nisan ayı ile kıyaslandığında büyüme yine oldukça yavaş gerçekleşti. Orta Doğu’da en güçlü büyüme Katar’da, Rusya’da ise hafif bir artış oldu. Haziran ayında talep artışının önemli kaynaklarından biri Birleşik Arap Emirlikleri oldu. Bu ülkede petrol dışı üretim artışı önceki aya göre ivme kaybetmesine rağmen MAKRO İstanbul Sanayi Odası Türkiye İhracat İklimi Endeksi İSO TÜRKİYE İHRACAT İKLİMİ ENDEKSİ HAZİRANDA 51,8 OLDU26 AĞUSTOS 2022 MAKRO GÜNDEM M artta aylık yüzde 1,7 daralan, nisanda yatay seyreden sanayi üretimi (mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış), mayıs ayında yüzde 0,3’lük daralma beklentilerine karşın yüzde 0,5 artış kaydetti. Aylık bazdaki bu ılımlı toparlanmaya rağmen üç aylık ortalamalar esas alındığında üretimdeki ya- vaşlama trendi devam ediyor. Ana sanayi gruplarına bakıldığında, toparlanmada ara malı üretimindeki iyileşmenin etkili olduğu görülüyor. Önceki ayda yüzde 2’ye yakın aylık daralmanın ardın- dan aramalı üretimi mayısta yüzde 0,7 arttı. Aynı dö- nemde sermaye malı üretimindeki artış yüzde 7,8’den yüzde 2,4’e yavaşladı. Enerji üretiminde iyileşme yaşanmakla beraber, dayanıksız ve dayanıklı tüketim malı üretimlerinde ise zayıf seyir sürüyor. Dayanıklı tüketim malı üretimi nisandaki yüzde 1,3’lük düşüşün ardından mayısta da yüzde 1,4 azaldı. Dayanıksız tüketim malı üretiminde ise nisanda yatay seyrin ar- dından mayısta yüzde 0,7’lik daralma söz konusudur. İmalat sanayi nisanda yüzde 0,2 olan üretim artışı mayısta yüzde 0,8’e hızlanmış, 24 alt kalemin 16’sın- da üretim aylık bazda arttı. Detaylara bakıldığında, toparlanmada önceki ay sert şekilde daralan gıda ile kimyasal madde ürünleri imalatında yaşanan güçlü iyi- leşmenin etkili olduğu görülüyor. Nisana göre yavaş- lamakla beraber bilgisayar, elektronik ve optik ürünler ile diğer ulaşım araçları imalatında güçlü seyir sürdü. Bu dört kalemden imalat sanayi büyümesine gelen katkı toplamda 1,07 puandır. Mayısta aralarında giyim, ana metal, fabrikasyon metal ürünleri, kauçuk-plas- tik ürünler ile elektrikli teçhizat imalatı gibi önemlia alanların bulunduğu sekiz kalemde ise üretim aylık bazda azaldı ve buradan ana endeksin büyüme hızına toplamda 1 puanlık negatif katkı geldi. Yine kritik sektörlerden otomotivde üretim artışı nisandan mayısa yavaşladı. Tekstil ile makine-teçhizat imalatı ise nisanda daral- malarının ardından mayısta ılımlı artışlar sergiledi. YILLIK BAZDA GÜÇLÜ ÜRETİM ARTIŞLARI SÜRÜYOR Yıllık bazda sanayi üretimi mayısta hem arındırılmamış (yüzde 13,3) hem de tak- vim etkisinden arındırılmış (yüzde 9,1) olarak beklentilerin üzerinde ve güçlü artışlar sergiledi. Mayısta ana sanayi gruplarının tamamı yıllık bazda artış tren- dini sürdürdü. Ayrıntılarda ise aramalı ve dayanıklı tüketim malı imalatında ivme kaybının, sermaye malı ile dayanıksız tüketim malı imalatında ise belirgin güçlü seyrin devam ettiği görülüyor. ÖNCÜ GÖSTERGELER ÜRETİMDE YAVAŞLAMAYA İŞARET EDİYOR Nisan ve mayısta 49,2’de yatay seyreden İSO Türkiye İmalat PMI, haziranda 48,1 ile yaklaşık iki yılın en düşük düzeyine geriledi. Alt endekslere bakıldığında, kötüleşen talep koşullarına bağlı olarak Sanayi üretimi mayısta aylık yüzde 0,3 daralma beklentilerine karşın yüzde 0,5 arttı. Toparlanmada ara malı imalatındaki iyileşme etkili olurken, tüketim malları imalatı daraldı. Öncü göstergeler ve küresel gelişmeler yılın ikinci yarısında yavaşlamaya işaret ediyor.İSO SANAYİ 27 yeni siparişlerde daralmanın derinleştiği görülüyor. İSO Türkiye İhracat İklimi Endeksi’nde de düşüş sürmüş ve endeks haziranda 50 eşiğinin üzerinde kalmasına rağ- men 51,8 ile 2021 başlarından bu yana en zayıf değerini aldı. Reel kesim güven endeksinin haziran itibarıyla halen 100 eşiğinin üzerinde seyretmesi, sektörde göreli bir iyimserliğin sürdüğünü gösteriyor. Ancak geride kalan son dört ayda aşağı yönde seyreden endeks haziran ayında da 2,4 puanlık sert azalışla son iki yılın en düşük düzeyi olan 104,6’ya geriledi. Ayrıntılar incelendiğinde, genel gidişattaki bozulmanın yanı sıra gelecek üç aya ilişkin üretim hacmi ve ihracat siparişlerindeki keskin düşüşler, zayıflamanın önümüzdeki dönemde de devam edebileceğine işaret ediyor. KÜRESEL GÖRÜNÜMDE BOZULMA DERİNLEŞİYOR Küresel ekonomik ve jeopolitik gelişmeler, 2021 yılında Türkiye’de iktisadi büyümeyi sürükleyen ihracata dönük aşağı yönlü risklerin belirgin şekilde arttığına işaret ediyor. ABD’de haziran enflasyonunun da yüzde 8,8’lik beklentilerin üzerinde, yüzde 9,1 seviyesinde gelmesinin ardından Fed’in para politikasında sıkılaş- maya daha da hız vereceğine yönelik bek- lentiler arttı. Bu beklentilere paralel olarak doların küresel çapta güçlenişi de sürüyor. Rusya ile devam eden gerilim Avrupa doğal gaz fiyatlarında artışın devam etmesine neden olmakta, birçok analist Avrupa’da kış aylarında bir enerji krizi tehlikesinin belirdiği uyarısında bulunuyor. Gelişmelere bağlı olarak Bloomberg’ün haziran anke- tinde yüzde 30’ar olan Euro Bölgesi ve Almanya’da önümüzdeki 12 ayda resesyon olasılığı, 1-7 Temmuz’da yapılan son anket- te Euro Bölgesi için yüzde 45’e, Almanya için yüzde 55’e çıktı. Ana ihracat pazarımız olan Avrupa’daki resesyon riskinin yanı sıra, Euro/dolar kurundaki düşüş de ihra- catımızda euro’nun, ithalatımızda doların ağırlığı nedeniyle sanayiyi (özellikle dolar ile aramalı ithalatı yapıp euro ile ihracat yapan sektörleri) olumsuz etkileme potansi- yeline sahip. 1,0 1,0 2,0 2,7 -2,0 -0,6 1,9 2,0 -3,1 6,0 -2,5 1,1 2,9 1,7 -2,3 4,4 -1,7 0,0 0, -6 -4 -2 0 2 4 6 8Next >