Yıllık Enflasyon Şubat’ta %15,61’e yükseldi

Açıklanma Tarihi: 03.03.2021

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan verilere göre 2021 Şubat ayında Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) %0,91 artış kaydetmiş ve %0,75 olan piyasa beklentilerinin üzerinde gerçekleşmiştir. Böylece Ocak’ta %14,97 olan yıllık TÜFE enflasyonu Şubat’ta %15,61 ile son 19 ayın en yüksek seviyesinde kaydedilmiştir.

Aylık TÜFE artışında en belirleyici harcama kalemi üst üste beşinci ay “gıda ve alkolsüz içecekler” olmuştur. Şubat’ta %2,57 artan gıda fiyatları, aylık TÜFE enflasyonuna 0,67 puan katkı yapmıştır. Yıllık gıda enflasyonu, Ocak’ta baz etkisine bağlı düşüşün ardından Şubat’ta 0,29 puan artarak %18,4’e yükselmiştir. Giyim ve ayakkabı fiyatları Şubat’ta %0,93 gerileyerek düşüş trendini üçüncü aya taşımıştır. Ancak yine baz etkileri nedeniyle giyim fiyatlarında yıllık enflasyon %2,12’den %6,31’e yükselerek toparlanma işaretleri vermeye başlamıştır. Şubat’ta “Eğlence ve kültür” ile “çeşitli mal ve hizmetler” dışında tüm ana harcama gruplarında yıllık enflasyon yükselmiştir. TÜFE’de en yüksek yıllık artışlar %23,74 ile ev eşyaları ve %22,47 ile ulaştırma harcamalarında gerçekleşmiştir.

Fiyat oluşumlarında geçici etkenlerin arındırılmasıyla elde edilen çekirdek TÜFE (C Endeksi: enerji, gıda ve alkolsüz içecekler, alkollü içkiler ile tütün ürünleri ve altın hariç) ise Şubat’ta %0,44 ile daha sınırlı bir artış göstermiştir. Yıllık bazda ise yükselmeyi sürdürerek %15,5 ile önceki aya göre 0,72 puan artmıştır. Şubat’ta temel mallarda 1,52 puan artışla %21,7’e yükselen yıllık enflasyon, hizmet fiyatlarında ise trend olarak yatay seyrini korumakla birlikte Şubat’ta 0,22 puan artışla %11,70’e yükselmiştir. Petrol fiyatlarındaki toparlanma eğilimine bağlı olarak enerji yıllık enflasyonu da üst üste 4 ay artışla Şubat’ta 8,82’ye ulaşmıştır.

Şubat’ta Yurtiçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) %1,22 oranında artarken, yıllık üretici enflasyonu 0,93 puan artışla %27,09’a yükselmiş ve son 21 ayın en yüksek değerini almıştır. Şubat ayındaki artışta özellikle enerji ve dayanıksız tüketim malları (büyük ölçüde gıda) belirleyici olmuştur. Ara mal fiyatlarında yıllık enflasyon hafif bir gerilemeye rağmen %33,77 ile çok yüksek seviyelerini korumuştur. Sektörler arasında aylık enflasyona en büyük katkı 0,57 puanla gıda ve 0,21 puanla rafine petrol ürünlerinden gelmiştir. Buna karşılık, elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme sektörü fiyatlarındaki %1,73’lük gerileme aylık enflasyonu 0,15 puan sınırlamıştır. Yıllık enflasyon imalat sektörlerinin yarısında Ocak ayına göre azalmakla birlikte sektörlerin çoğunda %20’nin üzerinde kalmış ve imalat sanayi genelinde %28,42’den %29,57’ye yükselmiştir.

Özetle, Türk lirasının 2020 sonbahar aylarında gösterdiği değer kayıpları ve gıda fiyatlarındaki sert artışın yanı sıra enerji ve emtia maliyetlerindeki yükselişin etkisiyle enflasyon görünümünde bozulma sürmektedir. Türk lirasındaki göreli toparlanmanın iyileştirici etkilerine rağmen, özellikle birim ham madde fiyatlarındaki artış eğilimi ve COVID-19 kaynaklı tedarik zinciri sorunları nedeniyle maliyet yönlü baskı yüksek seyretmektedir. Diğer yandan Şubat’ta enflasyonun mal ve hizmet sepeti içerisindeki yayılımının azalma göstermesi olumlu bir gelişmedir.

2020 sonlarından itibaren uygulanan sıkı para politikalarının katkısıyla iç talepte öngörülen yavaşlama önümüzdeki dönemde talep yönlü enflasyonist etkileri azaltabilecektir. Bu kapsamda sıkı para politikası duruşunun sürdürülmesi ve beklenmeyen bir maliyet yönlü baskı olmaması halinde yılın ortalarına doğru enflasyonun kademeli bir düşüş eğilimine girmesi, yıl sonlarına doğru ise yüksek baz etkilerinin devreye girmesiyle düşüşün hızlanması beklenmektedir. Ancak COVID-19 kaynaklı yüksek belirsizlikler, devam eden tedarik zinciri aksaklıkları ve henüz hedeflerin üstünde seyreden orta vadeli beklentiler nedeniyle riskler yukarı yönde yoğunlaşmaktadır.

Merkez Bankası’nın (TCMB) 2021 ve 2022 yılsonu enflasyon tahminleri sırasıyla %9,4 ve %7 olup 2023 sonunda %5 hedefine ulaşılması hedeflenmektedir. Buna karşılık, TCMB’nin Şubat 2021 Beklenti Anketi katılımcılarının 2021 yılsonu enflasyon medyan tahmini ise Ocak anketine göre 8 baz puanlık artışla %11,23’e yükselmiştir. Öte yandan anket kapsamındaki 1 yıl ve 2 yıl ileriye dönük enflasyon beklentilerinde son iki aydır gözlenen kısmi iyileşme sinyalleri görülmektedir.

Para politikası tarafında, Kasım ve Aralık’ta güçlü parasal sıkılaştırma adımlarıyla politika faizini %17’ye yükselten TCMB, son iki Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında ise faizleri sabit bırakmıştır. Ancak enflasyonda kalıcı düşüşe ve fiyat istikrarına işaret eden güçlü göstergeler oluşana kadar sıkı para politikası duruşunun kararlılıkla uzun bir müddet sürdürüleceği ve gerekmesi durumunda ek sıkılaştırma yapılabileceği vurgulanmaktadır.