İSO SANAYİCİLERLE YAPTIĞI KORONAVİRÜS (COVID-19) ETKİ ÖLÇÜM ANKETİ SONUÇLARINI DUYURDU

  • 18.03.2020
  • Diğer Haberler
iso-sanayi-covid-19

İstanbul Sanayi Odası (İSO) koronavirüs (Covid-19) salgını kapsamında sanayicilerle iletişim platformunu canlı tutarak, en güncel gelişmeler hakkında üyelerini bilgilendirmeye devam ediyor. İSO bu kapsamda 12-17 Mart tarihleri arasında yaklaşık 1.100 üyesinin katıldığı “koronavirüs etki ölçüm anketi” çalışması gerçekleştirdi. Üyelerden gelen yanıtları bir rapor haline getirerek paylaşan İSO’nun anket sonuçlarıyla ilgili yaptığı duyuru şöyle:

İSTANBUL SANAYİ ODASI KORONAVİRÜS (COVID-19) ETKİ ÖLÇÜM ANKETİ SONUÇLARI

“İstanbul Sanayi Odası, koronavirüs (Covid-19) salgınının sanayi sektörüne etkilerini ölçmek, yaşanan sorunları ve çözüm önerilerini belirlemek üzere üye firmaları nezdinde bir anket çalışması gerçekleştirmiştir. 12-17 Mart tarihleri arasında yapılan ve yaklaşık 1.100 üyemizin katıldığı çalışmada öne çıkan hususlar aşağıda başlıklar halinde özetlenmektedir.

1. Siparişler

Anketimize katılan firmaların %74,1’i, koronavirüs salgınının sanayi sektörünün yeni siparişlerini azalış yönünde etkileyeceğini öngörmektedir. Siparişlerde azalış beklentisinin en yüksek olduğu sektör, %80 ile “maden, taş ve toprak ürünleri sanayi” olurken ikinciliği %76,9 ile “gıda ürünleri sanayi” ve “giyim eşyaları sanayi” sektörü paylaşmaktadır. Üçüncü sırada ise %76,3 ile “tekstil ürünleri sanayi” yer almaktadır. Koronavirüs etkisiyle siparişlerinde artış bekleyen firmaların oranı, katılımcıların %11,2’siyle sınırlıdır. Bu konuda olumlu beklentiye sahip firmaların göreceli olarak yüksek oranda olduğu ilk iki sektör %16,3 ile “kimyasal ürünler, plastik ve kauçuk ürünleri sanayii”, %15,4 ile “gıda ürünleri sanayii”dir. Üçüncülüğü %12,5 ile “tekstil ürünleri sanayii” ile “kara, deniz taşıtları ve yan sanayii” paylaşmaktadır.

2. Girdi Lojistiği

Firmaların %52,2’si girdi lojistiği konusunda sorun yaşadığını bildirmektedir. Sorunu olan firmaların %78,1’si gecikmelerden, %61,6’sı ise maliyet artışları ile karşılaştıklarını bildirirken her iki sorunu da yaşadığını bildiren firmaların oranı %48,2 ile kayda değer düzeydedir. Girdi lojistiği konusunda sorun yaşanma oranı itibarıyla ilk üç sırada %69,8 ile “elektrikli teçhizat ve elektronik ürünler”, %60,3 ile “giyim eşyaları sanayi” ve %58 ile “kimyasal ürünler, plastik ve kauçuk ürünleri sanayii” yer almaktadır.

2.1. Girdi Lojistiğinde Gecikmeler

Ankette girdi lojistiği sorunu yaşadığını belirten ve “kara-deniz taşıtları ve yan sanayii” sektöründe yer alan firmaların tamamı bu alanda gecikme sorunuyla karşılaştığını bildirmektedir. Gecikme sorunu yaşayanların oranının en yüksek olduğu ikinci ve üçüncü sektör, “maden taş ve toprak ürünleri sanayii” (%92,3) ve “ana metaller sanayii”dir (%82,1).

2.2. Girdi Lojistiğinde Maliyet Artışları

Girdi lojistiği maliyetlerinin arttığını bildiren firmaların en yüksek oranda olduğu üç sektör ise %81 ile “gıda ürünleri sanayi”, %70,3 ile “orman, kağıt ürünleri, mobilya ve basım sanayii” ve %68,6 ile “giyim eşyaları sanayi”dir.

3. Satış Lojistiği

Koronavirüs salgını nedeniyle satış lojistiğinde sorun yaşadığını bildiren katılımcıların oranı, %50,1 düzeyindedir. Satış lojistiği sorunu bildirenlerin oranının en yüksek olduğu sektör %86,4 ile “kara-deniz taşıtları ve yan sanayii” olurken bu sektörü %60,3 ile “gıda ürünleri sanayii” ve %55,3 ile “kimyasal ürünler, plastik ve kauçuk ürünleri sanayii” takip etmektedir. Oranın en düşük olduğu sektör %33,9 ile “giyim eşyaları sanayii”dir.

4. Yurtdışından Girdi Tedariği

Firmaların %56,5’i salgına bağlı olarak yurtdışından girdi tedariğinde sorun yaşadığını bildirmiştir. Yurtdışından girdi tedariği konusunda sorun yaşama oranının en yüksek olduğu 3 sektör, %71,8 ile “elektrikli teçhizat ve elektronik ürünler”, %61,8 ile “makine, aksam ve metal eşya sanayii” ve %61,5 ile “giyim eşyaları sanayii” olmuştur. Anket kapsamında yurtdışından girdi tedariği sorunu yaşayan firmalara en çok hangi ülkelerden girdi tedariği yapılırken sorun yaşandığı sorusu da yöneltilmiştir. Bu konuda sorun yaşanılan ülkelere verilen yanıtlar arasında ilk üç sırada Çin (%38,2), İtalya (%18,2) ve Almanya (%12,6) yer almıştır. Dördüncü sırada İspanya (%5), beşinci sırada Fransa (%3,2) bulunmaktadır. Anket kapsamında yurtdışından tedarik sorunu yaşamadığını bildiren firmaların yarıya yakını (%49,6) yurtdışından girdi tedarik etmediklerini, yaklaşık dörtte biri (%24,2) ise yurtiçinden girdi tedarik etmeye başladıklarını bildirmiştir. Alternatif tedarikçi ülkeler bulabildiklerini bildiren firmaların oranı %9,3 ile görece düşüktür.

5. Finansman

Firmaların %55’i finansmanda sorun yaşadıklarını belirtmekte olup bu sorunu yaşayanların en yüksek olduğu üç sektörün “giyim eşyaları sanayii” (%67,5), “gıda ürünleri sanayii” ve “orman, kağıt ürünleri, mobilya ve basım sanayii” (%59,4) sektörleri olduğu görülmektedir. Finansman konusunda sorun yaşadığını bildiren firmaların %70,6’sı maliyetlerde artış bildirirken, kredi imkanlarının daralmasından şikayet edenlerin oranı %28,3 ile görece sınırlıdır. Her iki konuda da sorun yaşadığını bildiren firmaların oranı %21,2’dir.

6. Önlemler

Anketi yanıtlayan firmaların %75,6’sı koronavirüs risklerine karşı önlem aldığını bildirmektedir. Firmaları sınıflandırdığımız 10 sektör grubunun tamamında önlem alma oranı %60’ın üzerindedir.

Alınan önlemler arasında aşağıdaki başlıklar öne çıkmaktadır:

  • Hijyen ve sterilizasyon uygulamaları (ilaçlama, personele dezenfektan/kolonya dağıtımı, maske kullanımı vb.),
  • Personele yönelik eğitim ve bilinçlendirme çalışmaları.
  • Sağlık kontrolleri (ateş ölçümleri, vb.)
  • Ofis personelinin evden çalıştırılması ve diğer izolasyon önlemleri (seyahat, toplantı iptalleri, vb.)

7. Risk ve Tehditler

Ankette firmalara salgının uzaması halinde firmalarının ne tür sorunlar yaşayabileceği de sorulmuştur. Sunulan seçenekler “ihracatın azalması”, “iç satışların azalması”, “kullandığımız girdileri bulamamak”, “müşteri ödemelerinde gecikme ve nakit akışının bozulması”, “kredi olanaklarının daralması” ve “lojistikte sıkıntılar” ve “diğer” şeklindedir. Bu soruya yanıt veren firmaların %86,7’si salgının uzaması halinde müşteri ödemelerinde gecikme ve nakit akışında bozulma riski bulunduğunu belirtmektedir. İhracatta ve iç satışlarda azalma riskinden söz edenlerin oranı da %72,7 ve %70,4 ile oldukça yüksektir. Katılımcıların %63,6’sı lojistik sıkıntılar yaşanabileceğini, %63,2’si ise “kullandıkları girdilerin bulunamaması” riski görmektedir. Kredi olanaklarının daralmasını bekleyenlerin oranının nispeten düşük (%35) olduğu görülmektedir. Söz konusu oranlar, firmaların önemli bir kısmında aynı anda birden fazla sorunun yaşanabileceğine de işaret etmektedir.

8. Beklenti ve Öneriler

Ankete katılan firmaların koronavirüs riskinin azaltılması konusundaki beklenti ve önerileri de istenmiştir. Bu soruya verilen yanıtlarda aşağıdaki öneri ve beklentiler öne çıkmaktadır:

  • Hijyen, izolasyon, karantina gibi salgının yayılmasını önlemeye yardımcı olacak tedbirlerin titizlikle uygulanması,
  • Toplumsal bilinçlendirme faaliyetlerinin artırılması, panik ortamının mümkün olduğunca engellenmesi ve güvenin desteklenmesi,
  • Salgının etkilerine karşı ekonomik önlemlerin alınması. Bu kapsama giren taleplerde özellikle sanayicilerin satış ve ciro düşüşlerini telafi etmek amacıyla;
  • Vergi indirimleri veya mevcut vergi tahsilatlarının ötelenmesi,
  • Uygun maliyet ve vadelerle ek finansman, kredi imkânlarının sağlanması ve mevcut finansal borçların ertelenmesi,
  • İstihdam üzerindeki SGK primi vb. maliyetlerin devlet tarafından desteklenmesi veya çeşitli esneklikler sağlanması
  • Çalışanlara evden çalışma imkanının getirilmesi, bununla ilgili mevzuat düzenlemelerinin yapılması
  • Çalışanlara ücretsiz izin verilebilmesi ve bu sürede işsizlik sigortasından faydalanılması
  • Girdi tedariğinde yaşanan sorunlar nedeniyle yatırım teşvik belgelerinin ve dahilde işleme izin belgelerinin sürelerinin uzatılması”