< Previous48 ŞUBAT 2023 10 aylık toplama göre ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 69.7 ile biraz daha düşük. 10 aylık karşılama oranı düşüşü de 14.56 puan ile daha yüksek düzeyde. 10 aylık ihracat yüzde 15.35 artarak 209.39 milyar dolar olurken, ithalat yüzde 39.44’lük bir artışla 300.44 milyar doları buldu. 10 aylık dış ticaret açığı ise 57.12 milyar dolar ve yüzde 168.3’lük bir artışla 91.05 milyar dolara tırmandı. Merkez Bankası’nın ödemeler dengesi verilerine göre enerji dış ticaretinden kaynaklanan ticaret açığı yılın ilk 10 ayında geçen yılı göre 36.6 milyar dolar artarak 30.28 milyar dolardan 66.88 milyar dolara çıktı. Bu durumda enerji hariç dış ticaret açığı da 3.66 milyar dolardan 24.17 milyar dolara çıkmış oluyor. Yani enerji hariç dış ticaret açığındaki artış yüzde 561’i buluyor. Bir yıl öncesinin 6.6 katı bir enerji hariç dış ticaret açığı var. SEKTÖRLERIN DIŞ TICARET PERFORMANSI Sektörler düzeyinde baktığımızda da sektörlerin çoğunda ihracatın ithalatı karşılama oranının gerilediğini, yani sektörlerin rekabet gücünün aşındığını görüyoruz. Üretici sektörlerden tarım, madencilik, imalat ve elektrik üretim ve dağıtımı ana sektörlerinde dış ticaret dengesi bir yıl öncesinden daha olumsuz bir noktada ve ihracatın ithalatı karşılama oranında düşüş var. İmalat sanayiinin bütününde 10 aylık toplam ihracat 26.52 milyar dolar artarken ithalat artışı 46.56 milyar doları buldu. 2021’in 10 ayında 5.17 milyar dolar dış ticaret fazları veren imalat sanayii böylece 2022’de 14.88 milyar dolar açık verdi. Dış ticaret dengesinde 20 milyar doları bulan bir bozulma ortaya çıkarken ihracatın ithalatı karşılama oranı da 10 puanlık bir düşüşle yüzde 103’ten yüzde 93’e geriledi. 23 imalat sanayii sektörünün 15’inde ihracatın ihracatı karşılama oranı bir önceki yıla göre geriledi. 14 imalat sanayii alt sektöründe ithalat artış hızı, ihracat artış hızının üstüne çıktı. Türkiye’nin ihracatta iddialı sektörlerinden birisi olan tekstilde ise ihracat artmak bir yana yüzde 1.59 gerilerken ithalat yüzde 39.81 gibi yüksek bir artış kaydetti. Tekstil hala dış ticaret fazlası veriyor olmasına karşın, özellikle bu alanda dış T ürkiye ekonomisinin en önemli payandası ihracat, 2022’yi rekorlarla tamamladı. Resesyon endişeleri, maliyet sorunu, emtialara erişim ile çip krizinin gölgesinde zorlu geçmesi beklenen 2023 yılında da önüne yine iddialı hedefler koydu. Ülkemiz ihracatının, yüzde 95’ler gibi çok yüksek bir düzeyini imalat sanayi oluşturuyor. TÜİK’in açıkladığı rakamlara göre 2022’nin ilk 10 aylık döneminde, toplam ihracat 209.3 milyar dolar olurken, imalat sektörü 198.2 milyar dolar düzeyinde bir performans sergiledi. Aynı dönem içerisinde Türkiye’nin toplam ithalatı 300.4 milyar dolar olarak gerçekleşti. Türkiye’nin ithalatında ilk sırayı yüzde 75’e yakın payla ara malları ve hammaddeler (mineral yakıtlar ve yağlar ve diğerleri) alıyor. Bunu yüzde 15’e yakın payla sermaye ya da yatırım malları (kazanlar, makineler, mekanik cihaz ve aletler ve diğerleri) takip ederken, toplumun önemli bir kısmının tahmin ettiğinin aksine tüketim malları (cep telefonları, otomobiller, beyaz eşya, kahverengi eşya ve diğerleri) ithalatının payı yüzde 12 dolayında bulunuyor. İthalata dayalı bir ekonomimizin olmaması en çok tercih edilen yoldur. Bu tercih, gerçeğe dönüştürülemiyorsa, bir ekonomi için dış dünyadan tüketim malı yerine ara girdi temini daha doğru bir rota olarak kabul edilmelidir. Ara mamül ithalatı yapan bir ekonomide, yine üretimde kullanılacak bir ihtiyacın karşılanması teselli olarak kabul görebilir. Türkiye’nin ithalat meselesini bir başka araştırmanın konusu yapma niyetimizi ortaya koyarak, yönümüzü Türkiye’nin ‘dış ticaret karnesi’ne çevirmek isteriz. 2022, REKORLARLA GERIDE KALDI Türkiye, ithalatı ihracatından fazla olan, dış ticaret açığı veren bir ekonomidir. Dış ticaret açığı zaman içinde inişler ve çıkışlar gösterebiliyor. Geçen Ekim ayı itibarıyla 12 aylık toplam ihracat 253.1 milyar doları, ithalat ise 356.4 milyar doları buldu. 12 aylık toplam dış ticaret açığı da 103.3 milyar dolara tırmanmış durumda. Her üç rakam da rekor ifade ediyor. 12 aylık toplam ihracat miktarı bir yıl öncesine göre yüzde 17.47 artmış. Buna karşın ithalat artış hızı yüzde 37.62 ile ihracatın hızını ikiye katlamış. İhracatta hızlı artış beklerken, tam tersi bir sonuç ortaya çıkmış. Sonuç 12 alık toplam dış ticaret açığının yüzde 137.34’lük bir sıçrama ile 43.54 milyar dolardan 103.33 milyar dolara fırlaması oldu. 12 aylık toplamlara göre ihracatın ithalatı karşılama oranı da bir önceki yıla göre 12.18 puanlık bir düşüşle yüzde 83.19’dan yüzde 71.01’e indi. ARAŞTIRMAİSO SANAYİ 49 üstünde seyretti. Kasım ayı itibarıyla yurtdışı üretici fiyatlarındaki yıllık enflasyon yüzde 83.66 olmasına karşın yurtiçi üretici fiyatları enflasyonu yüzde 136.02 düzeyinde. Oysa yurtdışı üretici enflasyonu, yurtiçi üretici enflasyonunun genel olarak üstünde seyreder ve ikisi arasında 2022 yılı boyunca gördüğümüz kadar büyük bir makas da olmaz. 2022 yılında yurtiçi üretici enflasyonunun çok daha yüksek seyretmesi, sanayiciler için satışlarını ihracat yerine yurtiçine yapmayı, tedariklerini ise yurtiçi yerine ithalat yoluyla yurtdışından yapmalarını göreli olarak daha avantajlı hale getirdi. Bu da ihracatı caydırırken, ithalatı özendiren bir faktör rolü görmeye başladı. artmasına karşın, ithalatındaki birim değer yüzde 30.37 ile ihracattakinin yaklaşık 4 katı bir hızla arttı. Dış ticaret hadleri de bir yıl öncesine göre yüzde 17.48 düştü. Sonuç olarak Türkiye sattığı malları göreli olarak daha ucuz satarken, aldıklarını daha pahalı aldı. Miktar olarak ihracat artışı hızı yüzde 7.15 ile yüzde 6.77 olan ihracat artış hızından biraz daha yüksek olmasına rağmen, dış ticaret hadlerindeki düşüş yüzünden dış ticaret açığı çok yüksek bir artış kaydetti. Dış ticaret hadlerindeki bu kötü gidişin temel kaynağı, Türkiye’nin üretim yapısı. Bu noktada üzerine pek durulmayan bir faktör de enflasyon farkları. TÜİK’in üretici fiyatı endekslerine göre sanayinin yurtiçi üretici enflasyonu ile yurtdışı üretici enflasyonu arasındaki makas yılın ilk aylarından itibaren hızla arttı. Yurtiçi üretici fiyatlarındaki artış, yıl boyunca yurtdışı üretici fiyatlarındaki artışın açık ara Dış ticaret açığındaki bu fahiş artışta en önemli katkıyı yapan faktörlerden birisi, Ukrayna savaşının da etkisi ile global piyasalarda enerji fiyatlarının yükselmiş olması. Ancak dış ticaret açığındaki yüksek artışı sadece buna bağlamak gerçekçi değil. Çünkü enerji hariç dış ticaret açığında da yüksek bir artış var.50 ŞUBAT 2023 ithalatın gerçekleştiği İstanbul’da ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 70.4 olarak ortaya çıktı. Görüldüğü gibi İstanbul’daki gelişme, Türkiye ortalamasının çok az da olsa üstünde bir performansa işaret ediyor. Izmir: 2021 yılı on aylık ihracatı 12 milyar dolar olan İzmir, geçen yılın aynı döneminde 14 milyar dolar ihracat rakamına ulaştı. İthalatı ise önceki yılın 10 aylık döneminde 8.8 milyar dolar olurken, 2022’nin aynı döneminde 11.3 milyar dolar olarak ortaya çıktı. 2021’in 10 ayında ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 135.1 olurken, geçen yılın aynı döneminde oran 123.7 oranında gerçekleşti. İzmir, dış ticaret fazlası veren illerimiz arasında yer alıyor. Kocaeli: Önceki yılın on aylık döneminde 9.8 milyar dolar ihracata imza atan, 11.8 milyar dolarlık ise ithalat 2 021 yılının ilk 10 ayında Türkiye’nin ihracatı 181.5 milyar dolar, ithalat ise 215.4 milyar dolar oldu. İhracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 84.2 olarak gerçekleşti. Genel dış ticaret karnesinin, geçen yılın on ayında ithalat lehine sonuçlar verdiği ifade edilebilir. 2022/10 aylık dönemde 209.3 milyar dolar ihracat, 300.4 milyar dolar ithalat gerçekleşirken, ihracatın ithalatı karşılama oranı da yüzde 69.7 seviyesine düştü. İhracattaki değişim yüzde 15.3 olurken, ithalat yüzde 39.4 oranında yükselme gösterdi. Yandaki tabloda 81 ilin son iki yıla ilişkin dış ticaret performanslarını görebileceksiniz. Bu genel tablonun içinden, Türkiye sanayisine yön veren illerimizin performansına ilişkin de bir analiz yaptık. En çok ihracat gerçekleştiren 20 il için yaptığımız değerlendirmeye göre yalnızca 5 ilde ihracatın ithalatı karşılama oranı yükseldi, 15 ilde ise düşüş gösterdi. Istanbul: 2021’in 10 aylık dönemi içerisinde Türkiye’nin en büyük sanayi kentinde, 87.6 milyar dolarlık ihracata karşılık olarak, 111.7 milyar dolarlık ithalat ortaya çıktı. Sözkonusu tarihte, ihracatın ithalatı karşılama oranı da yüzde 78.5 olarak gerçekleşti. Geçen yılın 10 ayında ise durum ithalat lehine gelişti. 102.5 milyar dolarlık ihracata karşılık, 145.5 milyar dolarlık ISTANBUL, TÜRKIYE ORTALAMASININ BIRAZ ÜSTÜNDE KALDI ISTANBUL, TÜRKIYE ORTALAMASININ BIRAZ ÜSTÜNDE KALDI ARAŞTIRMA 87.6 milyar dolar İSTANBUL İHRACATI 12 milyar dolar İZMİR İHRACATI 9.8 milyar dolar KOCAELİ İHRACATIİSO SANAYİ 51 milyar dolar, ithalatı 3 milyar dolar olan Mersin’de ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 110.4 olarak ortaya çıktı. Geçen yılın 10 ayında ise 4.8 milyar dolarlık ihracata karşılık, 5.5 milyar dolarlık ithalat gerçekleştirdi ve karşılama oranını yüzde 86.6’ya geriletti. Sakarya: Dış ticaret fazlası, düşmesine karşılık, devam eden illerimiz arasında bulunuyor. 2021/10 aylık dönemde ihracatı 4.2 milyar dolar, ithalatı 2.5 milyar dolar, karşılama oranı da yüzde 164.9 olarak gerçekleşti. 2022/10 aylık dönemde ise ihracat 4.2 milyar dolar, ithalat 2.8 milyar dolar, karşılama oranı da yüzde 150.4 oldu. Denizli: Ege’nin ihracatçı illerinden Denizli de dış ticaret fazlası verme performansını sürdürdü. 2021/10 aylık dönemde 3.4 milyar dolar ihracat, 1.6 milyar dolar ithalat ile yüzde 202.4’lük bir karşılama oranı performansı yakalayan Denizli, 2022/10 ayda bu oranı yüzde 166’ya düşürdü. Aynı dönemde ihracatı 3.7 milyar dolar, ithalatı ise 2.2 milyar dolar olarak ortaya çıktı. Hatay: Kentin, ağırlıklı demir çelik sektörünün performansı ile öne çıkan ihracatı 2021/10 aylık dönemde 3.3 milyar dolar olarak rakamına ulaşan Kocaeli, 2022’nin 10 aylık döneminde 12.4 milyar dolarlık ihracata, 15.2 milyar dolarlık da ithalata imza attı. İhracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 81,43’te kaldı. Rakam, 2021’in aynı döneminde yüzde 83,52 olarak gerçekleşmişti. Kocaeli, karşılama oranı düşen illerimiz arasında bulunuyor. Bursa: 2021’in 10 aylık döneminde ihracatı 9.5 milyar dolar olan Bursa’nın aynı tarihteki ithalatı da 7 milyar dolar olarak gerçekleşti. O tarihteki ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 136.4’e ulaşan Bursa, geçen yılın 10 ayında 10.4 milyar dolar ihracat, 8.3 milyar dolar ithalat gerçekleştirdi. Ortaya çıkan yüzde 125.6 oranı ile dış ticaret dengesi azalma gösterse de halen dış ticaret fazlası veren kentler arasında yer alıyor. Ankara: İhracatın ithalatı karşılama oranını yükselten iller arasında sayabiliriz Ankara’yı. 2021’in on ayında 7.6 milyar dolar ihracat, 12.2 milyar dolar ithalat ile yüzde 62.3’lük karşılama oranı yakalayan Ankara, 2022’deki performansı ile açık verse de karşılama oranını yükseltmeyi başardı. Geçen yılın ilk 10 ayında 9.4 milyar dolar ihracat, 11.5 milyar dolar ithalat gerçekleştiren Ankara, karşılama oranını yüzde 81.9’a yükseltti. Gaziantep: Güneydoğu’nun sanayi kenti, son iki yıllık performansı ile dış ticaret fazlası rakamlarını düşüren iller arasında yer aldı. 2021’in 10 aylık döneminde 8.3 milyar dolar ihracat, 5.8 milyar dolar ithalat yakalayan Gaziantep’in ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 143.1 olarak ortaya çıktı. 2022’nin 10 ayında ise ihracat 9.2 milyar dolar, ithalat ise 7.2 milyar dolar olarak meydana geldi ve dış ticaret fazlasında oran yüzde 128’e geriledi. Mersin: Dış ticaret fazlası veren hüviyetini kaybeden illerimiz arasında yer aldı. 2021’in 10 ayında ihracatı 3.3 9.5 milyar dolar BURSA İHRACATI 7.6 milyar dolar ANKARA İHRACATI 8.3 milyar dolar GAZİANTEP İHRACATI 3.3 milyar dolar MERSİN İHRACATI 4.2 milyar dolar SAKARYA İHRACATI 3.4 milyar dolar DENİZLİ İHRACATI 3.3 milyar dolar HATAY İHRACATIkarşılama oranı ise yüzde 62’ye geriledi. Tekirdağ: Önemli sanayi bölgelerine sahip Trakya kenti, 2021/10 ayda 2.2 milyar dolar ihracata ve 1.9 milyar dolar ithalata karşılık olarak yüzde 113’lük bir dış ticaret fazlası verdi. 2022/10 aylık dönemde ise 2 milyar 541 milyon dolarlık ihracata ve 2 milyar 579 milyon dolarlık ithalata imza atarken, dış ticaret dengesinde de yüzde 98.5 karşılama oranı ile küçük bir düşüş yaşadı. Antalya: Turizm kenti Antalya, 2021/10 aylık dönemde 1.9 milyar dolar ihracata ve 1 milyar dolarlık ithalata imza attı. İhracatın ithalatı karşılama oranı da yüzde 189.3 oldu. Geçen yılın aynı döneminde ise 2.2 milyar dolar ihracat, 1.5 milyar dolar da ithalat gerçekleştirirken, karşılama oranı yüzde 147.1 olarak ortaya çıktı. Çorum: 2021/10 aylık dönemde ihracat 2 milyar dolar olarak gerçekleşti. İthalat ise 792 milyon dolar oldu. Bu rakamlar ışığında ihracatın ithalatı karşılama oranı ise yüzde 253 olarak ortaya çıktı. Aynı performans, 2022’nin 10 ayında gerçekleşmedi kentte. İhracat 1.5 milyar dolara gerilerken, ithalat ise 3 milyar dolar oldu. İhracatın ithalatı karşılama oranı da yüzde 52.6’ya düştü. 52 ŞUBAT 2023 ARAŞTIRMA ortaya çıktı. Aynı dönem ithalatı ise 5.1 milyar dolar olurken, karşılama oranı yüzde 66.1’de kaldı. Kentin, 2022’nin aynı dönemindeki ihracatı 3.4 milyar dolar, ithalatı 6.5 milyar dolar, ihracatın ithalatı karşılama oranı da yüzde 52’ye geriledi. Kayseri: 2021 yılı 10 ayında 2.9 milyar dolar ihracat, 1.4 milyar dolar ithalat gerçekleştiren Kayseri, 2022’nin aynı döneminde de 3.2 milyar dolar ihracata, 1.5 milyar dolar da ithalata imza attı. Bu performansları sayesinde ihracatın, ithalatı karşılama oranı da 2021/10 ayda yüzde 204.2, 2022/10 ayda da yüzde 204.5 olarak ortaya çıktı. Konya: Tarımsal üretimdeki gücünün yanı sıra sanayi kentlerimiz arasında da yer alan Konya, 2021/10 ayda 2.4 milyar dolar ihracat, 933 milyon dolarlık ithalat ve yüzde 264.2’lik karşılama oranı performansı sergiledi. 2022’nin aynı döneminde ise 2.7 milyar dolar ihracat, 1.1 milyar dolar ithalat ve yüzde 235.3’lük karşılama oranını yakaladı. Manisa: Manisa, 2021’in on ayında 2.3 milyar dolar ihracat ve 2.7 milyar dolar ithalat ile yüzde 87.3’lük karşılama oranına sahip oldu. 2022’nin 10 ayında 2.5 milyar dolar ihracat, 2.7 milyar dolar ithalat ve yüzde 95.7’lik karşılama performansı gösterdi. Adana: Kentin, 2021 yılı 10 aylık ihracatı 1.9 milyar dolar, ithalatı 2.6 milyar dolar ve karşılama oranı da yüzde 74.1 oldu. 2022’nin aynı döneminde ise ihracat 2.5 milyar dolara, ithalatı ise 4.1 milyar dolara yükseldi. İhracatın ithalatı 2.9 milyar dolar KAYSERİ İHRACATI 2.2 milyar dolar TEKİRDAĞ İHRACATI 1.9 milyar dolar ANTALYA İHRACATI 2 milyar dolar ÇORUM İHRACATI 2.4 milyar dolar KONYA İHRACATI 2.3 milyar dolar MANİSA İHRACATI 1.9 milyar dolar ADANA İHRACATIİSO SANAYİ 53 uzandı. Yüzde 118.6’lık karşılama oranı ile dış ticaret fazlası verdi. 2022’nin 10 aylık döneminde de 1.1 milyar dolar ihracat, 962 milyon dolar da ithalat ortaya koydu ve karşılama oranı yüzde 115.3 olarak gerçekleşti. Eskişehir: 2021 on aylık dönemde 928 milyon dolar ihracat, 787 milyon dolar ithalat ile yüzde 118’lik karşılama oranına sahip oldu. Geçen yılın 10 ayında ihracat 1 milyar doların üzerine çıktı, ithalat 880 milyon dolar oldu ve ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 119.3 olarak gerçekleşti. Kahramanmaraş: Güneydoğu’nun sanayi geleneği yaratan kentlerinden Kahramanmaraş, dış ticaret fazlalığı performansını düşüren illerimiz arasına girdi. 2021/10 aylık dönem içinde 1 milyar dolar ihracat gerçekleştiren, 975 milyon dolar da ithalata imza atan kentin karşılama oranı, yüzde 110.1 oldu. 2022’nin aynı döneminde ise ihracat 1.1 milyar dolara, ithalat ise 1.4 milyar dolara yükseldi. İhracatın ithalatı karşılama oranı da yüzde 80.5’te kaldı. Samsun: 2021/10 aylık dönemde 1 milyar dolar ihracata, 909 milyon dolar da ithalata 1 milyar dolar K.MARAŞ İHRACATI 928 milyon dolar ESKİŞEHİR İHRACATI 1 milyar dolar SAMSUN İHRACATI54 ŞUBAT 2023 Illerin 2022 dış ticaret performansı (ihracata göre sıralı) milyon $ Sıraİl2021 (10 ay)2022 (10 ay) İhracatİthalatDenge Karşılama oranı (%) İhracatİthalatDenge Karşılama oranı (%) Toplam181.526 215.459 -33.933 84,25 209.394 300.443 -91.049 69,70 1İstanbul87.688 111.703 -24.014 78,50 102.563 145.596 -43.034 70,44 2İzmir12.006 8.881 3.124 135,18 14.098 11.389 2.708 123,78 3Kocaeli9.856 11.801 -1.945 83,52 12.451 15.290 -2.839 81,43 4Bursa9.582 7.021 2.561 136,48 10.492 8.349 2.143 125,67 5Ankara7.653 12.273 -4.620 62,36 9.467 11.546 -2.079 81,99 6Gaziantep8.353 5.837 2.516 143,11 9.253 7.225 2.028 128,07 7Mersin3.315 3.003 312 110,40 4.801 5.538 -737 86,69 8Sakarya4.245 2.574 1.671 164,92 4.249 2.824 1.426 150,49 9Denizli3.432 1.695 1.737 202,48 3.717 2.238 1.479 166,09 10Hatay3.392 5.129 -1.737 66,13 3.423 6.574 -3.152 52,06 11Kayseri2.916 1.427 1.488 204,27 3.255 1.591 1.664 204,57 12Konya2.466 933 1.533 264,23 2.717 1.155 1.563 235,32 13Manisa2.383 2.727 -344 87,39 2.587 2.701 -114 95,78 14Adana1.999 2.696 -696 74,16 2.576 4.152 -1.575 62,05 15Tekirdağ2.227 1.970 257 113,03 2.541 2.579 -38 98,53 16Antalya1.987 1.049 937 189,34 2.245 1.525 720 147,19 17Çorum2.010 792 1.219 253,92 1.585 3.010 -1.424 52,68 18K.Maraş1.074 975 99 110,13 1.190 1.478 -288 80,54 19Samsun1.078 909 170 118,66 1.110 962 148 115,35 20Eskişehir928 787 142 118,00 1.050 880 170 119,35 21Aydın825 255 570 323,20 986 398 589 248,17 22Mardin806 294 512 273,98 959 389 569 246,25 23Muğla649 244 405 265,79 842 311 531 270,68 24Trabzon928 104 824 895,55 816 199 618 410,65 25Balıkesir642 399 244 161,12 778 503 275 154,58 26Şırnak696 62 633 1.115,21 718 73 645 983,75 27Zonguldak576 1.536 -960 37,52 527 1.898 -1.371 27,77 28Yalova599 835 -236 71,72 507 879 -372 57,65 29Malatya313 90 224 349,35 364 140 224 259,92 30Uşak297 174 123 170,95 358 231 128 155,42 31Osmaniye338 640 -302 52,82 339 796 -457 42,56 32Diyarbakır327 85 242 384,18 339 106 233 320,37 33Afyonkarahisar355 41 314 873,56 328 52 277 636,57 34Kırşehir249 299 -50 83,15 324 390 -66 83,09 35Elazığ237 17 219 1.354,76 313 41 272 768,47 36Kastamonu324 154 170 210,19 297 205 92 144,76 37Kütahya232 108 123 213,72 295 113 182 260,96 38Düzce229 176 53 129,84 291 231 60 126,07 ARAŞTIRMA39Kırklareli213 152 60 139,56 281 148 134 190,60 40Karabük299 976 -678 30,60 274 1.084 -810 25,31 41Giresun274 18 256 1.496,97 267 17 250 1.568,23 42Çankırı226 139 87 163,12 262 179 83 146,11 43Ordu226 26 200 871,77 247 56 191 443,60 44Karaman219 57 162 386,08 243 97 146 251,05 45Şanlıurfa166 265 -99 62,57 236 293 -57 80,62 46Isparta248 43 205 574,31 235 56 179 423,08 47Burdur248 33 216 756,25 228 49 179 463,43 48Rize165 40 125 413,29 211 70 140 298,76 49Çanakkale160 91 69 176,09 176 123 53 143,59 50Aksaray142 46 96 310,07 174 71 103 244,84 51Batman50 20 29 243,96 174 205 -31 84,79 52Muş90 70 20 128,31 148 214 -66 69,26 53Bolu135 142 -7 94,90 148 165 -18 89,20 54Bilecik107 66 41 161,29 127 83 44 153,19 55Amasya103 37 66 277,07 115 38 77 303,53 56Kilis96 52 44 185,25 99 40 59 246,65 57Iğdır83 14 69 582,55 94 16 79 604,10 58Nevşehir71 27 44 264,79 88 30 58 297,11 59Sivas69 47 22 147,53 86 33 53 258,52 60Hakkari48 64 -16 74,58 80 75 5 107,25 61Adıyaman62 58 5 107,87 78 76 2 102,76 62Edirne69 105 -36 66,00 72 60 11 118,88 63Siirt68 23 45 300,16 64 35 29 182,41 64Niğde68 52 17 132,45 57 40 17 141,99 65Gümüşhane53 1 52 5.380,08 57 1 56 4.154,21 66Artvin46 21 25 223,34 50 27 23 183,95 67Yozgat15 13 2 115,84 47 37 10 127,27 68Tokat29 12 17 247,15 38 19 19 197,12 69Ağrı25 68 -43 36,81 35 92 -57 37,73 70Bartın318 3 315 10.428,94 26 6 20 425,41 71Sinop27 6 21 418,07 25 9 16 276,69 72Erzincan20 2 19 1.144,78 24 5 19 447,77 73Van20 18 2 113,81 20 14 7 150,47 74Erzurum23 74 -50 31,79 20 49 -29 40,34 75Bingöl3 1 3 530,89 11 2 9 465,95 76Kırıkkale13 17 -4 77,32 11 17 -6 65,89 77Bitlis7 1 5 507,02 9 1 8 778,97 78Ardahan4 0 4 9.873,31 4 0 4 25.401,03 79Kars1 1 -0 96,34 1 1 0 130,39 80Tunceli0 1 -1 11,21 0 0 -0 57,18 81Bayburt0 0 -0 59,60 0 0 -0 52,58 Belirsiz3 4 -1 76,55 1 3 -2 37,41 Gizli veri022.859 -22.859 0,00 053.251 -53.251 0,00 İSO SANAYİ 55 Kaynak: TÜİKENERJIDE KRIZIN ETKISI HAFIFLESE DE DENGE HASSAS I sınma ve enerjide kullanılan gaz depolama tesisleri neredeyse dolu, tüketim azalmış ve sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) ise tankerler ile gelmekte. Ukrayna işgali sonrası Batı tarafından uygulanan yaptırımların sonucunda Moskova tarafından azaltılan gaz teslimatları nedeniyle endişelenen Avrupa, korkulandan daha iyi durumda. Ancak, birçok faktörün de yanlış gitme ihtimali var. Uzun ve soğuk bir kış veya patlayan bir boru hattı bölgenin hazırlıklarını bozabilir, kesintiye ve daha derin bir ekonomik krize yol açabilir. Yetkililer ve analistler, tüketicilerin gaz kullanımını azaltmaya istekli olmalarının kış aylarını atlatmak için kritik olduğunu söylüyorlar. Ayrıca hafif ve ılık bir kış da yardımcı olabilir. Düşen doğalgaz fiyatları, Avrupa devletleri ve enerji yoğun şirketler için bir rahatlama sağlarken; bu kış endüstriyel çöküş korkusu içinde olan bölgeye de bir destek vermiş oldu. Ancak analistlere göre fabrikaların üretimlerini anlamlı bir şekilde artırması ve bundan doğacak faydaların tüketiciye kadar 56ŞUBAT 2023 Avrupa’da düşen doğalgaz fiyatları, kıştan önce depolanan LNG stokları ve kriz başından beri yapılan uyarıların düşürdüğü tüketim sebebiyle enerjide krizin etkisi hafiflemiş durumda. Fakat yine de hassas bir denge mevcut. Gelecek bir soğuk hava dalgası ya da bir rahatlama sonucu enerji talebinde oluşabilecek ani bir yükseliş bu dengeleri bozabilir ve fiyatların yeniden yükselişe geçmesine sebep olabilir. FINANS GÜNDEMISO SANAYI57 gelmesi için fiyatların aylarca daha bu düşük seviyelerde kalması gerektiğini söylüyor. Rusya Şubat 2022’de Ukrayna’ya savaş açtıktan sonra, Avrupa ekonomisinin yıllardır bağımlılığını artırdığı doğalgaz ihracatının çoğunu kesti. Enerji üretimi, sanayi ve ısınmada fiyatlar yükselirken hükümetler bölge çapında iflasları ve yoksulluğu önlemek için milyarlarca euro harcadı. Ilık kış ve yeterli stoklar piyasayı geriye doğru hareket ettirdi ve Kremlin’in Ukrayna’ya destek veren Avrupa’yı enerji tedariklerini kısarak etkisiz hale getirme çabasını zayıflattı. Doğalgaz fiyatları geçen ay işgal edilmeden önce görülen seviyelerine yakın olarak yarıya yakın düştü. Ağustos sonunda kaydedilen rekor seviyesi olan 350 Euro’ya karşın, 6 Ocak Cuma günü kuzey-batı Avrupa’da doğalgaz 1 MWH başına 74 Euro (yaklaşık 78 dolar) civarında işlem gördü. Bu yıl ve gelecek yıl için teslim edilecek doğalgaz için forward fiyatlarında da düşüş yaşandı. Bu düşüş elektrik kesintileri, geniş ölçekli endüstriyel kapanmalar ve derin bir resesyon tehlikesini hafifletirken; eğer sürdürülebilirse, Avrupa Merkez Bankası’nı (ECB) faiz oranlarını yükseltmeye zorlayan enflasyonu soğutmaya da yardımcı olur. Alman Ekonomi Bakanı Robert Habeck “Bu yaz bizi tehdit eden en kötü senaryo şimdilik atlatıldı... Avrupa ve Alman endüstrisinin tam bir çöküşü önlendi” dedi. Rahatlamanın ekonomide yayılması veya enerji krizinin en çok etkilediği sanayi şirketlerinde büyük değişikliklere yol açması zaman alacaktır. Birçok şirket, altyapı ve enerji sağlayıcıları da dahil olmak üzere, fiyatlar yüksekken satın alım yaptı ya da sabitledi. Her halükârda, yöneticiler fiyatların tekrar yükselmeye başlayabileceği konusunda tedbirli olmaktadır. Devlet regülasyonları, teşvikler ve fiyat limitleri da etkinin hane halkına ulaşmasını yavaşlatabilir. Toptan doğalgaz fiyatları 2020 yılı ortalamasına göre hala yedi kat daha yüksekte ve bazı ülkelerde hala perakende fiyat limitinin üzerindedir. Aracılar Rusya doğalgazının yerine Avrupa’nın bağımlı olduğu sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) stoklarını, fiyatların daha yüksek olduğu Asya ülkelerine yönlendirebilir. Eğer çok sayıda fabrika yeniden açılır ya da kriz öncesi üretim seviyelerine geri dönerse, arz talebi artması gelecek kış için enerji depolarının yeniden doldurulmasını daha da zorlaştırabilir. Dünya Bankası Enerji Fiyat Endeksi (2010=100)Next >