İstanbul Sanayi Odası, Mobilya İmalatı Sanayi Sektör Raporu'nu Açıkladı

• 01.04.2015
• Etkinlikler

Rapora göre Türkiye’nin 2005-2013 döneminde mobilya sanayi ihracatı üç kat artarak 2,2 milyar dolara yükseldi.

İstanbul Sanayi Odası (İSO), Türkiye’nin en eski ve köklü üretim alanlarından biri olan mobilyada sanayi sektör raporunu açıkladı. Mobilya İmalatı Sektör Raporu’na göre Türkiye’nin 2005-2013 döneminde mobilya sanayisindeki üretim, ihracat, verimlilik ve katma değeri artış gösterdi. İSO Mobilya İmalatı Sektör Raporu’na göre mobilya sektörünün 2005 yılında 715 milyon dolar olan ihracatı 2013 yılında 2,2 milyar dolara çıktı, toplam ihracat içindeki payı yüzde 1,47’ye yükseldi. Aynı dönemde yaklaşık dört kat artan verimlilik yüzde 46,3, net döviz fazlası da 1,3 milyar dolar olarak gerçekleşti.

Sektörün 2012 yılı itibariyle üretim değeri 16 milyar TL, katma değeri 3,5 milyar TL oldu. Sektör, kentleşme, orta sınıfın büyümesine paralel gelir düzeyinde ve küçük/orta ölçekli ofis sayısındaki artış yaşanması gibi nedenlerden dolayı iç pazarda da hızla büyüdü.

Raporda, Türkiye mobilya imalatının küresel rekabet gücünün artırılması ve dışa bağımlılığın azaltılması için uygulanacak stratejiler arasında, yerli hammadde olanaklarının geliştirilmesi, haksız rekabetin ve kayıt dışının önlenmesi, finansman ve sermaye olanaklarının artırılması ve organize sanayi bölgelerinde toplulaşma başlıkları vurgulandı. 

Mobilya diğer sektörlerden daha hızlı büyüdü

İSO Mobilya İmalatı Sektör Raporu, sektör temsilcilerinin de katıldığı bir toplantı ile açıklandı. Toplantının açılış konuşmasını yapan İSO Yönetim Kurulu Üyesi Sadık Ayhan Saruhan, sektörlerin ihtiyaçlarına yönelik mikro reformların gerekli olduğunu ve hazırlanan raporun bu ihtiyaca cevap verdiğini belirtti. Saruhan sektör raporları hazırlanırken izlenilen yolun sektörün yakın geçmişinin ve rakip ülkelerle karşılaştırmalı analizinin yapılarak güçlü ve zayıf yönlerin belirlenmesi şeklinde olduğunu belirtti. 39. ve 40. İSO Meslek Komitelerinin ve Can Fuat Gürlesel’in katkılarıyla hazırlanan raporda sektörde faaliyet gösteren uzmanların ve sivil toplum kuruluşlarının da görüşünün alındığını söyleyen Saruhan sanayide orta-yüksek ve yüksek teknoloji üretiminin çok yetersiz olduğunun ve bu nedenle sektörel strateji geliştirmenin öneminin altını çizdi.

Küresel sürdürülebilir rekabetin önemine değinen Saruhan “İmalat sanayi açısından son derece önemli bir veri kaynağı olan bu rapor, sektörün geleceğine ilişkin yol haritası oluşturacak. Mobilya sektörünün sanayinin kümelenmesi, inovasyon yatırımları, teknoloji kullanımı, ihracatının artması gibi avantajlı olduğu konular var. Raporun sektörün küresel gücüne katkı sağlamasını diliyorum” dedi.

İSO Danışmanı Dr. Can Fuat Gürlesel

Raporun sunumunu yapan İSO Danışmanı Dr. Can Fuat Gürlesel, sektör temsilcilerinin ve meslek kuruluşlarının da katkısıyla hazırladıkları bu rapora göre mobilya sektörünün ihracat, büyüme ve istihdam oranları başta olmak üzere pek çok parametre açısından diğer sektörlere göre görece iyi durumda olduğunu belirtti. Dr. Gürlesel “2005’ten bu yana mobilya sanayisinin üretim artışı imalat sanayisinin iki katı seviyesinde. Bu üretim artışı firmaların ve genel olarak sektörün dış pazarlardaki rekabet gücüne de yansıdı. Diğer pek çok sektörün Türkiye’nin toplam ihracat içindeki payı yatay seyir izlerken mobilya sektörü toplam ihracat içindeki payını artırıyor. Türk mobilya ihracatının dünya ihracatındaki payı bu süre zarfında iki kat arttı” şeklinde konuştu.

Sunumun ardından moderatörlüğünü Can Fuat Gürlesel’in yaptığı “Dünyada ve Türkiye’de Mobilya Sektörünün Geleceği” konulu panelde, İSO 39. Grup Ofis Mobilyaları Sanayi Meslek Komitesi Başkanı Aydın Aslandağ, İSO 40. Grup Ahşap Mobilya Sanayi Meslek Komitesi Başkanı İbrahim Yazıcı ve Mobilya sanayicileri ve İşadamları Dernekleri Federasyonu Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Güleç konuşmacı olarak katıldı.

İSO 39. Grup Ofis Mobilyaları Sanayi Meslek Komitesi Başkanı Aydın Aslandağ

Panelde konuşan Aydın Aslandağ, mobilya sektöründeki en büyük sorunun iletişimsizlik olduğunu vurgulayarak “Emek yoğun bir sektörüz. İşimizi sürekli takip ediyoruz ve her zaman yoğunuz. Ancak zamanı iyi kullanıp bir araya gelmenin yolunu bulmalıyız. İç piyasada kalite ve hizmet rekabeti yapıp dış piyasada daha çok pay almalıyız. Özellikle şirket evlilikleri yapıp daha güçlü bir yapıya sahip olmalıyız” dedi. Bir diğer önemli sorunun sektöre kalifiye eleman yetiştirilmesi gerektiğine yönelik olduğunu ifade eden Aslandağ, “İhtisas Organize Sanayi Bölgelerine ihtiyacımız var. Bunların da İstanbul sınırları içinde olması gerekiyor. Ortak AR-GE inovasyon ve tasarım merkezi kurulmalı” şeklinde konuştu.

İSO 40. Grup Ahşap Mobilya Sanayi Meslek Komitesi Başkanı İbrahim Yazıcı

Sektörün en önemli sorununun KDV olduğunu söyleyen İbrahim Yazıcı ihracat yapan firmaların vize sıkıntılarına değindi. Yazıcı, “Bu sektörde müteşebbis ruhuna sahip, burada çalışan herkes el emeği ile el yordamı ile bir şeyler yapmaya çalışıyor. Herkes üniversite sanayi iş birliğinden bahsediyor ama bunu nasıl yapacağız? Avrupalı bunu nasıl yapıyor, bu konuda kim öncü olacak, kim tecrübeli? Biraz da buna bakmak lazım. İşverenler işçi çalıştırmaktan kaçınıyor. İş Yasası öyle bir halde ki hem işverenler hem de çalışanların aleyhine işliyor. Bir şekilde çalışma barışı gerekiyor” dedi.

MOSFED Başkanı Ahmet Güleç yaptığı konuşmada İSO’nun sektöre büyük katkısı olduğunu ifade ederek mobilya sektöründeki en büyük sorunlardan bir tanesinin yeterince bilinmemek ya da yanlış bilinmek olduğunun altını çizdi. Türk mobilya sektörünün iyi bir konumda olduğunu ifade eden Güleç, mobilya derneklerini bir çatı altında birleştirdiklerini belirterek, “Mobilya sektörü Türkiye’de istihdam alanında büyük potansiyele sahip. Mobilya sektöründeki bu potansiyelin harekete geçirilmesi gerekiyor. Türkiye’nin büyüme anlayışı maalesef sıkıntılı. Sektör paylaşmaktan korkar durumda. Bir kere bu korkunun aşılması lazım. Türk mobilya sektörü olarak çok daha büyüyebiliriz. Çünkü şu anda yüzde 7’lerde büyüyoruz. Ben Türkiye’nin mobilya sektöründe ilk beş ihracatçı ülkeden biri olacağına inanıyorum” diye konuştu. Panelin ardından katılımcılardan söz alan sektör temsilcileri konu ile ilgili görüşlerini paylaştı.

MOSFED Başkanı Ahmet Güleç

Sektörde çalışan sayısı 159 bin

İSO Mobilya İmalatı Sektör Raporu’na göre sektörün 2012 yılı itibariyle girişimci sayısı 39 bin, ücretli çalışan sayısı 159 bin 246 olarak gerçekleşti. Bununla birlikte sektörde kapasite kullanım oranı, yıllar itibariyle sanayi ortalamasının altında kalarak 2013’te yüzde 71,4 oldu. Rapora göre 2005-2013 dönemi arasında en yüksek üretim artışını yüzde 243,5 ile mutfak mobilyaları, en yüksek ihracat artışını da 1,3 milyar dolar ile diğer mobilyalar ile bunların aksam ve parçaları grubu gerçekleştirdi. Mobilya ithalatı ise 2005 yılında 389 milyon dolar iken, 2013 yılında 969 milyon dolara yükseldi. Mobilya ithalatı içinde en büyük payı 451 milyon dolar ile oturmaya mahsus mobilyalar ile bunların aksam ve parçaları grubu aldı.

Teknolojik gelişim gün geçtikçe artıyor

Günlük yaşamın her alanında kullanılan, ağaç ve ağaç ürünleri, metaller ve plastiklerden üretilen mobilya sektörü, büro-mağaza, mutfak, yatak ve diğer olmak üzere dört alt sınıfta faaliyet gösteriyor. Ağırlıklı küçük ölçekli işletmelerin faaliyet gösterdiği sektörde Ar-Ge faaliyetlerinde istihdam edilenlerin sayısı 2009’dan itibaren azalarak 2013’te 315 kişi oldu. Ar-Ge harcamaları ise artarak 15,7 milyon TL oldu. Mobilya imalatı sanayinde 2013 yılı itibariyle alınan patent sayısı 317, marka tescili sayısı 2 bin 663, endüstriyel tasarım tescil sayısı 1.719’a yükseldi. Ayrıca ağırlıklı küçük ölçekli firmalardan oluşan sektörde üretimin başta İstanbul ve Kayseri olmak üzere Bursa, İzmir, Ankara, Adana ve Eskişehir gibi illerde toplandığı belirtildi.

En büyük ihracat pazarı Irak oldu

Mobilya sektörünün dünya ihracatındaki payı yüzde 1,3’e çıkarken, Türkiye de ülkeler sıralamasında 15.basamakta yer aldı. Sektörün en önemli ihracat pazarı yüzde 20’lik pay ile Irak oldu. Türkiye’nin önemli pazarları arasında AB’nin yanında Azerbaycan, İran, Gürcistan ve Rusya ve Türkmenistan da yer aldı. ABD ise ilk 15 pazar içinde yer aldı. Sektör ithalatının önemli bölümü ise AB ve Çin’den yapıldı. Dünya mobilya imalatı sanayinin üretim değeri 2013 yılında 446 milyar dolara, mobilya tüketimi ise 2013 yılında 440 milyar dolara kadar yükseldi. Dünya mobilya ihracatında Çin 2013 yılında 60 milyar dolar ile birinci, Almanya 12 milyar dolar ile ikinci ve İtalya 11 milyar dolar ile üçüncü sırada yer aldı. Dünya mobilya ithalatında da 42,1 milyar dolar ile ilk sırada yer alan ABD’yi, Almanya ve Fransa izledi.

Yerli hammadde olanakları geliştirilmeli

Raporda Türkiye mobilya imalat sanayinin küresel rekabet gücünün arttırılması ve dışa bağımlılığın azaltılması için uygulanması gereken stratejiler şu şekilde gerçekleşti:

• Yerli hammadde olanaklarının geliştirilmesi,
• Yan sanayinin geliştirilmesi,
• Organize sanayi bölgelerinde toplulaşma,
• İş ve çalışma koşullarının iyileştirilmesi, enerji maliyetlerinin düşürülmesi,
• Tasarım ile ürün geliştirme kapasitesinin artırılması ve markalaşma,
• 2023 yılında 10 milyar dolar ihracat yapılması,
• Finansman ve sermaye olanaklarının artırılması,
• Küçük ve orta ölçekli firmaların kapasitelerinin geliştirilmesi,
• Mesleki eğitimin iyileştirilmesi, nitelikli işgücü açığının kapatılması, nitelikli işgücü istihdamının artırılması,
• Haksız rekabetin ve kayıt dışının önlenmesi,
• Test, ölçme, laboratuvar ve standart alt yapısının güçlendirilmesi.