Avrupa Birliği Yeşil Mutabakatı
1 Aralık 2019 tarihli “Avrupa Yeşil Mutabakatı – EU Green Deal”, iklim ve çevreyle ilgili zorluklarla mücadele konusunda Avrupa Birliği’nin (AB) önceki taahhütlerini daha geniş ve daha etkili bir şekilde yeniden düzenlemeyi amaçlayan bir yol haritasıdır. Doğal kaynak tüketimi azaltılırken ekonomik büyümenin sağlanması (decouple) ve 2050’de sera gazlarının net emisyon değerinin sıfırlanması (karbon nötr) hedeflerine ulaşmak için yeni stratejiler belirlenecektir.
AB, özellikle sera gazlarının azaltılmasının büyük çaba gerektirmesi sebebiyle, büyük kamu yatırımları ve özel sermayeyi iklim ve çevresel eylemlere yönlendirmek için birtakım aksiyonlar alacaktır.
Mutabakatın bir diğer önemli boyutu ise, çevresel problemleri AB’nin tek başına çözemeyeceğinden hareketle AB’nin işbirliği içinde olduğu ülkelerden de bu kurallara uymasını bekleyecek olmasıdır.
Sürdürülebilir bir Gelecek için AB Ekonomisinde Nasıl Bir Dönüşüm Yaşanacak?
2030-2050 için AB İklim Hedefi
1990-2018 arasında AB ekonomisi %61 büyürken sera gazları %23 azaltılabilmiştir. Mevcut politikalarla devam edilmesi durumunda 2050’ye kadar ancak %60’lık bir azaltım sağlanabilecektir.
AB 2050’de karbon nötr olabilmek adına “AB İklim Yasası” hazırlamaktadır. AB Emisyon Ticaret Sistemi’nin kapsadığı sektörler artırılacaktır. Etkili bir karbon fiyatlaması yeni politik reformlarla mümkün olacaktır. Çevresel konular üzerine yoğunlaşarak Enerjinin Vergilendirilmesi Direktifinde revizyon gerçekleştirilecektir.
Karbon kaçağının önlenmesi noktasında “Sınırda Karbon Düzenlemesi” çalışmaları yürütülmektedir. Karbon kaçağı, daha sıkı çevre koruma maliyetlerine katlanması gerekecek AB endüstrisinin AB dışına çıkması veya çevre koruma hassasiyeti olmayan ülkelerde üretilen ürünlerin AB’ne ithal edilmesi anlamına gelmektedir.
Temiz, Uygun Maliyetli ve Güvenli Enerji Tedariki
AB’nin sera gazı emisyonlarının %75’inden fazlası; ekonomik sektörlerdeki enerji üretimi ve kullanımından kaynaklanmaktadır. Enerji verimliliği ve yenilenebilir enerjiye öncelik verilecek, kömürden enerji üretiminden hızla çıkış sağlanacaktır.
Temiz ve Döngüsel Ekonomi için Endüstrinin Harekete Geçirilmesi
1970’den 2017’ye kadar küresel hammadde çıkarma ihtiyacı üç kat artmıştır. Sera gazlarının yarısı, biyoçeşitlilikteki kaybın ve su stresinin %90’u doğal kaynakların çıkarılması ile malzeme, gıda ve yakıtların işlenmesinden kaynaklanmaktadır. Düşük karbonlu teknolojiler, sürdürülebilir ürün ve hizmetler için küresel pazar büyük bir potansiyele sahiptir.
AB Yeni Sanayi Stratejisinde, “yeşil ve dijital dönüşüm” ikiz bir dönüşüm olarak ele alınmaktadır. Sanayi stratejisiyle birlikte, yeni bir döngüsel ekonomi eylem planı, AB ekonomisinin modernize edilmesine ve yerel ve küresel düzeyde döngüsel ekonominin fırsatlarından yararlanılmasına yardımcı olacaktır.
Döngüsel ekonomi eylem planı, tüm ürünlerin ortak bir metodoloji ve ilkelere dayalı döngüsel tasarımını desteklemek için bir "sürdürülebilir ürünler" politikası içerecektir. Geri dönüştürmeden önce malzemeleri azaltmaya ve yeniden kullanmaya öncelik verecektir. Çevreye zararlı ürünlerin AB pazarına girmesini önlemek için asgari gereklilikler belirlenecektir.
Komisyon, 2030 yılına kadar AB pazarındaki tüm ambalajların ekonomik olarak uygun bir şekilde yeniden kullanılabilir veya geri dönüştürülebilir olmasını sağlamak için gereklilikleri ortaya koyacak, biyolojik olarak parçalanabilir ve biyo bazlı plastikler için düzenleyici çerçeve geliştirecek ve tek kullanımlık plastikler için önlemler uygulayacaktır.
Özellikle elektronik ürünlerin daha uzun süreli kullanımı konusunda, onarım hakkı için tüketicilerin yeniden kullanabilir, dayanıklı ve onarabilir ürünleri seçebilmelerine imkan tanımak üzere işletmeler teşvik edilecektir. Ürünlerinin yeşil-çevreci olduğunu iddia eden firmalar bunu standart bir metot ile kanıtlayacaktır.
Enerji ve Kaynak Verimli İnşaat ve Renavasyon
Binalar tüketilen enerjinin% 40'ını oluşturmaktadır. Bugün, Üye Devletlerde bina stoğunun yıllık yenilenme oranı % 0,4 ila% 1,2 arasında değişmektedir. AB’nin enerji verimliliği ve iklim hedeflerine ulaşmak için bu oranın en az ikiye katlanması gerekecektir. Enerji verimliliği ve maliyet etkinliğin üstesinden gelmek için, AB ve Üye Devletlerin, kamu ve özel binalarda bir “renavasyon dalgası” başlatmaları gerekmektedir.
Sürdürülebilir ve Akıllı Ulaşıma Geçişin Hızlandırılması
Karbon nötr Avrupa için, emisyonların dörtte birinden sorumlu ulaştırma sektöründe emisyonların %90’nın 2050’ye kadar azaltılması gerekmektedir. Multimodal taşımacılığı ulaştırma sisteminde karbon azaltım hedefine yardımcı olacaktır. Öncelikli olarak, bugün karayolu ile taşınan iç yük taşımacılığının %75'inin önemli bir kısmının demiryolları ve iç su yollarına kayması sağlanacaktır. Fosil yakıt sübvansiyonlarının sona ermesi gerekmektedir. Enerjinin Vergilendirilmesi Direktifi revizyonu bağlamında, Komisyon, havacılık ve denizcilik yakıtları dahil olmak üzere mevcut vergi muafiyetlerinin nasıl kapatılacağını yakından inceleyecektir. Havayollarına ücretsiz olarak tahsis edilen AB Emisyon Ticaret Sistemi tahsisatlarının azaltması ve denizcilik sektörünün sisteme dahil edilmesi gündemdedir. 2025 yılına kadar, Avrupa yollarında bulunması beklenen 13 milyon sıfır ve düşük emisyonlu araç için yaklaşık 1 milyon şarj ve yakıt ikmal istasyonuna ihtiyaç duyulmaktadır.
"Çiftlikten Sofraya": Adil, Sağlıklı ve Çevre Dostu Bir Gıda Sisteminin Tasarlanması
Gübre ve antibiyotik kullanımının yanı sıra kimyasal böcek ilaçlarının kullanımını ve riskini önemli ölçüde azaltmaya yönelik önlemler alınacaktır. AB, hasadı zararlılardan ve hastalıklardan korumak için yenilikçi yollar geliştirecek ve gıda sisteminin sürdürülebilirliğini iyileştirmek için yenilikçi tekniklerin potansiyel rolünü dikkate alacaktır. Taşıma, depolama, paketleme ve gıda atıkları konusunda harekete geçilerek, gıda işleme ve perakende sektörlerinin çevresel etkilerinin azaltılması hedeflenecektir.
Ekosistemlerin ve Biyoçeşitliliğin Korunması ve Yenilenmesi
AB ve küresel ortaklarının biyolojik çeşitlilik kaybını durdurması gerekmektedir. Komisyon, mevzuat dahil olmak üzere hangi önlemlerin; Üye Devletlerin zarar görmüş ekosistemleri iyileştirmesine ve karbon bakımından zengin ekosistemler dahil iyi bir ekolojik duruma geri döndürülmesine yardımcı olacağını belirleyecektir. Biyoçeşitlilik stratejisi aynı zamanda yeşil Avrupa şehirlerine yönelik önerileri de içerecek ve kentsel alanlardaki biyolojik çeşitliliği artıracaktır. Tüm AB politikaları, Avrupa'nın doğal sermayesinin korunmasına ve eski haline getirilmesine katkıda bulunmalıdır. AB karbon nötr hedefi için AB'nin ormanlık alanının hem nitelik hem de nicelik olarak iyileştirilmesi gerekmektedir. Sürdürülebilir bir “mavi ekonomi”, AB'nin arazi kaynakları üzerindeki çoklu talepleri hafifletmede ve iklim değişikliğiyle mücadelede merkezi bir rol oynamalıdır. Okyanusların iklim değişikliğini hafifletme ve buna uyum sağlama rolü giderek daha fazla kabul görmektedir. Sektör, su ve deniz kaynaklarının kullanımını iyileştirerek, örneğin tarım arazileri üzerindeki baskıyı hafifletebilecek, yeni protein kaynaklarının üretimini ve kullanımını teşvik edecektir.
Toksik İçermeyen Çevre İçin Sıfır Atık
Komisyon, 2021'de hava, su ve toprak için sıfır kirlilik eylem planı kabul edecektir. Komisyon, hava kalitesi standartlarını Dünya Sağlık Örgütü tavsiyeleriyle daha uyumlu hale getirmek için gözden geçirmeyi önerecektir. Ayrıca, büyük endüstriyel tesislerden kaynaklanan kirliliği ele almak için AB kuralları gözden geçirilecektir. Toksik içermeyen çevre için Komisyon, sürdürülebilir bir kimyasallar stratejisi sunacaktır.
Detaylı bilgi için: https://ec.europa.eu/info/strategy/priorities-2019-2024/european-green-deal_en