< Previous18 TEMMUZ 2023 MAKRO İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat PMI NİHAİ ÜRÜN FİYATLARINDA 4 AYIN EN HIZLI ARTIŞI Girdi maliyetleri ve nihai ürün fiyatlarında önceki aylarda yavaşlayan artışlar, haziran ayında döviz kurunda yaşanan dalgalanmaların etkisiyle yeniden ivme kazandı. Girdi fiyatlarında bir yıla yakın dönemin en hızlı artışı gerçekleşirken nihai ürün fiyatları ise şubat ayından bu yana en yüksek oranda arttı. Öte yandan, tedarikçilerin yüksek girdi talebine yanıt vermekte zorlanması nedeniyle tedarikçilerin teslimat süreleri belirgin bir şekilde uzadı. Buna bağlı olarak firmaların mevcut stoklarını kullanması ise girdi stoklarının azalmasına yol açtı. Üretimdeki iyileşmeyle beraber istihdam da üst üste ikinci ay arttı. Söz E konomik büyümenin öncü göstergesi olan imalat sanayi performansında en hızlı ve güvenilir referans kabul edilen İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat PMI (Satın Alma Yöneticileri Endeksi) anketinin Haziran 2023 dönemi sonuçları açıklandı. Eşik değer olan 50’nin üzerinde ölçülen tüm rakamların sektörde iyileşmeye işaret ettiği anket sonuçlarına göre, manşet PMI haziranda üst üste üçüncü ay 51,5 düzeyinde gerçekleşerek imalat sektöründe ılımlı iyileşmenin sürdüğüne işaret etti. Böylece faaliyet koşulları son 6 ay boyunca güçlendi. Son ankette öne çıkan olumlu gelişme, imalat sanayi üretiminin güçlü bir şekilde artması ve bu artışın önceki aya göre hızlanması oldu. Eğilim olarak dördüncü aya ulaşan büyüme aynı zamanda Temmuz 2021’den bu yana en yüksek hızda ölçüldü. Firmalar, talepteki iyileşmenin yanı sıra depremden sonra devam eden toparlanmanın ve seçim döneminin ardından ekonomik aktivitedeki canlanmanın da üretim artışında etkili olduğunu belirtti. Yeni siparişler üst üste 4. ay artmakla birlikte, hazirandaki artış ılımlı seyretti ve mevcut genişleme döneminin en düşük oranında kaydedildi. Anket katılımcıları, liradaki değer kayıplarının söz konusu yavaşlamada kısmen etkili olduğuna işaret etti. İSO TÜRKİYE İMALAT PMI HAZİRANDA 51,5 OLDU İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat PMI, haziranda üst üste üçüncü ay 51,5 düzeyinde gerçekleşerek imalat sektöründe ılımlı iyileşmenin sürdüğüne işaret etti. Böylece faaliyet koşulları son altı ay boyunca güçlendi. Son ankette öne çıkan olumlu gelişme, imalat sanayi üretiminin güçlü bir şekilde artması ve bu artışın önceki aya göre hızlanması oldu. Eğilim olarak dördüncü aya ulaşan büyüme, aynı zamanda Temmuz 2021’den bu yana en yüksek hızda ölçüldü. İSO SANAYİ 19 yeni siparişlerde iyileşme oldu. Bu eğilimin tek istisnası, tekstil ürünleri oldu. Yeni siparişlerde en hızlı artış gıda ürünlerinde, en belirgin yavaşlama ise giyim ve deri ürünleri sektöründe gerçekleşti. Dış talep koşullarındaki zayıflıklara bağlı olarak, takip edilen 10 sektörden sadece ikisi ihracatta büyüdü. Sektörlerin genelinde girdi maliyetleri enflasyonu artış kaydetti. Enflasyonda en belirgin hızlanma kimyasal, plastik ve kauçuk sektöründe gerçekleşirken, maliyetlerde en sert yükseliş ise makine ve metal ürünlerinde kaydedildi. Makine ve metal ürünleri, ikinci çeyrek sonunda satış fiyatlarının da en hızlı arttığı sektör oldu. Girdi maliyetlerindeki gelişmelerin yansıması olarak nihai ürün fiyatları enflasyonu da genele yayılı bir şekilde yükseldi. Satış fiyatlarındaki en yavaş artış metalik olmayan mineral ürünlerde ölçüldü. Takip edilen sektörlerin yarısında istihdam artışı görülürken, en güçlü artış kimyasal, plastik ve kauçuk ürünlerinde oldu. İstihdam düzeyini en yüksek oranda azaltan sektör ise yeni siparişlerin yavaşlama kaydettiği giyim ve deri ürünleri oldu. Satın alma faaliyetleri, sektörler arasında değişken eğilimler sergiledi. Girdi alımları, takip edilen 10 sektörün yarısında hızlanırken diğer yarısında ivme kaybetti. Tedarikçilerin teslim süreleri ise sektörlerin çoğunluğunda artış gösterdi. Teslimatlarda en uzun gecikmeler makine ve metal ürünlerinde gözlendi. konusu artış ılımlı düzeyde olmakla birlikte mayıs ayına göre hafif daha yüksek oranda kaydedildi. Buna rağmen birikmiş işler son üç ayda ikinci kez artış gösterdi. “İLK YARI OLUMLU GÖRÜNÜMLE TAMAMLANDI” İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat PMI anket verileri hakkında değerlendirmede bulunan S&P Global Market Intelligence Ekonomi Direktörü Andrew Harker, şunları söyledi: “Haziranda imalat sanayi üretimi güçlü bir performans sergiledi ve talep koşullarında devam eden iyileşmeye bağlı olarak sektör genelinde yılın ilk yarısı büyük ölçüde olumlu bir görünümle tamamlandı. Öte yandan liradaki değer kayıpları, hem yeni siparişlerdeki artışı sınırlaması hem de enflasyonist baskılarda son dönemde gözlenen gevşemeyi durdurması bakımından firmalar için zorlayıcı bir faktör oldu. Görece pozitif bir gelişme ise imalatçıların istihdam düzeyini ve satın alma faaliyetlerini genişletmeye devam etmesiydi. Bu durum, imalatçıların yılın ikinci yarısına yönelik beklentilerinde iyimserliği koruduklarına işaret ediyor.” ENFLASYONİST BASKILAR GÜÇLENDİ Yeni siparişlerin takip edilen 10 sektörden sadece üçünde artması, artan enflasyonist baskıların bazı sektörlerde talebi de etkilediğine işaret etti. Başta makine ve metal ürünleri olmak üzere bazı sektörler güçlü üretim artışları gerçekleştirdi. Toplam dört sektörde üretim genişlerken kara ve deniz taşıtlarında ise mayıs ayına göre yatay seyir izlendi. Böylece takip edilen sektörlerin yarısında üretim yavaşlama kaydetti. Haziranda üretimini artıran sektörlerden biri hariç tümünde 20 TEMMUZ 2023 MAKRO İstanbul Sanayi Odası Dünya İmalat PMI İ stanbul Sanayi Odası (İSO), dünyadaki Küresel İmalat Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) gelişmeleri ile ilgili Mayıs 2023 raporunu yayımladı. Küresel PMI, Mart ve Nisan’da olduğu gibi Mayıs’ta da 49,6 olarak ölçüldü. Endeks böylece üst üste 9 ay 50’nin altında kaldı. Son dört aydır kesintisiz artan üretimde büyüme, Mayıs’ta son 11 ayın en yüksek hızına ulaştı. Ancak bölgeler arasında yüksek ayrışma gözlendi. Asya’nın güçlü performansı, KÜRESEL PMI ENDEKSİ ÜST ÜSTE 9 AY 50’NİN ALTINDA KALDI Kuzey Amerika’daki yavaş büyümeyi ve Avrupa’daki daralmayı telafi etti. Ham maddeye erişimin kolaylaşması, üretim artışının sürmesinde etkili oldu. Tedarikçilerin teslim süreleri belirgin şekilde kısalmaya devam etti ve bu durum hem girdi maliyetlerinin hem de satış fiyatlarının yaklaşık üç yıldır ilk kez düşmesinde etkili oldu. Raporun ayrıntıları şu şekilde:22 TEMMUZ 2023 ve Hollanda’da imalat sanayi üretimi düşüş gösterdi. Bu eğilimi bozan ülke, güçlü seyreden turizm sektörünün yarattığı talebin etkisiyle imalat üretiminin arttığı Yunanistan oldu. BAE, SUUDİ ARABİSTAN VE KATAR’DA BELİRGİN İYİLEŞME Mayıs ayında Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Suudi Arabistan ve Katar’da ekonomik aktivite belirgin şekilde artmaya devam etti, ancak bu 3 ülkeden yalnızca Katar’da büyüme hız kazandı. Diğer Orta Doğu ülkelerine bakıldığında, Mısır ve Lübnan’da ekonomik aktivitenin Nisan ayına göre daha hafif daraldığı gözlendi. Asya’nın bazı bölgelerinde ekonomik büyüme güçlü seyretti. Japonya’da Ekim 2013’ten bu yana en hızlı üretim artışı kaydedilirken, Çin’de büyüme yaklaşık iki buçuk yılın en yüksek oranında gerçekleşti. Hindistan’da ekonomik aktivite, 2010 ortalarından bu yana en yüksek artışın yaşandığı Nisan ayına göre yatay seyretti. Üst üste dördüncü ay büyümenin gerçekleştiği Rusya’da ise ekonomik aktivite bir önceki anket dönemine göre ivme kaybetse de güçlü şekilde genişlemeyi sürdürdü. İstanbul Sanayi Odası Türkiye İhracat İklimi Endeksi hakkında değerlendirmede bulunan S&P Global Market Intelligence Ekonomi Direktörü Andrew Harker, şunları söyledi: “Türk imalatçılarının ihracat iklimi iyileşmeye devam etmekle birlikte birçok ülkede firmalar, imalat talebinin durgun kalması nedeniyle uluslararası pazarlarda hizmet firmalarından gelen güçlü talepten destek buldu. Mevcut iyileşmenin sürdürülebilmesi için ihracatçıların önümüzdeki aylarda daha dengeli dağılan bir büyüme görünümüne ihtiyacı olacak.” T ürkiye imalat sektörünün ana ihracat pazarlarındaki faaliyet koşullarını ölçen İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat Sektörü İhracat İklimi Endeksi’nin Mayıs 2023 dönemi sonuçları açıklandı. Endekste eşik değer olan 50’nin üzerinde ölçülen tüm rakamlar ihracat ikliminde iyileşmeye, 50’nin altındaki değerler ise bozulmaya işaret ediyor. Nisan ayında 53,1 olan İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat Sektörü İhracat İklimi Endeksi, mayıs ayında 52,3 olarak gerçekleşti. Endeks önceki aya göre hafif bir düşüş gösterse de Türk imalatçılarının ihracat talep koşullarında aylık bazda güçlü bir iyileşmeye işaret etti. Bu iyileşmenin şubat ayından bu yana en ılımlı düzeyde gerçekleşmiş olmasına rağmen Mayıs itibarıyla ihracat iklimi son dört ay boyunca güçlendi. ABD’DE İYİLEŞME VAR, AVRUPA PAZARI İVME KAYBETTİ Talep koşullarındaki iyileşmenin devam etmesine katkı sağlayan ana pazarlardan biri, ekonomik aktivitenin üst üste dördüncü ay arttığı ABD oldu. Bu ülkede büyüme bir yıldan daha uzun bir dönemin en yüksek hızında gerçekleşti. Avrupa’da üretim mayıs ayında genel olarak artış göstermekle beraber imalat sektöründeki zayıflığa bağlı olarak Fransa, Almanya, İrlanda, İtalya, İspanya ve Birleşik Krallık’ta ekonomik aktivite Nisan ayına göre daha düşük oranda arttı. PMI endekslerinin yalnızca imalat sanayi için mevcut olduğu Avrupa ülkelerinde, veriler sektörde talep yetersizliği olduğu yönünde sinyal verdi. Avusturya, Çek Cumhuriyeti, Polonya MAKRO İstanbul Sanayi Odası Türkiye İhracat İklimi Endeksi İHRACAT İKLİM ENDEKSİNDE İYİLEŞME 4 AYDIR DEVAM EDİYOR İSO Türkiye İmalat Sektörü İhracat İklimi Endeksi Mayıs ayında 52,3 olarak gerçekleşti. Endeks Nisan ayına göre hafif düşüş gösterse de üst üste 4’üncü ay, eşik değer olan 50’nin üzerinde kalarak ihracat iklimindeki iyileşmenin sürdüğüne işaret etti. İSO SANAYİ 23 ilişkin önemli bir referans olarak kabul ediliyor. 50 yılı aşkın süredir Türk sanayi sektörünün gelişimine ışık tutan araştırma, katılımcı kuruluşların yurtiçi ve yurtdışı tanıtımına da katkıda bulunuyor. Detaylı bilgi ve sorularınız için: İSO Ekonomik Araştırmalar ve Kurumsal Finans Şubesi E-posta: iso500@iso.org.tr İSO 500 anket girişi için https://iso500.com. tr/ISO500/Account/Login.aspx 1 968 yılından bu yana, her yıl titizlikle yapılan ve bu yıl 55’inci yaşını kutlayacak olan “İSO Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Araştırması”nın anket çalışmalarına başlandı. İSO, 6 Şubat 2023 tarihinde Türkiye sanayisinin önemli bir kesiminin de faaliyet gösterdiği 11 ilimizde yaşanan deprem felaketi sonrasında; bölgedeki sanayi şirketlerinin vergisel yükümlülüklerinin Ağustos ayına ertelenmesini de göz önünde bulundurarak, araştırma takvimini ileri bir tarihe ertelemişti. Bu bölgedeki firmalarımızın çalışmaya katılımını sağlayabilmek için 2022 yılı İSO 500 araştırmasının anket alım süreci, yapılan bu ertelemeye paralel olarak başlatılıyor. İSO 500 Büyük anketine katılabilme alt sınırı net üretimden satışlarda 500 milyon TL olarak tespit edildi. Büyüklük sıralamasında temel kriter olarak alınan net üretimden satışlar büyüklüğünün Kurumlar Vergisi Beyannamesi (E-beyanname) ile tutarlı olması gerekiyor. Söz konusu koşulları karşılayan ve 2022 yılı İSO 500 araştırmasına katılmak isteyen kuruluşların; www.iso500.org.tr adresinde yer alan “Anket Kullanıcı Girişi” uygulamasını kullanarak anket bilgilerini doldurmaları ve Kurumlar Vergisi Beyannamesini (E-beyanname); 1 Eylül 2023 tarihine kadar sisteme yüklemeleri gerekiyor. İstanbul Sanayi Odası tarafından 1968 yılından bu yana her yıl kamuoyuna sunulan “Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu (İSO 500)” araştırması, sanayimize ve ekonomimize 2022 YILI, İSO TÜRKİYE’NİN 500 BÜYÜK SANAYİ KURULUŞU ÇALIŞMALARI BAŞLADISANAYİ ÜRETİM ENDEKSİ’NDEN İKİNCİ ÇEYREĞE ZAYIF BAŞLANGIÇ MAKRO GÜNDEM 24 TEMMUZ 2023 yine Mart’taki toparlanmayı takiben ikinci çeyrek başında yüzde 0,6’lık hafif bir küçülme kaydederken, aynı dönemde sermaye malı üretimi de yüzde 0,7 düşüş gösterdi. Aylık bazda üretimin arttığı tek grup yüzde 0,3 ile enerji oldu. DIŞ TALEP KOŞULLARINDA ZAYIFLIK SÜRÜYOR Yılın birinci çeyreğinde yüzde 0,7’lik zayıf bir artış sergileyen imalat sanayi üretimi, Nisan’da bir önceki aya göre yüzde 1 küçüldü. İmalat sanayini oluşturan 24 alt koldan 17’sinde üretimin aylık bazda azalması, Nisan’da yavaşlama eğiliminin genele yayılı nitelikte olduğunu gösterdi. Otomotiv (-yüzde 1,3), ana metal (-yüzde 1,4), gıda (-yüzde 0,8), giyim (-yüzde 2,6) gibi sektörlerdeki gerçekleşmeler, imalat sanayi üretimindeki azalışta zayıf 2 023’ün ilk çeyreğinde bir önceki döneme göre yüzde 0,4 artan mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış toplam sanayi üretimi, Nisan ayında yüzde 0,9 daralarak ikinci çeyreğe zayıf bir başlangıç yaptı. Üç aylık ortalamalar ile bakıldığında, Mart’ta yüzde 0,5 artış gösteren toplam üretim Nisan’da yüzde 0,4 daralmaya dönerek zayıflayan bir trende işaret etti. Takvim etkisinden arındırılmış veriler ise sanayi üretiminde yıllık bazda yüzde 1,2’lik küçülme gösterdi. Bloomberg anketine katılan ekonomistlerin ortalama beklentileri, sanayi üretiminde aylık yüzde 0,6, yıllık olarak ise yüzde 0,8’lik artış olması yönündeydi. Bu anlamda her iki veri de tahminlerin oldukça altında gerçekleşti. Mal grupları bazında bakıldığında, bir önceki aya göre Mart’ta yüzde 8,1’lik güçlü artışın ardından Nisan’da yüzde 4,5 daralma gösteren dayanıklı tüketim malı imalatı, sanayi genelindeki zayıflıkta belirleyici oldu. Dayanıksız tüketim malı imalatında ise üretim kaybı yüzde 1,5 düzeyinde gerçekleşti. Ara malı üretimi Mart’taki toparlanmanın ardından üretim aylık yüzde 0,9, yıllık yüzde 1,2 düşüşle ikinci çeyreğe zayıf başladı. Aylık bazdaki düşüşte temel etken, dayanıklı tüketim malları üretimindeki yüzde 4,5’lik sert daralma oldu. Otomotiv, ana metal, gıda, giyim eşyası üretimindeki düşüşler dış talepteki durağanlığın etkilerini yansıtıyor. Kurlardaki artışın ihracat ve maliyetlere etkisi ile yeni dönemin ekonomi politikaları yakından izlenecek.İSO SANAYİ 25 Kaynak: TÜİK dış talep koşullarının etkili olmayı sürdürdüğünü gösterirken, veriler iç talepte de soğuma sinyalleri verdi. Nisan’da aylık yüzde 4,2 daralan metalik olmayan mineral ürünler imalatı, -0,3 puan ile imalat sanayi üretimine en fazla negatif katkı yapan sektör oldu. Diğer ulaşım araçlarının imalatı da Mart’taki aylık yüzde 51,4’lük belirgin artışı takiben Nisan’da yüzde 4,6 düşüş gösterdi ve imalat sanayi büyüme hızını 0,2 puan aşağı çekti. Mart’taki yüzde 11,3’lük toparlanmanın ardından tekstil ürünleri imalatı Nisan’da da yüzde 1,9 arttı ve bir süredir yavaşlama eğiliminde olan sektörde iyileşme sinyallerini güçlendirdi. Döviz kurlarında Mayıs ayında yeniden başlayan ve seçim sonrasında hızlanan yükseliş eğiliminin sektörün üretim ve ihracatına yansıması önümüzdeki aylarda yakından izlenecek. HEM İÇ HEM DE DIŞ TALEPTE SİNYAL ZAYIF Özetle, Nisan verileri, piyasa beklentilerinin ve öncü göstergelerin aksine sanayi üretiminin ikinci çeyreğe zayıf bir başlangıç yaptığını gösterdi. Veri, dış talep desteğinde zayıflığın devam ettiğini göstermekle beraber, iç talepte de gevşeme sinyalleri içeriyor. Önümüzdeki döneme bakıldığında Mayıs ayına ilişkin PMI, reel kesim güven endeksi, imalat sanayi kapasite kullanım oranı gibi öncü göstergeler, ikinci çeyreğin devamında toparlanma eğilimine işaret etti. Öte yandan, küresel görünüm dış talep koşulları açısından sanayi sektörüne belirgin bir iyimserlik sağlamıyor. Zira en önemli ihracat pazarımız olan Avrupa’da imalat sanayi aktivitesi (Almanya başta olmak üzere) belirgin bir yavaşlama içerisindeyken, devam eden parasal sıkılaşmanın tüketim malları talebini baskıladığı da görülüyor. Yurtiçi talep açısından ise tüketici kredi faizlerindeki yükseliş eğilimi olumsuz bir etken olarak öne çıkıyor. Diğer taraftan, EYT kaynaklı olarak hanehalkına sağlanan nakit akışı ise tüketim malı talebini güçlendiren bir faktör olarak öne çıkıyor. Bunun yanı sıra, deprem bölgesindeki ekonomik toparlanma ve yeniden inşa faaliyetleri de iç talep koşulları açısından destekleyici olacaktır. 26 TEMMUZ 2023 KAPAK MeclisİSO’nun Haziran Ayı Meclis toplantısına konuk olan T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, “Milli Teknoloji Hamlesi ile ülkemizin dünyanın en büyük ilk 10 ekonomisinden biri olmasını istiyoruz. Bunun için, akıllı ulaşımdan uzay alanına, enerjiden sağlığa pek çok alanda adımlarımız sıkılaşacak. Önümüzdeki dönemde, paradigma değişimlerine doğru zamanda odaklanan, katma değer odaklı bakış açısı içeren bir yaklaşımı farklı teknoloji alanlarında uygulayacağız. Bu doğrultuda; TOGG vizyonumuz değerinde farklı alanlarda en az 12 yeni milli teknoloji girişimi çıkarmayı amaçlıyoruz” dedi. EN AZ 12 YENİ MİLLİ TEKNOLOJİ GİRİŞİMİ ÇIKARMAYI PLANLIYORUZ” FARKLI ALANLARDA T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır: İ stanbul Sanayi Odası (İSO) Meclis Başkanı Ender Yılmaz başkanlığında düzenlenen ve açılış konuşmasını İSO Başkanı Erdal Bahçıvan’ın yaptığı Haziran ayı meclis toplantısına T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, konuk oldu. Konuşmasında Türkiye’nin son yıllarda teknoloji alanında gerçekleştirdiği projelerden bahseden Bakan Kacır, “Milli Teknoloji Hamlesi ile ülkemizin dünyanın en büyük ilk 10 ekonomisinden biri olmasını istiyoruz. Bunun için, akıllı ulaşımdan uzay alanına, enerjiden sağlığa pek çok alanda adımlarımız sıkılaşacak. Önümüzdeki dönemde, ülkemizi Lider Milli Teknoloji Girişimlerinde en az 12 TOGG ile tanıştırabiliriz” diye konuştu. Bakan Kacır, konuşmasının başında İSO’nun ülkemizde üretim temelli kalkınmanın savunucusu olduğunu belirterek, bu çatı altında; geçmiş yıllarda da, ‘yalnızca İstanbul’u değil tüm Türkiye’yi sanayide nasıl daha ileri noktalara taşırız’ sorusuna hep birlikte cevap aradıklarını söyledi. Önümüzdeki dönemde Türkiye Yüzyılı’nı inşa etmek adına sanayicilerle yakın temaslarını sürdüreceklerini belirten Bakan Kacır, “Yeni Kabinemizin kuruluşunun ardından Odamızın Yönetim Kurulu Başkanı sayın Erdal Bahçıvan benimle hemen irtibata geçti. Kendileri ilk Meclis toplantısına bizleri de davet etti. Gerek geçmişin muhasebesini yapmak gerek de önümüzdeki dönem için Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı olarak vizyonumuzu sizlerle paylaşmak, aynı zamanda bu vizyonu somut program ve projelere dönüştürmek üzere seve seve kabul ettim. İnanıyorum ki bu toplantı hem sizler için hem de bizler için verimli geçecek ve sanayimizin istikametinin tayininde önemli bir kilometre taşı olacak” diye konuştu. İSO SANAYİ 27Next >