BAZI ALACAKLARIN YENİDEN YAPILANDIRILMASI İLE BAZI KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA KANUN YÜRÜRLÜĞE GİRDİ

• 17.11.2020
• Diğer Haberler

Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından kabul edilen 7256 Sayılı Bazı Alacakların Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun bugün (17 Kasım) Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girdi. İstanbul Sanayi Odası (İSO) Bu konuyla ilgili olarak üyelerine aşağıdaki bilgilendirme duyurusunu yaptı:

11 Kasım 2020 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından kabul edilen ve 17 Kasım tarihinde Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren “7256 Sayılı Bazı Alacakların Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” ile, Covid-19 pandemisi nedeniyle yaşanan ödeme zorluklarının hafifletilmesi amacıyla, bazı vergi, prim ve diğer borçların yapılandırılması sağlanmaktadır. Ayrıca kanun kapsamında bazı vergi türlerine ve çalışma hayatına ilişkin birçok düzenleme getirilmekte veya süresi uzatılmaktadır. Bu kapsamda sanayi sektörünü doğrudan ya da dolaylı ilgilendiren konular aşağıda özetlenmektedir.

Borç Yapılandırması

• Düzenlemeyle, 31 Ağustos 2020 tarihi (bu tarih dahil) itibarıyla vadesi geldiği halde ödenmemiş olan, ya da ödeme süresi henüz geçmemiş bulunan vergilerin aslı ile bu tutar üzerinden Yurt İçi Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın ödenmesi halinde, gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer’i amme alacakları, asla bağlı olarak kesilen vergi cezaları ile bu cezalara bağlı gecikme zamlarının tamamının tahsilinden vazgeçilmektedir.
• Kanun kapsamındaki vergi borçlarının yapılandırılmasını talep eden mükelleflerin; 31 Aralık 2020 tarihine kadar başvuruda bulunmaları, ödenecek tutarların ilk taksitini 31 Ocak 2021 tarihine kadar, diğer taksitlerini ise bu tarihleri takip eden ikişer aylık dönemler hâlinde azami 18 eşit taksitte ödemeleri gerekmektedir.
• Yasada, Gelir İdaresi (Hazine ve Maliye Bakanlığı), Sosyal Güvenlik Kurumu, gümrük müdürlükleri, belediyeler, özel idareler ve Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlıklarına (YİKOB) olan borçların yapılandırılmasına ilişkin hükümler yer almaktadır. Bu çerçevede Gelir Vergisi, Kurumlar Vergisi, KDV, ÖTV, MTV, trafik, seçim, nüfus para cezaları, KYK borçları ve Hazine alacaklarını kapsayan vergi borçları yeniden yapılandırılabilecektir.
• 4a, 4b ve 4c kapsamındaki sigortalılık statülerinden kaynaklanan, 2020 Ağustos ve önceki aylara ilişkin sigorta primi, emeklilik keseneği ve kurum karşılığı, işsizlik sigortası primi, SGK destek primi ile bunlara bağlı gecikme cezası ve gecikme zammı alacakları düzenleme dahilindedir.
• Ayrıca TOBB, TESK, Barolar Birliği, TÜRMOB ve ihracatçı Birliklerinin üyelerinden olan aidat alacakları, KOSGEB’in kredi alacakları, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı bütçesinden OSB’lere ve sanayi sitesi kooperatiflerine verilen krediler de yapılandırılabilecektir.
• Özel idarelerin, belediyelerin ve belediyelerin sahip olduğu şirketlerin yüzde 50’sinden fazlasına sahip olduğu şirketlerin irtifak hakkı ve kiralama işlemelerinden kaynaklanan kira alacakları ve hasılat payları, Vakıflar Genel Müdürlüğü ve mazbut vakıfların kira alacakları, kalkınma ajanslarının özel idareler, belediyeler ve sanayi odalarından olan alacakları, Türk Standartları Enstitüsünün sundukları hizmet nedeniyle doğan alacakları da yapılandırılmaktadır.
• Yapılandırmalarda, gecikme zammı ya da faizi yerine, borcun kesinleştiği döneme göre değişen Yurtiçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) enflasyonu oranları esas alınacaktır. Söz konusu oran 1 Kasım 2016 ve sonrasında kesinleşen borçlar için yüzde 0,35 olarak uygulanacaktır.
• Yapılandırma kapsamında yer alan borçlar, 6, 9, 12 veya 18 aylık olarak taksitlendirilebilecektir. Aynı zamanda ilk taksit veya ikinci taksit süresi içinde tamamı da ödenebilecektir. Taksitle yapılacak ödemelerde, ilgili maddelere göre belirlenen tutar;

- 6 eşit taksit için 1,045

- 9 eşit taksit için 1,083

- 12 eşit taksit için 1,105

- 18 eşit taksit için 1,15 ile çarpılacaktır.

• Bulunan tutar taksit sayısına bölünmek suretiyle, ikişer aylık dönemler halinde ödenecek taksit tutarı hesaplanacaktır.
• Borcun anaparasını ilk taksit süresinde peşin ödeyenler için, hesaplanan enflasyon farkının yüzde 90’ı silinecektir. Anaparayı ilk iki taksit süresinde ödeyenlerden ise enflasyon farkının yüzde 50’si alınmayacaktır.
• Mücbir sebep nedeniyle ertelenen borçlar ve ihtilaflı alacaklar kapsam dışındadır.
• Düzenlemeden yararlanmak isteyenler 31 Aralık 2020 tarihine kadar başvuru yapabilecektir. İlk taksit ödemeleri, SGK dışındaki kurumlar için 2021 Ocak ayında, SGK borçları için ise 2021 Şubat ayında yapılacaktır.
• Kanun’a göre ödenmesi gereken taksitlerin ilk ikisi süresinde ve tam ödenmek koşuluyla, kalan taksitlerden; bir takvim yılında iki veya daha az taksitin süresinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi hâlinde, gecikme zammı ödenmesi şartıyla Kanun hükümlerinden yararlanılacaktır. Buna karşılık,

- İlk iki taksitin süresinde tam ödenmemesi, ya da

- Süresinde ödenmeyen veya eksik ödenen diğer taksitlerin belirtilen şekilde de ödenmemesi veya,

- Bir takvim yılında ikiden fazla taksitin süresinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi hallerinde, Kanun hükümlerinden yararlanma hakkı kaybedilecektir.

• Başvuruların hangi kuruma ve nasıl yapılacağına ilişkin tebliğ ve genelgelerin ilgili kurumlarca yayınlanması beklenmektedir.

Diğer Vergisel Düzenlemeler

• Kanun kapsamında, menkul kıymet gelirlerinde stopaj uygulamasını içeren Gelir Vergisi Kanunu geçici 67. maddenin uygulama süresinin 5 yıl uzatılarak 31/12/2025’e çekilebilmesi için Cumhurbaşkanına yetki verilmektedir. Diğer kanunlarda vergi muafiyeti tanınan veya istisna tutulan kurum gelirlerinin bu madde kapsamında tevfikata tabi tutulamayacağına ilişkin ihtilafların çözülmesi amacıyla, "diğer kanunlarda açık olarak tevkif suretiyle kesilen vergileri de kapsayan bir istisna veya muafiyet olmadığı sürece tevkifatın yapılacağı" hükmü eklenmektedir. Kaldıraçlı alım/satım (foreks) işlemlerinden elde edilen gelirler, kaynakta kesinti suretiyle vergilendirilmektedir.
• Ayrı bir işyeri açmaksızın, sanayi tipi veya seri üretim yapabilen makine ve alet kullanmaksızın, oturdukları evde imal ettikleri malları internet, vb. elektronik ortamlar üzerinden satanlar, belli şartları karşılamaları halinde 1 Ocak 2021’den itibaren elde ettikleri gelirler için gelir vergisinde esnaf muaflığından yararlanabilecektir.
• Bir veya daha fazla sigortalı işçi çalıştırılması halinde ticari banka hesaplarına aktarılan tutarlardan gelir vergisi tevkifatı, yüzde 4 yerine yüzde 2 olarak uygulanacaktır. Yararlanma şartları, Esnaf Vergi Muafiyeti Belgesi alınması, bankalarda bir ticari hesap açılması ve tüm hasılatın münhasıran bu hesap aracılığıyla tahsil edilmesidir. Hasılatın 220.000 TL'yi aşması (her yıl bu tutar güncellenecektir) halinde mükellef bir sonraki takvim yılı başından itibaren gerçek usulde vergilendirilecektir.
• Posta ya da kargo şirketlerince düzenlenen e-ticaret gümrük beyannamesi ile yapılan mal ihracatı kapsamında 1 Ocak 2021’den itibaren elde edilecek gelirlerin yüzde 50’si, gelir vergisi beyannamesinde bildirilen gelirlerden indirilebilecektir. Ağırlık ve tutar itibarıyla Ticaret Bakanlığı'nca belirlenen seviyeleri aşmayan, mikro ihracat olarak ifade edilen mal ihracına ilişkin kazançlar indirimden yararlanabilecektir. Yararlanma şartları, toplam hasılat aralığına ve çalıştırılan sigortalı sayısına göre değişmektedir. Oran, tutar ve sayılar Cumhurbaşkanı tarafından yarıya kadar indirilebilecek veya iki katına çıkarılabilecektir. Hizmet ihracatı gelirleri kapsam dışıdır.
•  Dahilde işleme rejimi kapsamında ihraç edilecek malların üretiminde kullanılacak maddeler için,

- İmalatçılar tarafından, ihraç edilmesi için ihracatçıya teslim edilen malların KDV'sinin ihracatçı tarafından ödenmemesi,

- Bu verginin vergi dairesince tarh ve tahakkuk ettirilerek tecil olunması,

- Söz konusu malların, ihracatçıya teslim tarihini takip eden ay başından itibaren 3 ay içinde ihraç edilmesi halinde, tecil edilen verginin terkin olunması

uygulamalarının 5 yıl uzatılarak 2025 sonuna kadar sürdürülme yetkisi Cumhurbaşkanına verilmektedir.

• Sermaye şirketlerinin kendi hisselerini geri almaları durumunda,

- satın alınan payın; sermaye azaltılarak itfası halinde, alım bedeliyle iptal edilen payların itibari değeri arasındaki fark üzerinden,

- satın alma bedelinin altında elden çıkarılması halinde, alım bedeliyle elden çıkarma bedeli arasındaki fark üzerinden,

- 2 yıl boyunca elden çıkarılmaması veya sermaye azaltılarak itfa edilmemesi halinde alım bedeliyle payların itibari değeri arasındaki fark üzerinden, iktisap tarihinin son günü itibarıyla,

yüzde 15 kar payı stopajı uygulanacaktır. Bu uygulamanın amacı, şirketlerin kendi hisselerini iktisap yoluyla vergisiz kar dağıtımı yapmasının önüne geçmektir. Stopajlar herhangi bir vergiden mahsup edilemeyecektir. Cumhurbaşkanı stopaj oranını sıfıra kadar indirebilecek veya bir katına kadar artırabilecektir.

• Borsa İstanbul'da ilk defa işlem görmek üzere en az yüzde 20 oranında halka arz edilen kurumların, (bankalar ve diğer finansal kuruluşlar hariç) 5 hesap dönemine ait kurumlar vergisi oranı 2 puan indirimli olarak uygulanacaktır. (Bu düzenleme 1 Ocak 2021 tarihinden, özel hesap dönemine tabi olan mükelleflerde ise 2021 takvim yılında başlayan özel hesap döneminin başından itibaren elde edilen kazançlara uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girecektir.)
• Konaklama Vergisinin yürürlük tarihi 1 yıl erteleme ile 1 Ocak 2022’ye ertelenmektedir.

Varlık Barışı Düzenlemesi

Bu kapsamda, önceki uygulamanın 30 Eylül 2020 tarihinde sona ermesinin ardından, yurt dışında ve yurt içinde bulunan bazı varlıkların bildirilmesi halinde vergi incelemesi ve tarhiyat yapılmayacağına ilişkin uygulama yeniden getirilmektedir:

• Yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları, 30/06/2021 tarihine kadar Türkiye’deki banka veya aracı kurumlara bildirilmesi halinde serbestçe tasarruf edilebilecektir. Bu araçlar, Türkiye’ye getirilmesi şartı aranmaksızın, kanunun yürürlük tarihi itibarıyla kanuni defterlerde kayıtlı kredilerin en geç 30/06/2021 tarihine kadar kapatılmasında kullanılabilecektir.
• Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri, sahip oldukları, Türkiye’de bulunan ama kanuni defter kayıtlarında yer almayan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazlarını, 30/06/2021 tarihine kadar vergi dairelerine bildirebilecek, dönem kazancının tespitinde kullanılmaksızın kanuni defterlerine kaydedilebilecek, vergiye tabi kazancın (ve kurumlar için dağıtılabilir kazancın) tespitinde dikkate alınmaksızın işletmeden çekilebilecektir.
• Söz konusu varlıklar nedeniyle hiçbir surette vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmayacaktır. Bu hükümden faydalanılabilmesi için, bildirilen yurt dışı varlıkların 3 ay içinde Türkiye’ye getirilmesi veya Türkiye’deki banka ya da aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi gerekmektedir.

Çalışma Hayatına İlişkin Düzenlemeler

• İşsizlik ödeneğinden yararlanan sigortalılardan, işten çıktıkları tarihten sonra 90 gün içerisinde yeni bir işe girmemeleri halinde işsizlik ödeneğinden yararlandıkları süreye ait uzun vadeli sigorta primlerinin işsizlik sigortasından karşılanmasına ilişkin düzenleme yapılmıştır.
• Kadın, genç ve meslek yeterlilik belgesi sahiplerinin ilave istihdamını konu edinen teşvik süresinin yanı sıra ilave istihdam teşvikini konu edinen teşvik süresinin, 31 Aralık 2023 tarihine kadar, kısa çalışma ödeneğinden yararlanma süresinin ise 31 Aralık 2021 tarihine kadar uzatılması için Cumhurbaşkanına yetki verilmiştir.
• Pandemi döneminde ekonomik aktivitenin azalması nedeniyle çalışanlarını kısa çalışmaya geçiren veya ücretsiz izne ayıran işverenlerin ve çalışanların normalleşme dönemine geçişlerini sağlamak üzere 7252 sayılı Kanunla getirilen ‘normalleşme desteği’nden yararlanma süresinin 31/12/2020 tarihinden 30/06/2021’e kadar sektörel bazda veya bütün olarak uzatılması için Cumhurbaşkanına yetki verilmiştir.
• 1 Ocak 2019-17 Nisan 2020 tarihleri arasındaki dönemde iş sözleşmesi (ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzer sebepler dışında) sona erenler ile kayıt dışı çalışanların en son çalıştıkları özel sektör işverenine 1 Aralık 2020’den itibaren 30 gün içinde başvurması ve işveren tarafından,

- Fiilen çalıştırılmaları halinde işverene, prim ödeme günü sayısının 44,15 TL ile çarpımı kadar destek verilmesi,

- İşe başlatılıp kısa ödeneğinden yararlanamayan ve ücrfetsiz izne çıkarılanlara günlük 39,24 TL nakdi ücret desteği verilmesi,

- İşverene başvurup başvurusu kabul edilmeyene ise hane başına günlük 34,34 TL destek verilmesi düzenlenmektedir.

(Not: Bu düzenleme 1 Aralık 2020’de yürürlüğe girecektir.)

• Ayrıca Ocak 2019-Nisan 2020 döneminde en az sigortalı bildirimi yapılan aydaki/dönemdeki sigortalı sayısına ilaveten veya 17 Nisan 2020 tarihinden sonra SGK’da tescil edilmesi nedeniyle Ocak 2019-Nisan 2020 döneminde işçi çalıştırmayan özel sektör işyerlerinde 1 Aralık 2020 tarihinden itibaren işe alınanların,

- Fiilen çalıştırılması halinde işverene prim ödeme günü sayısının 44,15 TL ile çarpımı kadar destek verilmesi,

- İşe başlatılıp kısa ödeneğinden yararlanamayan ve ücretsiz izne çıkarılanlara günlük 39,24 TL nakdi ücret desteği verilmesi yönünde düzenleme yapılmaktadır.

(Not: Bu düzenleme 1 Aralık 2020’de yürürlüğe girecektir.)