İSO Sürdürülebilirlik Yol Haritaları: Gıda Sektörü, AB Yeşil Mutabakatı’nın “Tarladan Sofraya” Stratejisine Uyum İçin Şimdiden Hazırlanmalı

  • 12.10.2021
  • Diğer Haberler
gida-surdurblrk-rapor-01

İstanbul Sanayi Odası (İSO), Sürdürülebilirlik vizyonu kapsamında 10 sektör için hazırlamaya başladığı yol haritalarından ikincisi olan "Gıda Ürünleri Sanayi" rehberini açıkladı. Rehberde, Avrupa Birliği’ne yoğun ihracat yapan Türk gıda sanayinin Avrupa Yeşil Mutabakatı'nda belirtilen düzenlemelerin devreye girmesiyle çeşitli riskler ile karşı karşıya kalacağı belirtildi. 

Rehberde, Avrupa Yeşil Mutabakatı çağrısında yer alan "Tarladan Sofraya" stratejisinin gelecek 30 yıl içerisinde AB’nin tarım ve gıda stratejisinin temelini oluşturduğuna dikkat çekildi ve gıda sektörünün buna şimdiden hazırlanması gerektiği vurgulandı.

İstanbul Sanayi Odası (İSO) küresel iklim değişikliği ve Avrupa Yeşil Mutabakatı gibi sürdürülebilirlik çerçevesinde uluslararası ticarette yaşanan yeni sistemleri göz önünde bulundurarak belirlediği Sürdürülebilirlik Vizyonu kapsamında 10 sektör için hazırladığı yol haritalarını açıklamaya devam ediyor. İSO’nun bünyesindeki 55 meslek komitesinin gruplandığı 10 ayrı sektör için küresel pazarda yüksek katma değer üretmek ve sürdürülebilirlik yetkinliklerini artırmak amacıyla hazırladığı rehberlerden ikincisi; Gıda Ürünleri Sanayi için oldu.

İSO Gıda Ürünleri Sanayi rehberi, gelecek dönem sürdürülebilirlik çalışmaları için sektöre özel yol gösterici öncelikleri ve takip göstergelerini sunmak amacıyla hazırlandı. Rehberde, AB’ye yoğun bir şekilde ihracat yapan Türk gıda sektörünün Avrupa Yeşil Mutabakatı'nda belirtilen düzenlemelerin devreye girmesiyle çeşitli riskler ile karşı karşıya kalacağı, çünkü Komisyon’un Döngüsel Ekonomi Eylem Planı’nda açıkladığı gibi, sera gazı emisyonlarının hesaplanmasını ve raporlanmasını talep ederek karbon azaltımını doğrulanmış emisyon raporlarından kontrol edecek bir düzenleyici çerçeve geliştireceği belirtildi.

Türkiye için Tarladan Sofraya stratejisi çok önemli

Rehberde Avrupa Yeşil Mutabakatı çağrısında yer alan “Tarladan Sofraya” stratejisinin gelecek 30 yıl içerisinde AB’nin tarım ve gıda stratejisinin temelini oluşturduğu, bu doğrultuda dünya tarımsal üretim değerinin yaklaşık yüzde 5’ini üreterek 7. sırada, gıdaya yönelik tarımsal üretimde de 10. sırada yer alan Türkiye için AB tarafından belirlenen bu stratejinin büyük önem taşıdığı vurgulandı. Bu stratejinin temel hedeflerini ise AB gıda sisteminin çevresel ayak izini azaltmak, iklim değişikliği ve biyolojik çeşitlilik kaybı karşısında gıda güvenliğini sağlamak ve tarladan sofraya rekabetçi sürdürülebilirliğe ve yeni fırsatlardan yararlanmaya yönelik küresel bir geçişe öncülük etmek oluşturuyor.

Su kaynakları ile ilgili iklim riskini yönetmek önemli

İSO Gıda Ürünleri Sanayi rehberinde, gıda sektörünün sürdürülebilirlik öncelikleri arasında yer alan “Çevre üzerindeki etkileri azaltmak” konusunda bazı bilgilere de yer verildi. Buna göre, Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü verilerine göre, dünya nüfusunun 2050 itibarıyla 9,7 milyar olması beklenirken, gıda talebinin karşılanabilmesi için küresel gıda üretiminin yaklaşık yüzde 70 artması gerekiyor. Dünyanın sınırlı kaynakları her geçen gün artan insan nüfusunun ihtiyaçlarını karşılamakta yetersiz kalırken, aşırı nüfus da yoksulluğu artırıyor. Ayrıca iklim değişikliği sebebiyle tarımsal ürün deseninin değişme riski bulunuyor. Bu bakış açısı ile su kaynakları ve hammadde ile ilgili iklim risklerini yönetmek tarımsal üretim aşamasından itibaren ön plana çıkıyor.

Kaynakların sürdürülebilir şekilde kullanılmaması doğa üzerinde baskı, ekonomik faaliyetler üzerinde de tehdit oluşturuyor. Bu nedenle, çevresel etkiyi en aza indirmek, yaşam kaynağı olan toprak, su ve biyoçeşitliliği korumak, enerji ve su verimliliğini artırmak, karbon salımlarını azaltmak ve sıfır atık hedefiyle faaliyet göstermek büyük önem taşıyor. Çevresel öncelikler, hızla değişen yasal mevzuatlara, müşteri ve yatırımcı taleplerine uyum ve küresel rekabet gücü açısından da büyük önem taşıyor.

Açlıktan etkilenenlerin sayısı dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 10’unu bulacak

Yine 2019 yılında dünyada 2 milyar insanın güvenli, besleyici ve yeterli gıdaya sürekli olarak erişemediği tahmin ediliyor. Son trendler devam ederse, açlıktan etkilenen insan sayısının 2030 yılına kadar 840 milyonu, yani dünya nüfusunun yüzde 9,8'ini aşması öngörülüyor. Diğer taraftan, yetişkin obezitesinin 2012'de %11,8 iken, 2025 yılına kadar 2012 seviyesine göre %40 artması bekleniyor. 

Bu kapsamda, paydaşlarla ortak hareket ederek sağlıklı ve besin değeri yüksek ürünler geliştirmek, iklim değişikliğine dayanıklı sürdürülebilir tarım uygulamalarını yaygınlaştırmak, sürdürülebilir ve yerel ham madde tedariki ile tarımsal uygulamalara odaklanmak, operasyonel mükemmellik, kalite, gıda güvenliği ve lojistik gibi alanlarda çevresel, sosyal ve etik koşulları takip etmek ve geliştirmek büyük önem taşıyor.

Yeşil Mutabakatta gıdanın satın alınabilirliği korunuyor

Rehberde verilen bilgiye göre; Avrupa Yeşil Mutabakat’ta belirtilen stratejide, gıdanın satın alınabilirliği korunurken, tedarik zincirinde daha adil ve ekonomik getiriler üretilmesi hedefleniyor. Bu doğrultuda sürdürülebilir gıdanın aynı zamanda en uygun fiyatlı olmasını sağlamak adına AB tedarik zincirinin rekabet gücünü ve adil ticareti teşvik etmek ile yeni iş fırsatları yaratmak gibi dönüşüm amaçları belirlendi. Çevresel stratejilerin yanı sıra, gıda zincirini etkileyen sosyo-ekonomik faktörler Avrupa Sosyal Haklar Sütunu'nda yer alan temel ilkeler çerçevesinde uygulanacak. Ayrıca Avrupa Komisyonu, bir izleme çerçevesiyle birlikte sorumlu iş ve pazarlama uygulamaları için bir AB Davranış Kuralları geliştirecek ve kurallar ilgili tüm paydaşlarla birlikte oluşturulacak. 

Çalışma kapsamında beş komite var

İSO’nun “Gıda Ürünleri Sanayi” grubu rehberinde çalışma kapsamına dahil edilen meslek komitelerinde; Hayvansal Gıda Ürünleri Sanayi, Bitkisel Gıda Ürünleri Sanayi, Kakaolu, Şekerli Ürünler ve İçecekler Sanayi, Öğütülmüş Tahıl ve Unlu Mamuller Sanayi ile Endüstriyel Yemek Sanayi bulunuyor.

Gıda Ürünleri Sanayi özelinde Avrupa Yeşil Mutakabatı’nda Öne Çıkan Konular

  • Herkes tarafından kolayca erişilebilen sağlıklı gıda 
  • Sürdürülebilir bir etiketleme çerçevesi 
  • Sürdürülebilir gıda sistemlerinde paketlemenin kritik önemi 
  • Tek kullanımlık plastiklerin azaltılması 
  • Yeşil badana (Ürün, hizmet veya firmanın geneli için çevre dostu ya da sürdürülebilir olduğuna dair bir algı yaratmak amacıyla yürütülen ancak gerçeği yansıtmayan pazarlama faaliyetleri) yapılmaması 
  • Tüketicilere gıdanın kaynağı, besin değeri ve çevresel ayak izi hakkında dijital araçlar üzerinden bilgi verilmesi 
  • Pestisitlerin kullanım oranının 2030’a kadar yüzde 50 azaltılması ve gübre kullanımının yüzde 20 azaltılması
  • 2030’a kadar tarım arazilerinin en az yüzde 25'inin organik tarım yöntemleri kapsamında olması 
  • Gıda kaybı ve atıklarının azaltılması

Gıda Ürünleri Sanayi Rehberine ulaşmak için tıklayınız.