< Previous26 MAYIS 2022 İhracatta ilk üç içinde iki otomotiv ve bir petrokimya kuruluşu yer aldı. İSO 500 çalışmasında bir diğer önemli sıralama en faz- la ihracat yapan kuruluşlar sıralamasıdır. Bu sıralamada, Genel Ticaret Sistemi’ne (GTS) göre ihracat (Fob) dolar değerleri kullanılmaktadır. Bilindiği üzere GTS’ye göre ülkenin ekonomik alanını oluşturan serbest bölgeler, gümrük antrepoları ve ser- best dolaşım alanından yurt dışına çıkan mallar ihracat olarak kabul edilmektedir. 2021 yılında en fazla ihracat yapan ilk iki kuruluş geçen yıl olduğu gibi “Ford Otomotiv Sanayi A.Ş.” ve “Toyota Oto- motiv Sanayi Türkiye A.Ş.”dir. Üçüncü sırada ise “Tüpraş Türkiye Petrol Rafineleri A.Ş” bulunmaktadır. 2016-2020 yıllarında en fazla ihracat yapan ilk üç kuru- luş sıralaması otomotiv sektörü firmalarından oluşurken 2021’de bu durum değişmiştir.2021 yılında ilk üçte oto- motiv sektörü firmalarının dışında rafine petrol ürünleri sektöründen bir kuruluş yer almıştır. En fazla ihracat yapan ilk üç kuruluşun toplam ihracatı 2021 yılında 13,5 milyar dolar olmuştur. En fazla ihracat yapan ilk üç kuruluşun toplam ihracatı geçen yıl salgının olumsuz etkileri sonucu 11,6 milyar dolar ile daha düşük gerçekleşmiştir. En fazla kar eden ilk üç kuruluş emtia fiyatlarındaki artıştan olumlu etkilendi. İSO 500 çalışmasında kuruluşlar vergi öncesi kar büyük- lükleri ile de sıralanmaktadır. 2021 yılında en fazla kar eden kuruluş “Ereğli Demir ve Çelik Fabrikaları A.Ş.” ol- muştur. İkinci sırada geçen yılın birincisi olan “İskenderun Demir ve Çelik A.Ş.” yer alırken üçüncü sırada “Eti Bakır A.Ş.” bulunmaktadır. 2020 yılında olduğu gibi 2021 yılında da en fazla kar eden ilk üç özel kuruluşlardan oluşmuştur. 2021 yılında en fazla kar eden ilk 3 kuruluşun ikisi demir çelik sektöründe faaliyet göstermektedir. Üçüncü sırada yer alan kuruluş ise madencilik ve metalurji sektörün- dendir. 2020’de en fazla kar elde eden ilk üç kuruluşun dönem karı büyüklüğü, İSO 500’ün yüzde 18,4’ünü oluşturmak- tadır. Bu oran 2019 yılında yüzde 16,6, 2020 yılında yüzde 12 ile daha düşük gerçekleşmiştir. EN FAZLA KAR EDEN ILK ÜÇ KURULUŞ Dönem Karı (V.Ö.) EREĞLİ DEMİR VE ÇELİK 22.709.503.172 TL 1 İSKENDERUN DEMİR VE ÇELİK 17.751.102.067 TL 2 ETİ BAKIR 12.514.926.456 TL 3 EN FAZLA IHRACAT YAPAN ILK ÜÇ KURULUŞ Ihracat (Bin $) 5.868.2373.839.9493.787.554 TÜPRAŞTOYOTA OTOMOTİV FORD OTOMOTİV YARATILAN KATMA DEĞERE GÖRE ILK ÜÇ KURULUŞ Brüt Katma Değer (Üretici Fiyatlarıyla) - - İSKENDERUN DEMİR VE ÇELİK 17.643.659.529 TL JTI TÜTÜN 20.855.693.303 TL 123TEMEL GÖSTERGELER İSO 500’ün performansı, Türk sanayinin büyümesini ve gelişmesini etkilemekte ve belirleyici olmaktadır.MAYIS 2022 31 EKONOMİK BÜYÜKLÜKLER İSO 500’ün ekonomideki payı arttı. İSO 500 Türk sanayi sektörü içerisinde önemli bir ağırlığa sahiptir. Bu nedenle İSO 500’ün yarattığı katma değerin toplam sanayi katma değeri ve GSYH içindeki payı önemli bir göstergedir. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) milli gelir hesapla- rında geçmiş yıllara yönelik olarak yapmış olduğu gün- cellemeler nedeniyle İSO 500’ün yarattığı katma değerin toplam sanayi katma değeri ve GSYH içinde aldığı paylar küçük oranlarda da olsa değişebilmektedir. İSO 500’ün temel fiyatlarla yarattığı brüt katma değerin sanayi sektörü katma değeri içindeki payı 2018 son- rasında artış göstermektedir. 2018’de yüzde 16,1 olan pay 2019’da yüzde 18,2’ye, 2020’de 19,1’e yükselmiştir. 2021’de ise 1,7 puan daha artarak yüzde 20,8 olmuştur. Benzer şekilde İSO 500’ün üretici fiyatlarıyla yarattığı brüt katma değerin GSYH içindeki payı da artmaktadır. 2018’de yüzde 6,1 olan pay, 2019’da yüzde 6,5’e, 2020’de 6,9’a yük- selmiştir. 2021’de ise 0,1 puan daha artarak yüzde 7 ol- muştur. Bu veriler, 2021 yılında ekonomide ve sanayide yaşanan hızlı büyüme sürecinde İSO 500’ün performansının genel sanayi ve ekonomi performansının üzerinde gerçekleştiği- ni ortaya koymaktadır. Sonuç olarak İSO 500, 2021 yılında ekonomide ve sana- yide yaşanan hızlı büyüme döneminin koşullarını daha iyi yönetmiş ve gerek sanayi sektörü katma değeri gerekse GSYH içindeki payını artırma başarısı göstermiştir. SANAYİ SEKTÖRÜ İÇİNDEKİ PAYI (TEMEL FİYATLARLA BRÜT KATMA DEĞER)(ÜRETİCİ FİYATLARIYLA BRÜT KATMA DEĞER) GSYH İÇİNDEKİ PAYI SANAYI VE GSYH IÇINDEKI PAYLAR (%) 18,2 6,5 2019 19,1 6,9 2020 20,8 7,0 202132 MAYIS 2022 Devamı Diğer Sayfada Temel Göstergeler (TL) A İSO 500 Büyük Sanayi Kuruluşu B 492 Özel Sektör Sanayi Kuruluşu C 8 Kamu Kuruluşu B/A (%) C/A (%) Üretimden Satışlar (Net)2.048.052.702.3201.999.902.663.05848.150.039.26297,62,4 Net Satışlar2.312.973.466.4452.241.593.199.68871.380.266.75796,93,1 İhracat (GTS'ye Göre, Bin $)85.847.80784.914.588933.21998,91,1 Dönem Karı (V.Ö.)287.770.791.543278.170.283.0469.600.508.49796,73,3 Dönem Zararı68.324.823.52557.512.282.18110.812.541.34484,215,8 Dönem Kar ve Zarar Toplamı (V.Ö.)219.445.968.018220.658.000.865-1.212.032.847100,6-0,6 Faiz Amortisman ve Vergi Öncesi Kar/Zarar405.286.853.107403.513.230.4261.773.622.68199,60,4 Toplam Borçlar1.507.359.556.5161.437.364.456.05569.995.100.46195,44,6 --Kısa Vadeli Borçlar959.137.418.668921.909.523.43437.227.895.23396,13,9 Mali Borçlar341.010.156.143324.252.843.83916.757.312.30495,14,9 Diğer Borçlar618.127.262.525597.656.679.59520.470.582.92996,73,3 --Uzun Vadeli Borçlar548.222.137.848515.454.932.62132.767.205.22894,06,0 Mali Borçlar454.905.265.387426.704.521.14028.200.744.24793,86,2 Diğer Borçlar93.316.872.46188.750.411.4814.566.460.98195,14,9 Özkaynak624.068.846.500568.963.164.86055.105.681.64091,28,8 --Ödenmiş Sermaye217.120.283.988172.804.770.80244.315.513.18679,620,4 --Sermaye Yedekleri80.440.696.27079.866.673.871574.022.39999,30,7 --Kar Yedekleri239.353.407.894214.646.329.45724.707.078.43889,710,3 --Net Dönem Karı249.772.105.616242.358.573.9787.413.531.63897,03,0 --Birikmiş Zarar162.617.647.267140.713.183.24721.904.464.02186,513,5 Aktif Toplamı2.131.428.403.0172.006.327.620.916125.100.782.10194,15,9 --Dönen Varlıklar1.425.265.871.5521.374.220.111.88051.045.759.67196,43,6 --Duran Varlıklar706.162.531.465632.107.509.03674.055.022.43089,510,5 --Maddi Duran Varlıklar461.741.174.645432.847.299.36028.893.875.28593,76,3 --Diğer Duran Varlıklar244.421.356.820199.260.209.67645.161.147.14481,518,5 --Birikmiş Amortismanlar467.062.428.080430.877.041.79336.185.386.28792,37,7MAYIS 2022 33 Temel Göstergeler (TL) A İSO 500 Büyük Sanayi Kuruluşu B 492 Özel Sektör Sanayi Kuruluşu C 8 Kamu Kuruluşu B/A (%) C/A (%) Ücretle Çalışanlar757.024720.49036.53495,24,8 Ödenen Maaş ve Ücretler104.466.377.46098.158.819.6066.307.557.85494,06,0 Ödenen Faizler91.188.236.83488.266.123.1312.922.113.70396,83,2 Milli Gelir Anlamındaki Kar128.959.978.133132.175.728.785-3.215.750.652102,5-2,5 Net Katma Değer (Faktör Fiyatlarıyla)324.614.592.427318.600.671.5226.013.920.90598,11,9 Amortismanlar63.449.064.56361.507.519.3521.941.545.21196,93,1 Diğer Dolaylı Vergiler2.249.187.3271.891.030.785358.156.54284,115,9 Brüt Katma Değer (Temel Fiyatlarla)390.312.844.317381.999.221.6598.313.622.65897,92,1 Ödenen KDV + ÖTV117.381.511.140115.044.756.9752.336.754.16598,02,0 Sübvansiyonlar403.941.264206.672.111197.269.15351,248,8 Brüt Katma Değer (Üretici Fiyatlarıyla)507.290.414.193496.837.306.52310.453.107.67097,92,1 Başlangıcı Önceki Sayfada TEMEL GÖSTERGELERNext >