< Previous78 EYLÜL 2023 RESMÎ GAZETE’DE GEÇEN AY RESMÎ GAZETE |2 AĞUSTOS 2023 ÇARŞAMBA / SAYI: 32267 Geri Kazanım Katılım Payı Tutarlarının Tespit Edilmesi Hakkında Karar 02.08.2023 tarih 32267 sayılı Resmî Gazete ‘de “Bazı Ürünlerden Tahsil Edilecek Geri Kazanım Katılım Payı Tutarlarının, 1/8/2023 Tarihinden İtibaren Geçerli Olmak Üzere Tespit Edilmesi Hakkında Karar (Karar Sayısı: 7449)” yayımlanmıştır. Kararın ekli listesinde yer alan ürünlerden tahsil edilecek geri kazanım katılım payı tutarlarının 01.08.2023 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere aynı listede belirtildiği şekilde tespit edilmesine karar verilmiştir. RESMÎ GAZETE |8 AĞUSTOS 2023 SALI / SAYI: 32273 Bazı Ürünlerin İthalatında Ek Mali Yükümlülük Uygulanmasına Dair Karar 08.08.2023 tarihli ve 32273 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı ile gümrük tarife istatistik pozisyonu (GTİP) 7113.19.00.00.11, 7113.19.00.00.12, 7113.20.00.00.00, 7114.19.00.00.11, 7114.20.00.00.00 ve 7115.90.00.00.21 olan çeşitli mücevherci ve kuyumcu eşyalarının ithalatına %20 oranında ek mali yükümlülük getirilmiştir.RESMÎ GAZETE’DE GEÇEN AY RESMÎ GAZETE |9 AĞUSTOS 2023 ÇARŞAMBA / SAYI: 32274 Mücbir Sebep Halinin Uzatıldığı Bölgelerde Yapılandırma Kapsamındaki Başvuru ve Ödeme Tarihleri Açıklandı Hazine ve Maliye Bakanlığı (Gelir İdaresi Başkanlığı) yayınlanan “Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair 7440 Sayılı Kanun Genel Tebliği (Seri No: 4)” ile, deprem nedeniyle mücbir sebep hali 30 Kasım 2023’e kadar uzatılması uygun görülen Adıyaman, Hatay, Kahramanmaraş ve Malatya illeri ile Gaziantep ilinin İslahiye ve Nurdağı ilçelerinde kayıtlı mükelleflerin 7440 sayılı Kanun kapsamında yapılacak başvuru, beyan ve taksit ödemelerinin tarihleri düzenlenmiştir. RESMÎ GAZETE |16 AĞUSTOS 2023 ÇARŞAMBA / SAYI: 32281 Dış Ticarette Teknik Düzenlemeler Yönetmeliği 16.08.2023 tarihli ve 32281 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yönetmelik ile dış ticarete konu ürünlerin güvenli ve ilgili teknik düzenlemelere uygun olmasını sağlamak; bu çerçevede ilgili teknik mevzuatın dış ticarete uyarlanması, uygulanması, ithalatta ve ihracatta denetim yapılması veya yaptırılması, denetim yapacak kuruluşların tespiti ile teknik düzenlemesine uygun veya güvenli olmayan ürünlerin ithalat ve ihracatının önlenmesine ilişkin yapılacak işlemlere dair usul ve esaslar belirlenmiştir.. 80 EYLÜL 2023RESMÎ GAZETE’DE GEÇEN AY RESMÎ GAZETE |20 AĞUSTOS 2023 PAZAR / SAYI: 32285 Merkez Bankası, KKM’den Standart TL Mevduata Geçişe Yönelik Yeni Tedbirler Açıkladırar 02. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından yayımlanan “Menkul Kıymet Tesisi Hakkında Tebliğde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Sayı: 2023/20)” ile bankalara, vadesi gelen kur korumalı mevduat (KKM) hesaplarını standart TL mevduata dönüştürme hedefi getirilmiştir. Bu kapsamda, kur koruma desteği sağlanan hesaplardan vadesi gelenlerin TL mevduat/katılma hesabına geçiş oranı yüzde 50’nin altında kalan bankalar, eksik kalan tutar kadar menkul kıymeti bloke olarak tesis edecektir. Merkez Bankası tarafından kur/fiyat koruma desteği sağlanan gerçek kişilere ait hesaplardan vadesi gelenlerin TL vadeli/mevduat katılma hesabına geçiş oranının yüzde 5’in altında olması halinde ise eksik kalan tutar kadar menkul kıymet bloke olarak tesis edilecektir. Döviz Mevduatlarda Zorunlu Karşılık Oranları Artırıldı TCMB tarafından yayımlanan “Zorunlu Karşılıklar Hakkında Tebliğ (Sayı: 2013/15)’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Sayı: 2023/21)” ile yabancı para yükümlülükler için zorunlu karşılık oranları aşağıdaki şekilde güncellenmiştir. Döviz ve Altından KKM’ye Geçiş İçin Mevduatların Hesapta Bulunma Tarihleri Güncellend i TCMB tarafından yayımlanan “Türk Lirası Mevduat ve Katılma Hesaplarına Dönüşümün Desteklenmesi Hakkında Tebliğ (Sayı: 2021/14)’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Sayı: 2023/22)” ile, Türk lirasına dönüşümün desteklenmesi kapsamında yer alan ABD doları, Euro ve İngiliz sterlini cinsi döviz tevdiat hesabı ve katılım fonu bakiyelerinin hesapta bulunma tarihi 30/6/2023 olarak güncellenmiştir. Yine TCMB’nin yayımladığı “Altın Hesaplarından Türk Lirası Mevduat ve Katılma Hesaplarına Dönüşümün Desteklenmesi Hakkında Tebliğ (Sayı: 2021/16)’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Sayı: 2023/23)” ile TL’ye dönüşümün desteklenmesi kapsamında altın hesaplarının bankada bulunma tarihleri ise yurt içi yerleşik gerçek kişiler için 30/6/2023, yurt içi yerleşik tüzel kişiler için ise 31/12/2021 olarak belirlenmiştir. Mevduat/katılım fonu (yurt dışı bankalar mevduat/katılım fonu kıymetli maden depo hesapları hariç) a) Vadesiz, ihbarlı ve 1 aya kadar vadeli %29 b) 3 aya kadar, 6 aya kadar ve 1 yıla kadar vadeli %25 c) 1 yıl ve 1 yıldan uzun vadeli %19 Kıymetli maden depo hesapları a) Vadesiz, ihbarlı, f aya kadar, 3 aya kadar, 6 aya kadar ve 1 yıla kadar vadel %26 b) 1 yıl ve 1 yıldan uzan vadeli %22 Müstakrizlerin fonları %25 Diğer yükümlülükler (yurt dışı bankalar mevduatı/katılım fonu dahil) a) 1 yıla kadar (1 yıl dahil) vadeli %21 b) 2 yıla kadar (2 yıl dahil) vadeli %16 c) 3 yıla kadar (3 yıl dahil) vadeli %11 ç) 5 yıla kadar (5 yıl dahil) vadeli %7 d) 5 yıldan uzun vadeli %5 82 EYLÜL 2023İSO SANAYİ 83 RESMÎ GAZETE |22 AĞUSTOS 2023 SALI / SAYI: 32287 Olağanüstü Hal Kapsamında Enerji Tüketim Bedellerinin Terkinine İlişkin Usul Ve Esaslar Hakkında Tebliğde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ 22.082023 tarih 32287 sayılı Resmî Gazete’de Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından “Olağanüstü Hal Kapsamında Enerji Tüketim Bedellerinin Terkinine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ” yayınlanmıştır. 25/5/2023 tarihli ve 32201 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Olağanüstü Hal Kapsamında Enerji Tüketim Bedellerinin Terkinine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğin 8 inci maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen 90 gün başvuru süresi, 01.11.2023 tarihine kadar olarak değiştirilmiştir. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu Kurul Kararı (Karar No: 12022) 22.08.2023 tarihli Resmî Gazete’de Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından 12022 numaralı kararda afet bölgesi ilan edilen şehirlerde orta hasarlı ve ağır hasarlı yapılar ile yıkılmış ve yıkılacak yapılar için, 9 Mayıs 2023 tarihinden başlamak üzere 31 Ağustos 2024’e kadar Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliği’nin Tüketim Tesisleri başlıklı 28’inci maddesinin 8 ve 9’uncu fıkralarının uygulanmamasına karar verilmiştir. Bu fıkralar, kabulü tamamlanarak işletmeye alınan üretim tesislerine yönelik olarak tüketim için yapılan anlaşma veya sözleşmenin geçersiz hale gelmesi, sözleşme gücünün düşmesi veya üretim tesisi ile ilişkilendirilen tüketim tesisi veya tesislerinde mücbir sebep halleri hariç elektrik tüketimi olmaması durumlarında üretilen elektriğin YEKDEM’e bedelsiz katkı olarak kabul edileceğine dair hükümler içermektedir.T emmuz ayında tüketici fiyat endeksi (TÜFE) aylık bazda yüzde 9,1’lik beklentilerin hafif üzerinde yüzde 9,49 olarak açıklandı. Veri, 2003 başlangıçlı seride bugüne kadar görülmüş en yüksek temmuz enflasyonu (ikinci en yüksek: 2022 Temmuz, yüzde 2,37) oldu. Böylece Haziranda yüzde 38,21’lik olan yıllık TÜFE enflasyonu temmuzda yüzde 47,83’e çıkarak Ekim 2022’den bu yana ilk kez artışa geçti. Yılın ilk 7 ayında kümülatif enflasyon yüzde 31,14 olurken bu rakam 2022’nin ardından (yüzde 45,72) en yüksek ikinci Ocak-Temmuz dönemi enflasyonu olarak kayda geçti. Kur, vergi ve ücret artışlarının devam eden etkilerine bağlı olarak fiyat artışlarının genele yayılı olduğu ve tüm ana grupların manşet enflasyona geçen yılın ayına göre daha yüksek katkılar yaptığı görüldü. Temmuzda aylık enflasyona en yüksek katkılar 2,77 puan ile “ulaştırma”, 2,1 puan ile “gıda ve alkolsüz içecekler” ve 1,1 puan ile “lokanta ve oteller” grubundan geldi. ÇEKİRDEK GÖSTERGELERDE BOZULMA SÜRDÜ Temmuzda olumlu mevsimsel koşullara karşın, döviz kuru ve emtia fiyatlarındaki yükseliş ve Aylık TÜFE enflasyonu yüzde 9,49 ile temmuz rekoru kırdı, yıllık enflasyon yükselişe geçerek yüzde 47,83 oldu. Yİ-ÜFE enflasyonu, devam eden kur artışının etkisiyle aylık yüzde 8,23 olurken yıllık bazda yüzde 44,50’ye yükseldi. Kur, vergi ve ücret artışlarına bağlı olarak enflasyonda yükselişin önümüzdeki aylarda da sürmesi bekleniyor. MAKRO GÖSTERGELER 84 EYLÜL 2023 ulaştırma maliyetlerindeki artışın etkileriyle gıda ve alkolsüz içecek fiyatları aylık yüzde 7,71 arttı, böylece grubun yıllık enflasyonu yüzde 53,92’den yüzde 60,72’ye yükseldi. TÜFE’nin enerji kaleminde ise akaryakıt fiyatlarının etkisiyle aylık bazda yüzde 12,73 artış yaşandı. Yıllık enerji enflasyonu, azalarak da olsa devam eden olumlu baz etkisi sayesinde negatif bölgede kaldı, ancak -yüzde 16,52’den -yüzde 2,86’ya yükseldi. “Temel mallar” grubunda temmuz enflasyonu aylık yüzde 9,4 olurken yıllık enflasyon yüzde 36,69’dan yüzde 44,25’e yükseldi. Hizmetlerde ise katılık artarak sürdü. Fiyatlar temmuzda yüzde 9,81 arttı, bu gelişme haziranda yüzde 59,45 olan yıllık hizmet enflasyonunu temmuzda rekor seviye olan yüzde 69,65’e taşıdı. Temel mallar ile özellikle hizmetlerdeki fiyat hareketlerine bağlı olarak çekirdek göstergelerde bozulma sürdü. En çok takip edilen C endeksi, aylık yüzde 9,61 ile sert bir artış gösterdi, böylece yıllık çekirdek enflasyon 56,09’a tırmandı. ÜRETİCİ FİYATLARINDA SON 9 AYIN EN YÜKSEK AYLIK ARTIŞI Kur artışlarının devam eden etkilerine bağlı olarak temmuzda yurtiçi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) hazirandaki yüzde 6,5’lik yükselişin ardından temmuzda da yüzde 8,23 arttı, böylece yıllık üretici enflasyonu düşüş eğilimini sonlandırarak yüzde 44,50’ye yükseldi. Detaylar incelendiğinde, haziranda aylık yüzde 12,54 artan elektrik-gaz sektörü fiyatlarının temmuzda yüzde 5,5 gerileyerek manşet Yİ-ÜFE’deki artışı sınırladığı görüldü. Aylık üretici enflasyonu imalat sanayide yüzde 9,26 olurken, artışlar özellikle ücret zamlarına bağlı olarak emek-yoğun endüstrilerde ve emtia fiyatlarına duyarlı rafine petrol ürünleri gibi sektörlerde daha yüksek gerçekleşti. Özetle, kur, vergi ve ücret artışı gibi maliyet unsurlarının yanı sıra talep kaynaklı faktörlerin de etkisiyle yıllık enflasyon temmuz itibarıyla yeniden yükselmeye başladı. Aynı etkenlere bağlı olarak yükselişin önümüzdeki dönemde de sürmesi yüksek bir olasılık. Mevsimsel etkilerden arındırılmış veriler de enflasyonun ana eğiliminde yükselişe işaret etti. 27 Temmuz’da yayınlanan Enflasyon Raporu’nda yer alan TCMB projeksiyonları, enflasyonda yüzde 58’lik 2023 sonu tahmini ile birlikte 2024’ün ikinci çeyreğinde yüzde 60 civarında bir zirve öngördü. Devam eden faiz artırımlarına ek olarak kredi piyasasındaki sıkılaştırıcı makro-ihtiyati tedbirlerin iç talepte yavaşlama yoluyla etkilerini kademeli şekilde göstermesi bekleniyor. Son olarak, küresel enflasyonda sıkı para politikası ve yavaşlayan aktiviteye bağlı olarak düşüş sürmekle birlikte yakın dönemdeki gelişmeler, artan jeopolitik belirsizlik nedeniyle gıda başta olmak üzere emtia fiyatlarında yukarı yönlü risklerin artabileceğini gösteriyor. İSO SANAYİ 85 Kaynak: TÜİKM evsimsel etkilerden arındırılmış verilere göre 2023 yılı ikinci çeyreğinde işgücü bir önceki çeyreğe göre 80 bin kişi arttı. Aynı dönemde istihdamın 151 bin kişi ile daha güçlü artması sonucu, işsiz sayısı 73 bin kişi azalarak 3 milyon 400 bin kişiye düştü. Böylece işsizlik oranı 0,3 puan düşüşle yüzde 9,7’ye gerileyerek 2014 ilk çeyreğinden bu yana en düşük düzeyde yer aldı. Öte yandan ilgili dönemde en geniş tanımlı işsizlik oranı olan atıl iş gücü oranının yüzde 22,5’ten yüzde 23,5’e yükselmesi, iş gücü piyasasındaki iyileşmenin niteliğine ilişkin soru işareti oluşturdu. İlk çeyrekte iş gücüne katılım oranı yüzde 53,4’lük seviyede değişim göstermezken, istihdam oranı 0,1 puan iyileşme ile yüzde 48,2’ye yükseldi. Rakam, pandemi öncesi seviyelere göre 3 puana yakın bir artışa karşılık geldi. İSTİHDAM ARTIŞINDA HİZMETLER BELİRLEYİCİ OLDU 2023 ikinci çeyreğinde tarım istihdamı bir önceki çeyreğe göre 10 bin kişi arttı. Tarım dışı Bu yılın ikinci çeyreğinde istihdamın iş gücünden daha fazla artmasına bağlı olarak işsiz sayısı azaldı. İşsizlik oranı ilk çeyreğe göre 0,3 puan azalarak 9 yıldan uzun sürenin en düşük düzeyi olan yüzde 9,7’ye geriledi. Diğer yandan geniş tanımlı işsizlikteki artış eğilimi, iyileşmenin sağlığına ilişkin soru işaretleri yaratıyor. Talep kısıtlayıcı önlemler iş gücü piyasası üzerinde baskı yaratacak olsa da bunun sınırlı olması bekleniyor. MAKRO GÖSTERGELER 86 EYLÜL 2023 istihdamdaki 141 bin kişilik artışta ise hizmetler sektöründe gerçekleşen 121 bin kişilik artış belirleyici oldu. Aynı dönemde istihdam inşaatta 28 bin kişi artarken, sanayide ise 8 bin kişi ile hafif de olsa azaldı. Böylece 6 milyon 828 bin kişiye gerileyen sanayi istihdamının toplam istihdamdaki payı Nisan- Haziran döneminde 0,1 puanlık hafif bir düşüşle yüzde 21,7 oldu. 2023 ikinci çeyreğinde erkeklerde iş gücüne katılan nüfus 40 bin kişi azalırken, istihdam 47 bin kişi arttı. Kadınlarda ise iş gücü 119 bin, istihdam ise 104 bin kişilik genişleme kaydetti. Böylece işsizlik oranı erkeklerde yüzde 8,2’den yüzde 7,8’e gerilerken, kadınlarda yüzde 13,4’te yatay kaldı. İkinci çeyrekte iş gücüne katılma oranı erkeklerde yüzde 71,5’ten yüzde 71,2’ye gerilerken, kadınlarda yüzde 35,7’den yüzde 36’ya yükseldi. Kadın işgücüne katılım oranı 2005’e uzanan serinin rekor düzeyinde olmasına rağmen OECD ortalamasının (yüzde 66 civarı) çok altında gerçekleşti. İkinci çeyrekte istihdam oranı erkeklerde yüzde 65,7’de yatay kalırken, kadınlarda yüzde 30,9’dan yüzde 31,1’e yükseldi. Buna karşılık atıl iş gücü oranı ise erkeklerde yüzde 16,4’ten yüzde 19,2’ye, kadınlarda ise yüzde 29,8’den yüzde 31,1’e çıkarak her ikisinde de 2021’in ikinci çeyreğinden bu yana en yüksek seviyesine ulaştı. GENÇ İŞSİZLİK ORANI GERİLEDİ 2023 ikinci çeyreğinde genç (15-24 yaş arası) işgücü, bir önceki döneme göre 29 bin kişilik daralma kaydetti. Buna karşılık genç istihdamının 42 bin kişi artması genç işsiz sayısını 71 bin kişi azalttı. Böylece genç işsizlik oranı yüzde 19,5’ten yüzde 18,3’e indi. İkinci çeyrekte istihdamdaki 42 bin kişilik artışın 11 bini erkeklerden, 32 bini ise kadınlardan oluştu. Böylece genç işsizlik oranı kadınlarda yüzde 26,8’den yüzde 24,1’e, erkeklerde ise yüze 15,5’ten yüzde 15,1’e geriledi. Bir diğer olumlu gelişme de ilk çeyreğe göre “Ne eğitimde ne istihdamda” olan genç sayısının 230 bin kişilik düşüşle 2 milyon 465 bine, oran olarak ise 1,5 puan düşüşle yüzde 20,8’e gerilemesi oldu. Özetle, 2023 yılı ikinci çeyreğinde gerek işgücüne katılım gerekse de istihdam oranı yükseldi, işsizlik oranı ise yüzde 9,7 ile uzun bir zamanın ardından tek haneli düzeye geriledi. Öte yandan yarı-zamanlı çalışanlar ile iş bulma ümidi olmayanlar gibi “potansiyel işgücü”nü de hesaplamalara katan geniş tanımlı işsizlik oranındaki yükseliş, toparlanmanın gücüne ilişkin soru işaretleri oluşturdu. Yıl ortalarından itibaren uygulanmakta olan talep kısıtlayıcı parasal ve mali önlemlerin ekonomik aktivite ve dolayısıyla istihdam piyasası üzerindeki baskısı önümüzdeki dönemde hissedilecek. Yine de ekonomi politikalarında büyümenin önceliğini koruyor olması ve yaklaşan seçimler nedeniyle bu baskının sınırlı ölçüde kalacağı değerlendiriliyor. İSO SANAYİ 87 Kaynak: TÜİKNext >